De Grote Markt in Lochem
Over marktmeesters en bijzondere huizen
André Reincke
De Grote Markt in Lochem kent een boeiende en veelzijdige geschiedenis. Over de keitjes is al
veel gesproken. De meningen zijn nogal verdeeld als het gaat om het conserveren of juist laten
verdwijnen ervan. In dit artikel doe ik een poging een paar minder bekende historische aspecten
te belichten. Ook hier geldt dat voor een gedetailleerde reconstructie nog wel stukjes ontbreken
of van aannames gebruik moest worden gemaakt, maar er is voldoende materiaal verzameld om
er een interessant verhaal van te maken.
verhandeling van vee, grondstoffen en goederen. Ze
kon vroeger enkele weken lang duren. Jaarmarkten
werden ook aangegrepen voor allerhande bijeenkom
sten en ontmoetingen'. Grotere steden kenden in een
jaar meerdere Jaarmarkten'. Vaak werd een jaarmarkt
gehouden rondom het feest van de patroonheilige
van de stad. Van de heilige Gudula is dat op 8 januari.
Een voorbeeld van hoe in Lochem een en ander ge
regeld was vonden we in het oud archief van Lochem
uit het jaar 1778.
Ordonnantie en Instructie voor de Marktmeester van
de stad Lochem.
De marktfunctie nu
De Markt van nu wordt elke woensdagochtend ge
houden onder verantwoordelijkheid van de Gemeen
te Lochem. Er is een Marktmeester aangesteld die
uitvoering geeft aan de regels die door de Gemeente
zijn opgesteld.
De laatste 'verordening op de warenmarkt voor de
Gemeente Lochem' is in 2006 door de Raad vastge
steld. De heer G.H. Derks treedt op als voorzitter van
de Marktkooplieden.
De markt in vroeger tijd
We gaan ver terug in de tijd. Lochem krijgt in het jaar
1312 Marktrechten. De heer A. Staring schrijft hier-
r- over in zijn Kroniek van Lochem: Graaf Reinald gaf "aan
ÉL die van Lochem maght, van binnen haere poorten
te moeghen merkten". Het valt op dat Lochem toen
o al poorten had terwijl de stad pas in 1330 ommuurd
sT is. Er moeten dus destijds al wel aarden wallen zijn
geweest.
Wat we ons in 1312 van dat marktprivilege moeten
voorstellen is hoogstwaarschijnlijk een zogenaamde
'Jaarmarkt'. Wikipedia zegt hierover: 'Een Jaarmarkt
is een, vaak uit de middeleeuwen daterende jaarlijks
6 terugkerende Markt; oorspronkelijk bedoeld voor de
1 Dat hij Marktmeester de noodige schikkinge sal
maaken dat soo op de Kermis als successive Jaar
markten de Craamen in orde en na behooren ge
plaatst worden.
2 Dat sonder aansien van Persoonen sal besorgen dat
niemand onderduikt en ieder een behoorlijke plaats
worde aangeweesen.
3 Dat de Craamers 0f Kooplieden, die van ouds sijn
gewoon geweest, de Markten en Kermis hier ter steede
te frequenteeren haar voorige plaatsen sal laaten
behouden.
4 Dat in cas van different alles soo veel mogelijk in der
minne en na het genoegen van deselve Coopliedensal
trachte te schikken en af te doen, terwijl echter in con-
trairen cas, wanneer voorkoomende omstandigheden
hem daaromtrent mogten Hinderlijk zijn, sulx dadelijk
sal moeten brengen ter kennis van de Magistraat ten
einde daar in ten spoedigsten sal kunnen worden
voorsien.
5 Dat hij Marktmeester voor sijn Jura of Marktgelt van
ieder Craam met een Seijl sal genieten Vier Stuivers,
en van alle tafels of mindere Craamties sonder Seijlen
Drie Stuivers. Voor soo verre de kraamers van buiten
De Markt in 1964 - Foto: Historisch Genootschap
