Gebrandschilderd raam in het
Lochemse stadhuis
De Hooiplukkers in actie
CeesJan Frank
Lochems bekendste historieverhaal is dat van de
"hooiplukkers". Op manmoedige wijze wisten de
Lochemers in 1590 het verraad van de Spanjaarden,
verborgen in hooiwagens die de stad in werden
gereden, het hoofd te bieden. De indringers werden
ontmaskerd en de stad ontkwam daarmee aan een
groot onheil. Het verhaal werd vanaf het einde van
de negentiende eeuw weer overal bekend doordat
het werd verteld in toeristengidsen en streekbeschrij-
vingen. Daarnaast is het verhaal in geromantiseerde
vorm als kinderboek verschenen en kreeg het veel
aandacht tijdens historische evenementen, zoals de
feesten rondom het 700 en 750 jarig stadsrecht van
Lochem in respectievelijk 1933 en 1983.
In vermoedelijk de jaren 30, mogelijk ter gelegen
heid van de 700-jarig stadsrechtviering in 1933, is in
het trappenhuis van het Lochemse stadhuis zelfs een
fraai gebrandschilderd raam aangebracht, waarop
de beroemde episode uit de Tachtigjarige Oorlog is
afgebeeld. Het is een kleurige voorstelling in twee
glas-in-loodpanelen. Links rijden de hooiwagens door
de stadspoort de stad binnen en rechts zien we de
hooiplukkers in actie: de indringers worden herkend
aan hun laarzen, die uit het hooi steken. Lochem prijkt
op de achtergrond.
Het raam is niet gedateerd, maar er is wel een signa
tuur op aangebracht. Hieruit blijkt dat het is gemaakt
door "Kunstoefening" in Arnhem. Dit genootschap,
ook wel bekend als de Academie Kunstoefening, werd
in 1802 opgericht als teken- en bouwschool. Kunstoe
fening was vanaf 1846 gevestigd in het gelijknamige
gebouw aan het tegenwoordige Gele Rijdersplein.
Later verhuisde de opleiding naar een nieuw gebouw
aan de Coehoornstraat. In feite kan Kunstoefening
als de voorloper worden beschouwd van de tegen
woordige ArtEZ Academie voor beeldende kunsten
Arnhem.
Vele bekende kunstenaars hebben in de loop der
jaren bij Kunstoefening hun opleiding genoten of
gaven er zelf les, in schilderen, tekenen en beeldhou
wen, maar ook in de glasschilderkunst. Het Lochemse
raam is daar een mooie proeve van. Wie het heeft
gemaakt is niet bekend. Mogelijk was het Henk van
