J'
I
-0£$è> IX7ZI j '&A é-e ^Y«r/i-iZ ir*'- P&tyfr**- t-Ozrzrv-zJAr-^
i hi?v~
b-zrir-pit li~tr-irff~il<-> trfhr^
-~i !*- i /.c
l-ft-cyf/ r^z-P'y
opgetrocken ter hoochte van Borstweer van
den wall.
- Sal den Annemer daerin maecken een ge-
wulft nae bequaempste der hoochte sal vallen
als die voornoemde borstweer.
- Sal den Annemer op dat selve gewulft pla-
veijen een groote klinckert in sijn kant in stras
gewerckt datter water kan aen vier hoecken
afflopen.
- Daerop deselve muijr opgetrocken rondom
den toorn een borstweer der hoochten van 8
voet dick onder halff mopsteen deselve baven
met fijn houtlage toegedeckt buijten aenden
toorn ondert gewulft een cleijn luchtgaet.
- Den Annemer sal onder in den toorn pla-
veijen een steen in sijn kant met calck ende
cement.
- Naest het water ingebroecken een steen an-
derhalven voet vierkandt daerin gegoten een
ijseren oogh dat die katten bequam daert deur
kan komen d'selve steen inde muijr gelijckvast
ingesleten.
- Noch sal den Annemer voor inden toorn soo
als buijten den toorn twee suffisante dueven van dubbel belech van eijcken plancken van vernijt een voet deselve vast
genagelt daerop gemaeckt vaste hencksel vud ringen vud fiodtwerck nae behoor van sulck werck.
- Sal den Annemer voor inden bedeckten wech vanden Inganck vanden toorn maecken een deur van eijcken holt soe
uijt een voet met drie oder vier klampen die wel vast genaegelt met sijn hencksels vud fioetwerck ende met sijnen
haecken nae behoor.
- Noch sal den Annemer onder den Inganck van den toorn waer eenige gaten sijn ende van het muijrwerck vervallen
is, sal den Annemer vernieuwen gelijck als het tevooren geweest is.
- Den Annemer sal geholden sijn alle materialen hier toe te leveren.
/é'Zj/ J'Y" P-""-*'
y
De taal van toen is voor ons nog net te begrijpen,
zodat hertaling niet nodig wordt geacht.
Wat opvalt is dat Spinola hier met name wordt ge
noemd als degene die de Blauwe Toren met zijn man
nen heeft aangevallen en omvergeschoten.
Uit de stukken bij dit onderwerp blijkt dat timmerman
Johan ten Berenpas uiteindelijk het werk heeft aange
nomen voor 612 vlaamse ponden en 10 shilling.
Uit de inleiding tot het bestek blijkt verder dat de
Blauwe Toren de gevangenis was van de Heren van
Gelre, dus niet van de Stad Lochem, maar in feite van
het Scholtampt Lochem. Weliswaar wordt in het be
stek de gevangenisruimte niet apart genoemd maar
volgens de aanhef was die er wel. Een andere con
clusie die men kan trekken is dat de toren nog steeds
rond was en dus ook nog de functie van verdedigings
toren bezat. De Tachtigjarige oorlog was dan ook nog
steeds niet voorbij. De bewaard gebleven bescheiden
komen uit het archief van de Gelderse Rekenkamer.
De Cipierswoning
Gevangenen moeten natuurlijk bewaakt worden, zo
ook in de Blauwe Toren. Al vroeg schijnt er een ver
bouwing plaats te hebben gevonden om een kleine
cipierswoning te huisvesten. Het bewijs dat werd
gevonden komt uit 1708. Uit een crimineel proces
dossier (Gelders Archief) van dat jaar blijkt dat Berent
Braskamp ervan wordt beschuldigd dat hij arbeiders
heeft opgestookt het herstelwerk aan de gevangenis
de Blauwe Toren te staken. Uit het dossier blijkt dat
een tweetal getuigen verklaart dat men bezig was
enige wagenvrachten stenen te lossen "tot reparatie
van des heeren scholtus gevangen kelders, voorts
opbouw van een wooninge daar boven den Blauwen
toorn genaamt".
Dat die bovenwoning er ondanks het verzet is geko
men vindt zijn bevestiging in het volgende: Er is op 11
maart 1720 door de rekenkamer een resolutie uitge- r-
vaardigd die gaat over de gerichtsdienaar als huurder
van het gevangenhuis binnen Lochem den blauwen
toorn genoemd. Deze gerichtsdienaar mag voortaan o
gratis wonen wegens ongemak en bewaren van de sT
gevangenen.
Uit de rekeningen van de Scholtis van Lochem is
gebleken dat het hier gaat om Herman Eekhoff. Deze
trouwde (als weduwnaar van Hendersken Nienhuis)
op 8 december 1715 te Almen met Aeltien Berentsen
ten Pas.
ii| x"-' -At frt<- jfrzrr-t
jT'i of "2>V /<*/;vl« sf-tfpsire- avv
(Cr-&frzr-
CS
p/y-p
4
PCriiéfé^
{$-£
tr-zr-Zf^z-c
--Péf-^n*v-J-&-#•&> j y ,w'- j i'Act-
<<v* crp
-fat (J V i i /z t y
t c-farr/r-A lyV-a^ytz- /ïzn/t
t
De eerste drie artikelen van het bestek
