Eine Schule.
Zwei
Geschichten
In 1992 schreef de voormalige gereformeerde predikant
ds. N. Schelhaas over zijn ervaringen in Ballenstedt in
dagblad Trouw:
"Vrijheid van meningsuiting was er niet. Altijd werden we
groepsgewijs ontvangen in een hotel en sliepen daar ook.
Maar we zouden zo graag eens bij de mensen thuis ver
blijven, zodat we ongestoord met elkaar konden praten,
niet meer onder het oog van de communistische autoriteit
aldaar. In 1970 hadden wij afgesproken om op het moment
dat we onze gastheren zouden ontmoeten wij hen zouden
voorstellen om met hen mee te gaan naar hun woning voor
een echt persoonlijke ontmoeting. Men accepteerde dit en
het werd zo snel uitgevoerd dat de autoriteiten niet konden
ingrijpen. Voordat deze door hadden wat er gebeurde, zat
iedereen al bij iemand thuis in de stad of omgeving.
Wij waren met vier personen te gast in een pastorie. Daar
liep de gastheer op kousenvoeten steeds naar het raam om
te kijken of we niet bespioneerd werden. Zo moeten velen
zich in W.0.2 hebben gevoeld! Een ervaring om nooit te
vergeten!"
En inderdaad, toen hoorden ze over de onvrijheden
die er waren, het gebrek aan bouwmaterialen, de te
genwerking van de regering en dat men nergens een
vergunning voor kon verkrijgen. Persoonlijke initiatieven
werden de kop ingedrukt, men moest gewoon de regels
volgen. Hoewel men deze feiten in het westen groten
deels wel kende, maakte het toch veel indruk op de
deelnemers.
Hoe het afliep
In 1974 werd het 'Grundlagen Vertrag' getekend, wat
inhield dat West-Duitsland de D.D.R. officieel in grote
lijnen als een ander land erkende. Het bleek een groot
voordeel voor de D.D.R, want andere landen volgden
het voorbeeld van die erkenning, zodat het economi
sche voordelen opleverde. Helaas had het ook minder
leuke effecten: hoe sterker de banden van het buiten
land met de D.D.R. werden aangehaald, des te sterker
werd de eigen bevolking aan banden gelegd. Dit
duurde tot 1989. De meesten van ons kunnen zich het
nog goed herinneren dat De Muur viel. Het was het
begin voor een grote verandering voor heel Duitsland.
De band tussen Lochem en Ballenstedt was toen al
lang verbroken.
Niet alles over het vriendschapsverdrag is terug te
vinden, maar een brief die burgemeester H.J. Beuke in
mei 1974 aan zijn collega in Ballenstedt schreef, maakt
duidelijk dat het op een einde liep. Ook daar was de
post van burgemeester door iemand anders ingeno
men, dit was nu 'mevrouw burgemeester Albert.'
"Uw vriendelijke uitnodiging om ook dit jaar weer een de
legatie naar Ballenstedt af te vaardigen is onderwerp van
bespreking geweest in de gemeenteraad. De raad bleek
algemeen van gevoel te zijn dat nu de D.D.R. officieel er
kend is, een einde dient te komen aan de uitwisseling van
uitsluitend officieel samengestelde delegaties. De raad is
van mening dat een vriendschapsverdrag thans in de eer
ste plaats onderhouden dient te worden door spontane
uitwisseling op het niveau van de bij u en ons bestaande
verenigingen, zoals landbouworganisaties, culturele ver
enigingen, vrouwenverenigingen e.d. Dit sluit uiteraard
contacten tussen de gemeentebesturen niet uit, maar
naar ons inzicht dient primair thans de weg vrijgemaakt
te worden voor contacten in deze vorm. Ter illustratie van
het bovenstaande deel ik u mede dat ik dezer dagen het
Lochem's Mannenkoor vergezelde, dat een concert gaf
in onze partnerstad in de Bondsrepubliek, Billerbeck, in
het kader van de Duits-Nederlandse Week. Op grond van
het bovenstaande deel ik u mede dat wij u dit jaar geen
officieel bezoek zullen brengen."
Dit bleek het einde te zijn. Ook de gehoopte contac
ten tussen Billerbeck en Ballenstedt kwamen nooit op
gang. Het mooie initiatief stierf een zachte dood.
GroRer Ziegenberg
Ballenstedt
De Kaderschool, die zowel NS- als SED- middenkader opleidde.
Bronnen
Website: European China Friendship Association: zustersteden.
Delpher Kranten: Graafschapbode 1967, 1968, 1969, Algemeen
Handelsblad 08-02-1965, Dagblad Trouw 17-12-1992.
Website: binnenlandsbestuur.nl: Bestuur en organisatie RAZ.
Lochem 1004-999 en 1049
Website: ddrinberlin.wordpress.com: Es war einmal Op zoek
naar sporen van de de DDR in Berlijn.
Klomp, W. (2008-2009), "Leven en werken van een bakker-journa
list. Memoires van Wout Klomp (1916-2008)", in: Land van Lochem,
gepubliceerd in drie afleveringen.
Met dank aan Mirjam van Velzen-Barendsen
Foto's: A. W. van der Heijden
