in hoofdzaak symmetrisehe ontwerpplan van de jonge stadsarehiteet ir. Tak goedkeurde. Dit was een zware
teleurstelling voor Poortman, die alles in het werk stelde om het voor zijn doen modernere, met grote zeker
heid ook symmetrische ontwerpplan in de vorm van een vlinder in Lochem goedgekeurd te krijgen.
Poortman: man met sociaal bewustzijn, initiatiefnemer en bestuurder
Tijdgenoten omschreven Poortman als een heel precies, aristocratisch heerschap, die graag in het
gezelschap van adellijke personen vertoefde. Niettemin had hij een sterk sociaal bewustzijn. Zo was
hij in zijn vroegere woonplaats Goor, medeoprichter en voorzitter-directeur van de Coöperatieve
Boerenleenbank en oprichter/directeur van de zuivelfabriek "Weddehoen". In die hoedanigheid
kwam hij krachtig voor de belangen van de boeren op. Tevens was hij in Diepenheim van 1931-1933
gemeenteraadslid en wethouder van de lokale liberale partij "Lijst Poortman".
Ook in zijn vakgebied bekleedde hij tal van bestuursfuncties. Zo was hij van 1922-1928 oprichter en
voorzitter van de Bond Nederlandse Tuinarchitecten en hoofdbestuurslid van de Koninklijke Maat
schappij voor Tuinbouw- en Plantkunde, lid van de Commissie Opleidingen Landschapsarchitecten
en bestuurslid van de Provinciale Overijsselse Schoonheidscommissie.
Concluderend kunnen we stellen dat, ondanks het slechts ten dele uitgevoerde ontwerpplan van
Poortman in de vorm van een vlinder, de Nieuwe Begraafplaats van Lochem toch een bijzonder
fraaie en unieke bosbegraafplaats blijft. Naast die van Oud-Leusden één van de weinige in Neder
land. Immers als men over de paden loopt, ervaart men de onvolkomenheid van het ontwerpplan
niet! Wat mij heeft verbaasd- en misschien u ook- is het feit dat er zoveel rouw- en grafsymboliek,
zowel in het ontwerpplan van de park- en landschapsarchitectuur, als in de architectuur en ornamen
tiek verwerkt is. Of de glas-in-loodramen vol symboliek in het poortgebouwtje werkelijk uit het
brein van de gemeentearchitect Wessel of uit het brein van Poortman ontsproten zijn, blijft een geheim dat
de doden hebben meegenomen in hun graf.
32
Geraadpleegde bronnen:
Regionaal Archief Zutphen: Archief van de gemeente Lochem (1935-1971): 1.003, inv. nrs.
423,134 en 867
Archief 1.056: persoonlijk archief WH. Wessel
Archief van de gemeente Lochem: 1.002, inv. nr. 31
Archief WUR, Speciale Collecties, Kasboek H.N.C. Poortman
www.rouw-engrafsymbolen.nl
Zijlstra, B., Nederlandse Tuinarchitectuur 1850-1940, pp. 95-101
Jonge de, A.WJ., Biografisch Woordenboek van Nederland
Begraafplaats Rusthof Oud-Leusden (Amersfoort)
A. Baarssen, begraafplaatsbeheerder Nieuwe Begraafplaats Lochem
Drs. W.J. Nijenhuis-ten Arve is kunsthistoricus, met als specialiteit de historie van tuinen, parken en landschappen.
Land van Lochem 2012 nr. 2
