De buurtschap Langen
Landschapsgeograaf J.A.J. Vervloet heeft op verantwoorde wijze de buurtschap Langen, waarin de belangrijke
schuur zich bevindt die hier wordt behandeld, geanalyseerd.4)
Aan de westzijde van de Lochemse berg kwam het tot de vorming van een nederzetting in de vorm van een
losse groepering boerderijen (in Duitsland Streusiedlung geheten). Volgens Vervloet bleef de structuur van deze
los rondgestrooide hoeven en bijgebouwen praktisch hetzelfde.5) De oudste kadasterkaart van 1830 vertoont
onregelmatige percelen met een blokvormige omtrek, ten zuiden van de Zwiepseweg. Dicht bij de hallehuizen
bevinden zich Achterhoekse, onregelmatige huiskampen 6). Op een markekaart zien we de begrenzing van
Langen. Zie ook de historische streekroman van Herman Reinderink, Duivelsdrama aan de Roskam, die speelt
in de periode 1755-1893, in Langen (met historische foto's).
Een belangrijke schuur
Aan de weg van Lochem naar Zwiep, niet
ver van boerderij en camping Harkink ter
rechterzijde met op de achtergrond kas
teel de Cloese, ligt links de oude schuur
met baksteenwanden en halfronde mest-
deurtjes van de familie B.H. Logtenberg
aan de Zwiepseweg 137. Opvallend is het
pittige overstek van pannen aan de beide
kopse gevels, voor en achter (75 cm.).
De architectuur van de boerentimmerman
ademt een bepaalde zekerheid door vaste
verhoudingen.
Bouwkundige beschrijving
Opmeting door de auteur 7) leert, dat de
nokhoogte van deze Achterhoekse schuur
6,82m. bedraagt, terwijl de breedte van
de zijbeuken 2,38 m. omvat. De hoogte
van de zijwanden is 1,20 m. De gemeente
Lochem liet door kunsthistoricus drs.
CeesJan Frank te Nijmegen een rapport
samenstellen (Monumenten Advies Bu
reau, 22/10/ 1993) over de monumentale
waarde van de schuur.8) Vast staat dat
deze schuur een belangrijk beeldbepa
lend element vormt voor de omgeving
van de Zwiepseweg en het parkachtige
landschap ten zuiden van de Berkel en
het kasteel de Cloese. Spijtig is dat de
bijbehorende hallehuisboerderij met
pannen wolfdak dat ten noorden van het
tegenwoordige, weinig fraaie woonhuis
uit de jaren vijftig van de vorige eeuw lag,
door oorlogshandelingen verwoest werd.
De achtergevel van de schuur bezit in de Overstek schuur aan de voorzijde' rond 1860' foto: auteur' 2011
middenas een dubbele houten opgeklampte deur, die in het bovendeel van de gevel aansluit in het geheel van
verticale houten delen voorziene bovendeel van de gevel.
Aan weerszijden van de deuren bevinden zich twee rechthoekige vensters met 4-ruitsramen. Uiterst links in het
bakstenen deel een klein, ruitvormig venstertje. Dit type schuur komt in deze regio vaker voor bij streekeigen
schuren. In Twente is dit type rond Diepenheim aan te treffen, dus dicht bij de Achterhoekse grens.
Constructie
In het inwendige van de schuur is een vijftal gebinten aanwezig, waarbij het strijkgebint tot de oudste (19de-
eeuwse) onderdelen te rekenen is. Hierbij gaat het om de uiterste balk van een balklaag, tegen een gevel aanlig
gend en met deze en de naastliggende balk verankerd. Vaak is deze minder zwaar dan de overige ankerbalken
(vanwege de statische steun van de baksteenwand). De inwendige gebinten bezitten allen een doorgestoken
ankerbalk, en rusten in verticale stijlen, die grotendeels uit de periode rond 1866 behoren.
Belangwekkend zijn de gehakte telmerken, die nabij de scharnierpunten van de draagconstructie te vinden
zijn (het gemakkelijkst in elkaar monteren). Dit is volop gebruikelijk in Oost-Nederland.
23
Land van Lochem 2012 nr. 3
