Naor schole
A. Meuleman
Onderstaand verhaal is afkomstig uit het boek Jongs,wi-j mot
moar 's kieken wat wodt van A. Meuleman van boerderij de
"Weijenberg" in Oolde bij Laren.
Den eersten dag naor schole kan'k altied ontholden.
"s Margens um half negen staot een paar oldere buur-
jongs a bi-j ons in de waskamer met schone klompe an.
Moo hef mi-j klaor ezat, en daor ging 't hen. De jongs
vertellen mi-j precies hoe of 't ging en wa'k weh mog'e
doon en wat nie. Ze zatten beide in de laatste klasse en
kennen het knappen van de zweppe. Het veurnaamste
was, ie mosten oe nie op de kop laoten zitten. Um goed
negen uur zatten wille met zo'n vieftien deems en jongs,
as schööpe en bukke gescheiden in een lokaal met aol-
lemaol platen an de wand. Ik veulen mi-j nog nie zo op
mien gemak, ik harre altied lös elopen en ik krege het
weh een betje benauwd. De Juffrouw was een bes mense,
ze hef ons eers verteld, da'w een leie kregen met een grif
fel. Zi-j maakte dan strepen op het bord veur de klasse
en wille mosten dat dan op de leie tekenen. Um tien uur
mochten wille naor buuten. Ik hadde het nieje der al of
en bin op huus an egaone. Onze yolk kekken raar op,
ik heb zand in de ogen ekregen en dat kan'k nie hem.
Nao de middag mos "t weh weer gebeurn en langzaam
bin'k der an ewend eworn. Vaa zèè tegen Moo: "iets
zwaorder gebit in kan niet hinder". Jao wi-j hebt zowat
altied met de klompe an naor schole elopen. Ik hadde
weh een fletse, maor gin belastingplaatje en dan moch
ie met de fletse nie op de weg kommen. Grovaa, Vaa en
Moo hadden een belastingplaatje. Twee zatten der vaste
an 't stuur en ene in een leren etui, dan ko'j uut lenen,
wat nog weh vake gebeurn. As ze naor de karke gingen,
stokken de vrouwleu ze in de noszak, anders waa'j ze zo
kwiet. Daor is nog nie völle veranderd. Warkelozen en
ambtenaren kregen de koperen belastingplaatjes van 't
rijk gratis, maor dan zat er een rond gat in.
Die ko'j nie uutlenen, want dan waa'j der bi-j. Met de
tram bi'w wel is naor schole ewes, stiekum der achterop
en veur de schole der of, anders kree'w der las met. In
ons lokaal zatten in de onderste ramen matglas. Onze
juffrouw had verkering met de Gemeente opzichter
(Hidde van der Wal) en toen ze met de weg an't maken
waarn, kek e altied deur het raam, maor dan mos e op
de tene gaon staon. En as dan den olden Ruempol der
langs kwam en den zèè tegen um: "goeie katers blieft al
tied in de buurte", dan ha'j 'm direkt ok nie weer ezene.
A'j luuze hadden, kree'j een breefke met, mo'j wat an
doon. Met de griffel he'w een maond drok ewes,
dan kree'w 't potlood met een punten anslie-
per, vervolgens de kreuntjespenne met inkt. De
inktpotjes zatten vaste in de taofel en de inkt van
Thalens ko'j der ingeten met een Flesse waor een
schenkkörk op zat. De penne mocht er in tut net
an't kreuntje, anders kree'j knoojerieje.
Den eersten dag bleem de vlekken dan ok nie
uut. Toe'k in huus kwamme, vroog Vaa of ik
met de penne schreve of met de vingers. Wat
jongs stokken stöörig de vinger op, "juffrouw, ik
hebbe een kladde, zi-j had dan een vloeiblad en
dan was't maor effen of 't was vot. Twee jongs
waarn nog nie zindelijk en dan ging 't wel is mis,
ie konden ze dan wèh roeken en de juffrouw den
trok de neuze op, "foei, foei" en dan mossen ze
met naor buuten, de bokse uut en dan met een
wöster of een olden wittekwas met kold water
worn het achterwark weer klaor emaakt. Ze
kekken dan of ze bi-j een open graf stonden. De
bokse worn bi-j de kachel edreugd en zolange
zatten ze met 't blote gat op de banke. Twee jaor
he'w bi-j de juffrouw ezetten, toe bi'w aover
egaone naor de darde klasse. Dissen meister
mos ons schoonschrieven leern, maor daor ging
nog a een hoge wieze op. De pols mos plat op de
taofel, waor'j ech op mosten oefenen. Maor daor
was wèh een middel veur, as 't nie bes wol. Ik
krege twee latjes um de pols hen, zodat de pols
plat op taofel bleef liggen. An beide enden zat
ten ze met een tauwke an mekare, a'j 't een betje
anhaalden passen het altied. De veurste vinger
moch nie deurbuugen, dan drukten ie te hard.
De rechterarm mos ie tegen de hoed andrukken,
wol dat nie, dan kree'j daor een latte onder van
een halven meter. Met de linkerhand schrieven
dat was ter ech nie bi-j. "Dat gefronnik mag ik
niet zien" (de Leermeister). De oldere jongs had
den ons al ezeg, ie mot twee slipovers antrekken,
want hi-j slot met een bamboestok, at um nie
zint. Ie mossen oe op tied waan, of een groten
bek opzetten en dan kreeg e een betje armood
met oe. Een keer sloog e mis, en de stok knapten
20
Land van Lochem 2014 nr. 1
