Een stukje voorgeschiedenis
Kennelijk vanwege de hoge ouderdom is het pand aan de Bierstraat in 1971 tot beschermd rijksmonument
verheven met als omschrijving 'Pand onder schilddak. Gepleisterde lijstgevel met stucversieringen XIXc,
pui uit de bouwtijd en in de verdieping schuiframen. Zij- en achtergevel met stijl- en regelwerk'.
In de volksmond wordt het pand vanwege de vakwerkbouw wel 'Saksisch Monument' genoemd en men
zegt dat het bouwjaar 1621 zou zijn, dus hiermede waarschijnlijk het oudste pand van Lochem.
Het is heel moeilijk om de geschiedenis van het pand vóór 1750 te reconstrueren.
Wat ik gevonden heb is het volgende:
Jan Lammers en Maria Elisabeth Stell worden op 13 december 1728 samen met twee zoontjes tot de bur
gerschap toegelaten. Zij kopen op 12 november 1732 een huijs en hofjen daar achter met de schuijre al
hier binnen de Stadt aen de Kerkhoff kennelijk staende en gelegen' van Jan Meuleman en Garritjen Jansen.
We kunnen opmerken dat dit stukje van de Bierstraat toen nog niet daartoe behoorde maar 'Kerkhoff' werd
genoemd! De naam Velthoen komt in deze akte niet voor, dus wellicht is die naam er alleen een bepaalde
periode aan gegeven.
Zes jaar daarvoor, dus in 1726, verkopen Henrick Willemsen Beekman en Janna Jansen hetzelfde bezit 'van
overleden vader en schoonvader' aan Jan Meuleman en huisvrouw.
Tenslotte vinden we ook nog hoe Willem Beekman zijn bezit heeft verworven. Op 13 mei 1713 koopt hij
huijs en schuijre met den aankleve van dien van Dr. Barthold Schomaker en Aleida Geertruijt Marienburgh
ehelieden.
Opnieuw blijkt dat een zeer voorname Lochemse familie dit huis heeft bewoond.
Dr. Barthold Schomaker was een zoon van Goossen Schomaker, burgemeester van Lochem in de jaren
1681-1702. Barthold had het Atheneum in Deventer gevolgd en had gestudeerd aan de universiteit van Lei
den. Hij was secretaris van de stad Lochem in de jaren 1681-1704 en is daarna waarschijnlijk naar Deventer
verhuisd alwaar hij gemeensman en grootburger is geworden. Hij is overleden en begraven in Deventer in
het jaar 1721.
Aangezien Barthold enig zoon was van Goossen is het niet uitgesloten dat deze laatste tot zijn dood in 1702
eveneens in Bierstraat 10 heeft gewoond.
Als het huis inderdaad in 1621 is gebouwd is het vooralsnog niet gelukt om de eerste tientallen jaren van
zijn bestaan een beeld te krijgen van de bewoners.
Gudulakerk
rooster
(1428>
Kerkhof
Gerryt mr. Dirxs
en Hermanna
(1562)
Achterstrathe (1526)
des Paterss
Straitken"'
Vriesenstrate
pastorie
(1562) (1428) (1562)
Sint-Agnes
Convent
De situatie in de Middeleeuwen
In dit verband is het interessant een artikel van Fokkelien von Meyenfeldt in herinnering te brengen. In
'Scholtampt van Lochem' van augustus 1998 doet zij met als titel 'Wie woonden er aan het Kerkhof' een
poging de bewoning in dat deel van Lochem vóór de grote stadsbrand van 1615 te achterhalen.
7
Tekening bij artikel Fokkelien von Meyenfeldt.
Land van Lochem 2012 nr. 2
