rJs^J/L
Hessenkarren en Hessenwagens
In dit artikel wordt vooral gesproken over de Hessenwagens, maar daarmee kwamen de Hessen pas aan het begin van de
negentiende eeuw naar ons land. Voor die tijd gebruikten ze vooral tweewielige karren, zoals op de bijgaande afbeeldingen.
De afbeelding hierboven van een 'Hes' met zijn kar is afkomstig van een 'centsprent' uit ongeveer 1830". De er onder
staande tekst laat aan duidelijkheid niets te wensen over:
'De Blaauw gekielde Hes, reist uit de Bovenlanden,
En stuurt zijn lang gespan bij 't Hu en Hot en Har.
Zijn hoog beladen kar brengt velerhande waar,
Die 't Hollandsch schip weer voert naar Noord en Zuiden stranden."
Voor het gebruik van wagens was een vereiste, dat de wegen redelijk vlak en verhard waren. En dat waren de meeste
wegen tot aan het begin van de negentiende eeuw niet, zeker niet in ons land en al helemaal niet op de Veluwe,
waar de "Hessen' overtrokken op weg naar Amersfoort, Utrecht of Amsterdam.
C.A. Nairac schreef in 1878 in zijn boek "Een historisch hoekje van de Veluwe" hierover:
"De wandeling van ons dorp (Barneveld) naar den Brielaer, ging in die dagen niet over een schaduwrijken straatweg; 't was
een echt ouderwetsche Hessenweg, des zomers eene zandzee, des winters een modderpoel. [...]'t Gebeurde dan ook vaak,
dat de Hessenwagens er moesten worden uitgemodderd. hoe dankbaar zouden de krachtvolle dieren thans hin
niken nu die oude Hessische-zandkanalen in uitmuntende straat- en grindwegen zijn herschapen!"
Afb. 5. Een Hes met zijn markante kar.
De BTaauw gekielde Hes. reisr uit d: Bovenlander».
En stuurt zijn lang gespan bij -t Hu en Hor en Maar
Zijn hoog belatten kar brengt velerhande waar.
Bfe'tHolfantbch schio weer voert naar Noorden Zuiden Kraoib^
Q_
Afb. 6. A.F. Boudewijns (1644-1719). Hessen met
een kar onderweg.
