draad eraan. De wegen zijn totaal stuk gereden door
de tanks, vrachtauto's en kanonnen. Enige bomen
zijn door granaten getroffen. Aan het hek van de
stortplaats hangt een schilderij van Hitler met afge
scheurd hoofd. Het Nazi-regiem wordt opgeruimd.
In Lochem zelf is het ook niet pluis. Op verschillende
plaatsen wordt nog uit N.S.B.-huizen geschoten op
de burgerbevolking, evenals uit de toren, waarin zich
nog Duitsers heten op te houden. Het is dus nog erg
onveilig op straat. In een kelder op de Oosterwal heb
ben de Canadezen nog een handgranaat gegooid,
waarna twee Duitsers te voorschijn kwamen. Op
de Markt stellen de Canadezen omstreeks tien uur
een paar pantsers en enige machinegeweren op; nu
wordt de toren beschoten, om de daarin vermoede
Duitsers tot overgave te dwingen.
In Ampsen langs het Twentekanaal wordt nog steeds
hard gevochten. Tegen 4 uur 's middags komt de
boer, waar ik 's morgens melk haalde, bij ons. Hij ziet
er erg opgewonden uit en is zeer bleek. Hij wil naar
de „ondergrondse" om op te geven, dat er op de ge
meentelijke stortplaats nog een Duitser zit. Een half
uur, nadat ik 's morgens bij hem was, is zijn knecht,
die het paard uit de weide haalde, door het been
geschoten. Verder zijn er in de loop van de dag nog
vijf anderen gewond. Nu weet ik plotseling ook waar
de kogels, welke ik 's morgens hoorde fluiten van
daan zijn gekomen. Om vijf uur is de Duitser gelukkig
reeds gevangen genomen.
In Lochem gaat het schieten vanuit huizen nog ver
der. De „ondergrondse", met een band „Oranje" om de
arm, gaat tot arrestatie van meisjes en vrouwen over,
die „connecties" met de Duitsers hadden. Het zijn hele
optochten. Ook N.S.B.-ers en hun vrouwen worden in
verzekerde bewaring genomen in de Schouwburg.
Hierbij hebben de Canadezen een bord geplaatst met
de woorden „Out of Bounds" („Mag niet gevorderd
worden"). De mensen vertalen het met „Weg met de
bende". De arrestanten krijgen droog brood en water.
Ze worden aan het werk gezet: puinruimen enz.
Om en bij Lochem zijn overal in weiden en bossen
reusachtige Canadese tentenkampen opgeslagen.
Vannacht hopen we rustiger te slapen, want het
schieten wordt minder.
Donderdag 5 April 1945
leder wil weer aan het werk gaan, maar daar er om
streeks negen uur vanuit Ampsen weer geschoten
wordt, zodat de kogels bij Naeff op het dak terecht
komen en even later, naar men meent, ook vanuit de
toren, komt er niets van. De arbeiders gaan weer naar
huis.
De arrestaties van N.S.B.-ers enz. gaan verder. Enkelen
van de ergsten moeten met het portret van Hitler op
de borst door Lochem marcheren. Het publiek ver
dringt zich op straat om deze optochten te zien.
De oud-burgemeester wordt weer in zijn ambt
hersteld de N.S.B.-burgemeester is voortvluchtig.
De meisjes en vrouwen, die „connecties" met de
Duitsers hadden, moeten met een hakenkruis op de
borst lopen, en de huizen, waarin Duitsers gehuisvest
geweest zijn, schoonmaken.
Tussenbeide hoort men nog kanongebulder uit de
richting Zutphen en Deventer. In Ampsen wordt
nog steeds gevochten, hoewel niet zo hevig meer. 's
Avonds wordt op de Stationsweg een Rotterdammer,
die daar fietste, door het been geschoten, door een
nog achtergebleven Duitser. Enkele bewoners zagen
hem in de dakgoot van een huis aan de Oosterbleek
zitten. De ondergrondse heeft hem direct onschade
lijk gemaakt.
Men kan nu weer langzamerhand zonder gevaar op
straat komen. De oorlog is voor Lochem afgelopen.
Vrijdag 6 April 1945
De geallieerde troepen staan nu voor Zutphen en
Deventer. In de verte hoort men de kanonnen; er
worden nog steeds troepen en grote hoeveelheden
materiaal aangevoerd, o.a. de zeer grote amfibietanks.
Deze kunnen zowel op het land als te water opereren.
Zij moeten dienst doen in Zutphen en Deventer bij de
overtocht over de IJssel.
We nemen eens een kijkje om en bij Lochem. Op de
Barchemseweg zijn enige villa's afgebrand, evenals in
Berkeloord, terwijl vele woningen zonder pannen en
vol kogelgaten zijn. In de Langense Enk staan een En
gelse tank en enige Duitse auto's, welke verbrand zijn.
Overal liggen nog ongebruikte granaten en munitie.
Bij de Cloese aan de Zwiepseweg zijn verscheidene
boerderijen afgebrand. Al het vee is omgekomen.
Hier hadden de Duitsers zich verschanst. De Tommies
moesten hen met de tanks verdrijven. Zes Duitsers
en vijf Canadezen zijn hier gesneuveld. Paaszondag is
hier de gehele dag gevochten.
Midden in een korenveld staat een primitief kruis
met een Duitse helm er op, en even verder, onder de
bomen nog vijf. Dat is de oogst van de oorlog.
De brug over de trambaan aan de Barchemseweg is
opgeblazen, doch er ligt reeds een Canadese nood
brug. In de bossen rondom is alles een ravage. Bij de
„Dollehoed" is een stuk land in gebruik als kamp voor
Duitse krijgsgevangenen. Honderden zijn hier bijeen
gebracht. Diep weggedoken in hun jassen, staan ze
hier dicht opeen. Velen hebben een deken omgesla-
N.S.B.-burgemeester van Elten.