De Lochemse stadsmolens
(1293-1894/1914)
Eddy ter Braak
Wat zou het prachtig zijn geweest als Lochem zijn beide oude stadsmolens nog zou hebben: de
watermolen aan de Berkel en de windmolen op de Paasberg.
De watermolen werd in 1894 afgebroken, de windmolen in 19141. Daarmee verdween een meer
dan 700 jaar oud stuk cultuur en geschiedenis uit de stad.
Lochem was één van de eerste stadjes in het oosten van het land die een watermolen en windmolen
kregen. Graaf Reinald de Eerste van Gelre was degene, die in 1293 de opdracht gaf om in Lochem2
een windmolen te bouwen. De watermolen moet omstreeks diezelfde tijd zijn gebouwd3, ook in
zijn opdracht. De watermolen stond ten noorden van de stad aan de Berkel en de windmolen ten
zuiden van de stad aan de rand van de Paasberg.
Op de afbeelding 1 en 2 zijn de beide molens te zien kort voor hun verdwijnen. Van de watermolen is dan echter al een deel niet meer
aanwezig. Het fundament ervan is nog te zien op de linker oever. Daarnaast de oude standerdmolen op de Paasberg. Er onder nog een
keer de standerdmolen op de Paasberg, nu samen met de ca. 1860 er naast gebouwde en ook verdwenen bovenkruier (links op de foto).
Tenslotte een aquarel van Gerrit Prop naar een veel oudere aquarel van de watermolen aan de Berkel met de Gudulakerk er achter.
