jMiriéts,
De Lochemse stadsmolens
Een vroege vermelding over een windmolen in Lochem
is te vinden in het 'Rekenboek van het Scholtampt
Lochem', waarin te lezen is "1294Molendium ad ventum
Logheim".4 Dat was dus kort nadat Reinald de Eerste de
opdracht tot bouw van de windmolen had gegeven.
Nog een vroege vermelding over de windmolen en de
watermolen is te vinden in de rekening van het scholt-
ambt, die Gerard, scholte van Lochem, in 1295 bij de
Graaf van Gelre indiende over het boekjaar 1294/95 en
waarin onder nr. 23 vermeld staat:
"Voorts aldaar van de windmolen en de watermolen met de
grafelijke hof uit de roggepacht 130 maldra, het malder 12
s. maakt 78 pond"5
Dit toont de vroege aanwezigheid van de beide molens
in Lochem nog eens duidelijk aan.
De oudste tekening met de beide stadsmolens ziet u op
afbeelding 5. Hij is van de hand van tekenaar en kaarten
maker Jacob(us) van Deventer en is uit ongeveer 1560.
De molens bestaan op dat moment al ongeveer 260 jaar.
De volgende afbeelding (afb. 6) met daarop de beide
molens is een ets van Nicolaas van Geelkercken uit on
geveer 1655. Nu bezien we Lochem vanuit het noorden.
De watermolen ziet u nu op de voorgrond, de windmo
len staat echter niet meer aan de voet van de Paasberg,
maar binnen de stadsmuren, dichtbij de Smeepoort.
Verderop in dit artikel hierover meer.
De benaming stadsmolens hadden ze toen nog niet.
Ze waren in het begin het eigendom van de Graaf van
Gelre. Het recht op het malen was een grafelijk recht. Hij
bepaalde, waar en wanneer er gemalen mocht worden.
Iedereen in de omgeving was ook verplicht zijn graan
op de grafelijke molen te laten malen. Van het gema
len graan kreeg hij 1/16 deel. Het leverde de graaf dus
redelijk wat inkomsten op. Dat de graaf twee molens liet
bouwen had waarschijnlijk te maken met het feit, dat
er niet altijd voldoende wind of water ter beschikking
stond. Door de beide molens was men wat onafhankelij
ker van de omstandigheden.
Wanneer de graaf het recht in handen van de stad heeft
Afb. 5 Jacobus van Deventer 1560
Vlakbij de windmolen ziet u op de afbeelding 'horrea' staan, wat beduidt, dat daar opslagplaatsen waren voor graan, stro en hooi.
