van de Vereniging Ons Huis, in de Rozenstraat in Amsterdam, medeoprichter en bestuurslid van Oplei dingsinrichting voor Socialen Arbeid (later Vereeni- ging School voor Maatschappelijk Werk), gefinancierd door vader, en medeoprichter en lid van de Raad van Beheer van het Koloniaal Instituut (voorloper Konink lijk Instituut voor de Tropen). Eén van de eerste projecten, die vader en zoon geza menlijk financieel ondersteunden, was de bouw en inrichting van een volkshuis aan de Rozenstraat in de Amsterdamse Jordaan, dat de naam Ons Huis kreeg. Het was een initiatief van de stichting Ons Huis. Deze stichting was in 1891 opgericht door Hélène Mercier en Christian Wilhelm Janssen. Het doel was om in volkswijken zogenaamde volkshuizen te ex ploiteren waar mannen, vrouwen en kinderen uit de arbeidersklasse hun maatschappelijke kansen konden vergroten. Heel wezenlijk voor hen beiden was, dat dit niet op een neerbuigende manier gebeurde. Het volkshuisidee werd een groot succes. In 1923 waren er in heel Amsterdam al 23 van zulke huizen. Aan Clara Elisabeth viel de eer te beurt de eerste steenlegging voor het volkshuis aan de Rozenstraat te mogen verrichten. Het Algemeen Handelsblad van 2 augustus 1891 berichtte hierover o.a. het volgende: "Nadat dit was afgeloopen noodigde de heer Tours de 15-jarige dochter van den stichter, mej. Clara Elisabeth Janssen, uit den eersten steen te leggen, waarbij hij opmerkte hoe gelukkig het is, dat het geheele gezin van den heer J. in diens werken en vreugde deelt. Met een enkel woord wees de heer Van Tienhoven verder op de zoon die naast den stichter staat en hem op hetzelfde pad volgt, en op de jongste dochter, die reeds vroeg door haar vader in de werken van menschenmin wordt ingewijd'.' Het gebeurde heeft waarschijnlijk grote indruk op haar gemaakt. Zij was de enige van de dochters van RW. Janssen die later het filantropische werk van haar vader zou voortzetten, o.a. in de omgeving van Lochem. Den Helder - Baarn - Almen Clara Elisabeth trouwde in 1895 op 19-jarige leef tijd met Derk Jacob van den Honert. Hij was op dat moment officier bij de marine in Den Helder. Daar woonde het echtpaar na hun huwelijk ook korte tijd. Maar nog geen half jaar na hun trouwen nam hij ont slag en vertrok het echtpaar naar Baarn. Daar hadden zowel P.W. Janssen, diens zoon August Janssen, als H.C. van den Honert al een villa in hun bezit. Hier wer den hun beide kinderen, Henriëtte Cornelia en Taco Hajo, geboren. Derk Jacob was ondertussen directeur geworden bij de N.V. Industriële Maatschappij in Amsterdam. Dank zij de in 1874 geopende spoorweg verbinding met Amsterdam was Baarn gemakkelijk te bereiken. Waarom het gezin in 1905 naar Almen verhuisde, waar Van den Honert het buiten De Ehze had gekocht, is niet duidelijk (zijn werk bleef immers in Amster dam). Hij liet het huis opknappen en aan de moderne wooneisen van die tijd aanpassen. Frederike van Uildriks, die hoofdredactrice was van het blad 'Op den Uitkijk'vermeldde in haar artikel 'Van De Ehze in de oude Graafschap Zutphen' in 19093 o.a. het vol gende: "De tegenwoordige eigenaar, de heer D. J. van den Honert, die zijn zaken te Amsterdam heeft en wiens vrouw de dochter is van den bekenden Amsterdamschen philantroop, wijlen den heer P. W. Janssen, gevoelt zeer veel voor het verleden van het huis, waarvan hij in 1905 bezitter is geworden, toen hij het kocht van mevrouw de weduwe barones Van Welderen Rengers'.' En wat verderop in het artikel: "Toevallig dat de voornamen van de tegenwoordige vrouwe van De Ehze dezelfden zijn als die van de eigena res uit de eerste helft der achttiende eeuw. Of die vroe gere Clara Elisabeth bij haar onderhoorigen bemind is geweest evenals haar man, weten we niet, maar dat men het later van de 20ste-eeuwsche Clara Elisabeth zal ge tuigen, is zonder twijfel. Want zij treedt als een weldoen ster onder de menschen op, door de zieken en zwakken te bezoeken en op te beuren en naar geest en lichaam hun goed te doen, niet maar eens nu en dan, maar trouw en geregeld. Aan »goede werken« wordt daar veel gedaan in en om het gemodernizeerde oude huis; er is een schooltje gebouwd, waar de meisjes dagelijks gratis naailes krijgen; de kinderen leenen boeken uit de biblio theek van het huis, en op honderderlei manieren meer leven de bewoners van het huis met hun omgeving mee'.' Clara Elisabeth zette dus in Almen duidelijk de goede werken van haar vader voort. Ze moet een bijzondere vrouw zijn geweest. Jet Spits noemt in haar boek Sporen van PW. Janssen, ondernemer en filantroop Clara Elisabeth "een zeer excentrieke dame". Dat zal ze in de ogen van de mensen in haar omgeving waarschijnlijk ook wel geweest zijn. Ze deed dingen, die men van een dame van stand niet gewend was. En dan was je al gauw een excentriekeling. Frederike van Uildriks vermelde in haar artikel over De Ehze ook nog, dat de vrouw des huizes fotografeerde en de fotoplaten (glasplaten) zelf ook nog eens ontwikkelde. Dat was wel heel bijzonder. De fotografie stond nog in haar kinderschoenen en was voornamelijk het terrein van de man. Bovendien was het ontwikkelprocedé niet zo gemakkelijk. Van de beide kinderen van het echtpaar Van den Honert-Janssen bestaat een prachtig schilderij (hier naast afgebeeld). Het is uit 1905. Ze werden op doek vereeuwigd door de destijds bekende societyschilder van Hongaarse afkomst Philipp Alexius de Laszlo. De Laszlo kwam in het najaar van 1905 op De Ehze op bezoek. Hij maakte er twee voorstudies voor het

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2016 | | pagina 14