Was getekend: Verdugo?1
WfKO
bl
u
11
i
2
Dat was dus een tegenvaller! Het ging niet om Francisco, maar Guil
lermo Verdugo. Wie was dat nou weer? Gelukkig stelt Guillermo zich
voor in de eerste regel van het document. In juli 1612 was Don Guil
lermo de Verdugo Raedt van Oorloge van zijne majesteit de koning
(van Spanje) en kapitein van een compagnie Spaanse lansiers. Geen
kleine jongen. De raad van oorlog was, in de tijd waarin deze termen
ontstonden, een soort generale staf van de toenmalige koning van
Spanje. Dat was in 1612 Filips de Derde, door Britse historici3 wel
beschreven als “een beroerde koning" en “een onbeduidend mannetje".
De enige reden waarom we Filips de Derde zouden kunnen kennen
is omdat hij het Twaalfjarig Bestand sloot. En Verdugo was ook nog
kapitein bij de Spaanse lansiers!
Lansiers waren de zwaarste vorm van cavalerie die in Nederland ope
reerde. Ruiters met lansen en in onze ogen middeleeuwse harnassen.
Bij het origineel van de tekst van het Wilhelmus staan drie lansiers ge
tekend. Die harnassen waren bedoeld als bescherming tegen musket
kogels en de lansen om voetvolk mee te prikken. Iedereen die weleens
van een paard gevallen is begrijpt dat het nog niet zo eenvoudig is om
zo'n lang ding vanaf het zadel te hanteren. Dat vergde veel oefening.
Lansiers waren dan ook vaak jonge edellieden, waar de legerleiding
zuinig op moest zijn. Ze werden meestal gebruikt om paard en wa
gens te begeleiden of om valstrikken te zetten. En ze stonden vooraan
als er iets officieels moest gebeuren. Een overgave van een stad accep
teren, bijvoorbeeld. Of de tekst van het Wilhelmus begeleiden!4
Met dank aan Jachin Letwory, Maran Olthoff en Focko de Zee.
Paleografische leeskring, “Lochem speelt een rol in de nationale geschiedenis." Land van Lochem, 17(2018)3, 5
https://en.wikipedia.org/wiki/Philip_III_of_Spain
Door Onbekend - Scan from the original work at the Koninklijke Bibliotheek België (Kon. Bibl. hs. 15662), Publiek
domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?currid=24555911
Leeskring Paleografie
Na de oorkonde die we vorige keer bespraken in Land van Lochem, en die ons toegezonden was
door de heer Letwory, bleef ik nieuwsgierig en besloot eens op te bellen2. ”Hebt u nog meer over
Lochem?” "Nou', was het aarzelende antwoord, “ik heb nog wel ergens een stuk in het Nederlands
gezien dat onderschreven was door Verdugo.” De adem stokte me in de keel. Verdugo! De Spaanse
bevelhebber tijdens het beleg van Lochem in 1582? Francisco Verdugo, Franciscus voor de katho
lieken, en Verdugo, beul, voor de protestanten? Dat moest ik zien.
-a/uj) -Q cvb x>-. 1
I
/I
■S
3
4
O
n>
3
(Zjpv-.fpri.wA, Treynde
- JA-«4 I 5 o 8 a
heb lK
VAU
Wl vC
7
a^aaa/vvvvvVvV-Xi t>ir? W-'Cv». -ZT. n ZX O'
X Ghefvmpanetn endek
kXöhemsetifefeeerwntL-Y
phikpxvan ISX
inarnró: hecrc k Na
van (uitje alJcfanJc J
«Kcdicnt ptfccf i,’
