Isaak heeft rond 1825 het pand zodanig verbouwd, dat er twee gezinnen konden wonen. Rechts het gezin
van Isaac Biljardt en links dat van zoon Harmen Biljardt en zijn vrouw Alida van Doesburg. Voor zijn
oudste zoon Johannes Hendrikus (Jan) had hij al eerder een huisje gekocht aan het Hogestraatje.
Haar jeugd en 'dienstbaar'heid
Rijntje is dus opgegroeid aan de voet van de Grote of Gudulakerk, in een tijd, dat Lochem voor het eerst
deel uitmaakte van een koninkrijk. Napoleon was in 1795 ons land binnen gevallen en had hier 'vrijheid,
gelijkheid en broederschap' gebracht, maar hij bracht ons land ook grote kosten voor het leger, waarmee
hij was binnengevallen. Kosten die ook Lochem moest opbrengen en die de stad zwaar vielen. Ons land
was dus in 1806 voor het eerst een koninkrijk, maar wel één onder een Franse koning, namelijk Napo
leons broer Lodewijk Napoleon. Toen deze in maart 1810 met zijn gevolg Lochem bezocht, zal Rijntje
mogelijk op de arm van haar moeder samen met haar broertjes en zusjes bij het raadhuis hebben staan
kijken naar deze bijzondere gebeurtenis.
Toen ze oud genoeg was, ging ze, net als haar broertjes en zusjes, naar de Nederduitse Stadsschool aan
de Kloosterstraat. De school was gevestigd in de voormalige kapel van het Lochemse Convent. Ze kreeg
daar les van meester Gerrit Helmus Snel, die behalve stadsschoolmeester ook stadsrentmeester was. (Zie
het artikel 'Gerrit Helmus Snel, Lochems stadsschoolhouder omstreeks 1800' in het 'Land van Lochem'
nummer 1 van 2013.) Onvoorstelbaar voor ons, maar op deze school zaten dagelijks zo'n 200 kinderen
van allerlei leeftijd in één grote ruimte hun kennis en vaardigheden op te doen.
Haar broers Johannes, Harmen en Gerrit Jan werden net als hun vader timmerman. Haar zusjes Geer
trui, Jenneken, Hendrika en Eva Cornelia gingen, toen ze de leeftijd er voor hadden, net als Rijntje, als
dienstmeid in de huishouding bij een welvarende familie werken.
Rijntje geeft in het voorbericht van haar kookboekje aan, dat ze op veertienjarige leeftijd dienstbaar
was en dat ze op haar achttiende al onder negentien dienstboden was, waar zij in hare betrekking, menig
blijk van bekwaamheid gaf".
Waarschijnlijk duidt ze hier op haar betrekking bij een vooraanstaande, mogelijk adellijke familie die in
Breukelen aan de Vecht hun royale buitenhuis had staan. Ze zal hier op voorspraak van haar zus Hendrika
terecht zijn gekomen. Die was hier namelijk zelf al enige tijd werkzaam. Uit archiefstukken blijkt, dat
Rijntje in 1827, dus op 20-jarige leeftijd, uit het register van de Lochemse kerk werd uitgeschreven en met
20
Het huisje, waar de familie Biljardt ooit eens gewoond heeft, gezien vanaf de Gudulakerk, is het witte huisje met de twee
voordeuren en de twee auto's ervoor.
Land van Lochem 2013 nr. 2
