feningen, maar nadat order is gegeven het schieten te staken, mogen we toch verder. In Goor bezichtigen wij de verwoestingen, welke het laatste bombarde ment daar aangericht heeft. Vele woningen zijn één puinhoop. Het is een troosteloos gezicht. We komen op den grote rijksweg naar Delden. De tegelfietspaden zijn over grote trajecten totaal ver brijzeld door de tanks en overal liggen de geraamten van uitgebrande auto's bij tientallen naast de weg. Stukgeschoten bomen verraden ook hier een felle strijd. Op een groot bord staat „THE LONDON ROUTE", de grote transportweg naar Duitsland. Dan eens rechts, dan weer links van de weg rijdend of lopend komen we in Hengelo (0.), steeds begeleid door honderden vrachtauto's. Voor hen, die de stad vroeger gekend hebben is het een jammerlijk beeld, zoals het er nu uitziet. Door de bombardementen is het een ruïnestad geworden. Het gehele centrum is totaal weg. De straten zijn er weliswaar nog, doch aan weerszijden enkel puinhopen. Alles is met de grond gelijk gemaakt. Complexen van straten en pleinen zijn nu een grote vlakte geworden van troosteloze muurbrokken en verbogen leidingen. Fabrieken, winkels en woonhuizen zijn weggevaagd. Honderden slachtoffers rusten reeds lang op het kerkhof. Het is iets ontzettends Het leven herneemt echter zijn rechten, want even verder zien we een aankondiging bij een café: „Hedenavond dansen" We fietsen verder naar Enschede. Het davert en don dert nog steeds naast ons van de vrachtauto's. Thans zijn er ook vele van de R.A.F. (Royal Air Force) bij, welke naar het vliegveld „Twente" gaan. Ook Enschede is zwaar geteisterd door de bombar dementen. Het schrilste wordt hier verzacht, doordat het puin reeds grotendeels is opgeruimd. We spreken hier een Russische jongen van ongeveer 15 jaar. Hij spreekt goed Duits. Hij is met de Tommies uit Duitsland naar Holland gekomen, toen de Geal lieerde legers oprukten. Hij vertelt, dat hij uit Minsk (Wit-Rusland) komt. Van zijn vader en moeder weet hij niets. Die zijn verdwenen. Toen de Duitsers in 1941 bij hen kwamen, werden de zuigelingen en kleine kinderen van de moeders afgenomen en niemand heeft ze ooit weergezien. Zijn zusje van twee jaar heeft hetzelfde lot ondergaan Elf jaar oud is hij naar Duitsland getransporteerd om er te werken in de oorlogs-industrie. Haat straalt uit zijn ogen, haat tegen alles wat Duit ser is. Direct na Pasen zijn treinen vol Russen, man nen, vrouwen en kinderen uit Duitsland in Enschede aangekomen. Deze mensen waren in Duitsland tewerkgesteld. Velen konden niet meer lopen en allen waren totaal uitgeteerd. Moeders met dode kinderen nog op de arm kwamen uit de coupés, schreiend over zoveel ellende en leed. Het Nazi-Duitsland heeft met dergelijke daden zijn geschiedenis geschreven, een geschiedenis van bloed en tranen, die leed, ellende en dood over mil joenen heeft gebracht. opbouw, moeizaam, omdat het allernodigste ont breekt. Een tijd van herstel. Nederland zag en ziet zich voor een uiterst zware taak geplaatst. Toch zijn, on danks alle moeilijkheden, reeds belangrijke resultaten geboekt. Onder meer is de hongerende bevolking in het westen geholpen met een stroom van levensmid delen. Hoewel niet overdadig, is het voedselpeil nu toch weer voldoende. Goddank Van alle verschrik kingen is die van de honger wel de ergste. Wij allen hebben ze gezien, de tobbers en de stak kers, die vanuit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag enz. lopend of fietsend, met karretjes en wagens, de Achterhoek introkken om althans enig voedsel te bemachtigen. Stakkers, met opgezwollen gezichten en ledematen van de honger. Honderden bezweken onderweg. De Achterhoek heeft geholpen met al wat mogelijk was. De boeren hebben prachtig werk gedaan. Het beeld van de lange stoeten, elke dag weer, van deze hongerende mensen zal ons heel het leven voor de geest blijven. Maanden zijn verstreken sinds de bevrijding, sinds de capitulatie van Duitsland. Op 15 Augustus 1945 werd de wereldvrede een feit door de nederlaag van Japan. De mensheid viert de overwinning op despotisme en verdrukking, op onrecht en beestachtigheid. De de mocratie zegeviert. Op naar een betere samenleving! Bij het ter perse gaan van dit boekje bereikt ons het ontstellende bericht, dat door het ontijdig ontploffen van een landmijn, bij de opruimingswerkzaamheden aan de Exelse Brug, drie Lochemse arbeiders zijn ge dood, terwijl nog twee andere ernstig gewond wer den. Zij vielen als slachtoffers van hun plicht. Onze innige deelneming gaat uit naar de nabestaanden. Dat zij rusten in vrede, gedragen door het eerbiedig gedenken van alle Lochemse inwoners. Lochem heeft ook zijn tol aan Mars betaald. Epiloog Maanden zijn nu reeds weer verstreken. Maanden van

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2015 | | pagina 14