Deftig Met mevrouw J. Dekker-Kreunen, -Jo- had ik in januari 1987 een lang gesprek, waarbij ze haar herinneringen aan ons doorgaf. Ze woonde als dochter van aannemer Kreunen -Johan - in het pand Zwiepseweg 118. Achter het huis was de werkplaats en een loods voor opslag van hout. Aan de Zwiepseweg stonden enkele huizen, alleen aan de "Omloop" ook een paar. Achter de huizen was de Enk een vlakte met merendeels akkers, tot de Barchemseweg. In het begin van de strijd konden ze nog gewoon bui ten staan kijken naar de brand bij Lunsink en Bieze, "Het Kliiske", aan het Keppellaantje. Dat de Engelsen in aantocht waren wisten ze al. Oom Gert had name lijk vroeg in de morgen een poging gedaan om melk te halen, maar was al gauw teruggekomen met de mededeling dat de Duitsers nu ook al met tanks en ander vernielend materiaal bezig waren. Hij had nl. niet gezien dat het Engelsen waren. De branden begonnen omstreeks half twaalf. Ook de schuren van Bruinsma brandden toen al. Volgens Jo zal dat de reden geweest zijn dat Bruinsma zijn huis verlaten heeft en bij Kreunen zijn toevlucht heeft ge zocht. Jo vertelt dat hij niet in hun kelder wilde gaan. Hij vond dat te benauwd. Toen de gevechten hevi ger werden trof vader Johan hem op een gegeven moment in de keuken aan terwijl er juist boven zijn hoofd een groot gat was geslagen door een granaat. Het huis van Kreunen lag naar het westen vrijwel onbeschut. Met zijn hoofd naar boven wijzend zei Bruinsma een paar maal niets anders dan:"Moj's kiekn, moj's kiekn". Toen Kreunen hem adviseerde ook in de kelder te komen weigerde hij dat weer en ging verderop, een paar huizen verder. Toen de mensen op straat de tanks door de bocht bij het bosje zagen komen gingen ze de kelder in. Ook de schuur van Bouwhuis, het huis naast dat van Bruinsma, raakte in brand en ook die mensen kwamen naar Kreunen. Bouwhuis had twee kostgangers, Anton en Gait. Ze kwamen en speelden later een rol t.a.v. de "Letlander" (zie ver derop). Toen men nog op straat kon kij ken had men gezien dat er steeds gewonden werden weggehaald uit het gevechtsterrein, waarbij met witte lappen werd gezwaaid. Op zulke momenten was het dan even stil. Toen de strijd dichter bij kwam en Bruinsma zijn heil verderop zocht, vertrok ook me vrouw Van Verre, naar "Bello". Ze woonde aan de Van Dissel- weg, maar was uit huis gezet omdat daar een hospitaaltje was ingericht. Bij Kreunen kreeg ze de voorkamer en sliep daar onder een verendekbed dat tijdens de beschietin- Op weg naar Lochem De Engelsen trokken langzaam op naar Lochem. Ze passeerden achtereenvolgens het brandende Riende- rink (Bokhorst), dan "Dikkeboer" (de boerderij op de hoek Keppellaan-Zwiepseweg). Daar hield de familie Lubberdink zich schuil, liggend vóór op de deel, «ach ter het muurtje van de koestal». Maar bij «Lunsink», de laatste boerderij voor Lochem, stond de boel in brand en de familie Binsbergen trok dwars-over het land richting het notarishuis. Eerst kruipend, maar een Duitse hospitaalsoldaat zei dat ze wel rechtop konden lopen. Dat deden ze en meteen hield het schieten op. Toen ze bij notaris Everwijn in de kelder zaten werd er weer volop geschoten. De Engelsen merkten dat het rijtje woningen aan weerszijden van de Zwiepseweg een lastig karwei zou worden. Tegenover Lunsink sneuvelden vijf mannen van de Somerset Light Infantry. Langs de trambaan, die over de Hoge Enk liep zaten Duitsers in een kort tevoren gegraven zigzag loopgraaf en had den een prima schootsveld. Het was bovendien nog onduidelijk of er in de huizen aan de Zwiepseweg nog schutters zaten. Allereerst werden de schuur tjes achter de huizen aan de westkant van de weg in brand geschoten. De bewoners van die huizen vluchtten haastig weg richting Lochem en vonden schuilplaatsen bij bewoners die wat verder van de Enk woonden. In het eerste huis van Lochem, hoek Zwiepseweg- Hoge Enk, woonde Bruinsma. Zijn huis was een klein café. De Duitsers hadden er kort voor de komst van de Engelsen een radiopost, later richtten de Engelsen er een eerste hulppost in. Toen het Bruinsma, bijna letterlijk, te heet werd onder de voeten ging hij een paar huizen verderop naar binnen. Dat was bij de familie Kreunen. De Zwiepseweg in de omgeving van het Sickeszmonument. Op de achtergrond "Dikke Boer", de boerderij op de hoek Zwiepseweg Keppellaan, begin 2015 (foto auteur).

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2015 | | pagina 17