draad eraan. De wegen zijn totaal stuk gereden door de tanks, vrachtauto's en kanonnen. Enige bomen zijn door granaten getroffen. Aan het hek van de stortplaats hangt een schilderij van Hitler met afge scheurd hoofd. Het Nazi-regiem wordt opgeruimd. In Lochem zelf is het ook niet pluis. Op verschillende plaatsen wordt nog uit N.S.B.-huizen geschoten op de burgerbevolking, evenals uit de toren, waarin zich nog Duitsers heten op te houden. Het is dus nog erg onveilig op straat. In een kelder op de Oosterwal heb ben de Canadezen nog een handgranaat gegooid, waarna twee Duitsers te voorschijn kwamen. Op de Markt stellen de Canadezen omstreeks tien uur een paar pantsers en enige machinegeweren op; nu wordt de toren beschoten, om de daarin vermoede Duitsers tot overgave te dwingen. In Ampsen langs het Twentekanaal wordt nog steeds hard gevochten. Tegen 4 uur 's middags komt de boer, waar ik 's morgens melk haalde, bij ons. Hij ziet er erg opgewonden uit en is zeer bleek. Hij wil naar de „ondergrondse" om op te geven, dat er op de ge meentelijke stortplaats nog een Duitser zit. Een half uur, nadat ik 's morgens bij hem was, is zijn knecht, die het paard uit de weide haalde, door het been geschoten. Verder zijn er in de loop van de dag nog vijf anderen gewond. Nu weet ik plotseling ook waar de kogels, welke ik 's morgens hoorde fluiten van daan zijn gekomen. Om vijf uur is de Duitser gelukkig reeds gevangen genomen. In Lochem gaat het schieten vanuit huizen nog ver der. De „ondergrondse", met een band „Oranje" om de arm, gaat tot arrestatie van meisjes en vrouwen over, die „connecties" met de Duitsers hadden. Het zijn hele optochten. Ook N.S.B.-ers en hun vrouwen worden in verzekerde bewaring genomen in de Schouwburg. Hierbij hebben de Canadezen een bord geplaatst met de woorden „Out of Bounds" („Mag niet gevorderd worden"). De mensen vertalen het met „Weg met de bende". De arrestanten krijgen droog brood en water. Ze worden aan het werk gezet: puinruimen enz. Om en bij Lochem zijn overal in weiden en bossen reusachtige Canadese tentenkampen opgeslagen. Vannacht hopen we rustiger te slapen, want het schieten wordt minder. Donderdag 5 April 1945 leder wil weer aan het werk gaan, maar daar er om streeks negen uur vanuit Ampsen weer geschoten wordt, zodat de kogels bij Naeff op het dak terecht komen en even later, naar men meent, ook vanuit de toren, komt er niets van. De arbeiders gaan weer naar huis. De arrestaties van N.S.B.-ers enz. gaan verder. Enkelen van de ergsten moeten met het portret van Hitler op de borst door Lochem marcheren. Het publiek ver dringt zich op straat om deze optochten te zien. De oud-burgemeester wordt weer in zijn ambt hersteld de N.S.B.-burgemeester is voortvluchtig. De meisjes en vrouwen, die „connecties" met de Duitsers hadden, moeten met een hakenkruis op de borst lopen, en de huizen, waarin Duitsers gehuisvest geweest zijn, schoonmaken. Tussenbeide hoort men nog kanongebulder uit de richting Zutphen en Deventer. In Ampsen wordt nog steeds gevochten, hoewel niet zo hevig meer. 's Avonds wordt op de Stationsweg een Rotterdammer, die daar fietste, door het been geschoten, door een nog achtergebleven Duitser. Enkele bewoners zagen hem in de dakgoot van een huis aan de Oosterbleek zitten. De ondergrondse heeft hem direct onschade lijk gemaakt. Men kan nu weer langzamerhand zonder gevaar op straat komen. De oorlog is voor Lochem afgelopen. Vrijdag 6 April 1945 De geallieerde troepen staan nu voor Zutphen en Deventer. In de verte hoort men de kanonnen; er worden nog steeds troepen en grote hoeveelheden materiaal aangevoerd, o.a. de zeer grote amfibietanks. Deze kunnen zowel op het land als te water opereren. Zij moeten dienst doen in Zutphen en Deventer bij de overtocht over de IJssel. We nemen eens een kijkje om en bij Lochem. Op de Barchemseweg zijn enige villa's afgebrand, evenals in Berkeloord, terwijl vele woningen zonder pannen en vol kogelgaten zijn. In de Langense Enk staan een En gelse tank en enige Duitse auto's, welke verbrand zijn. Overal liggen nog ongebruikte granaten en munitie. Bij de Cloese aan de Zwiepseweg zijn verscheidene boerderijen afgebrand. Al het vee is omgekomen. Hier hadden de Duitsers zich verschanst. De Tommies moesten hen met de tanks verdrijven. Zes Duitsers en vijf Canadezen zijn hier gesneuveld. Paaszondag is hier de gehele dag gevochten. Midden in een korenveld staat een primitief kruis met een Duitse helm er op, en even verder, onder de bomen nog vijf. Dat is de oogst van de oorlog. De brug over de trambaan aan de Barchemseweg is opgeblazen, doch er ligt reeds een Canadese nood brug. In de bossen rondom is alles een ravage. Bij de „Dollehoed" is een stuk land in gebruik als kamp voor Duitse krijgsgevangenen. Honderden zijn hier bijeen gebracht. Diep weggedoken in hun jassen, staan ze hier dicht opeen. Velen hebben een deken omgesla- N.S.B.-burgemeester van Elten.

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2015 | | pagina 9