Werk
Door Poortmans realisatie van de prachtige tuin/parkaanleg op Huis Weldam in de gemengde stijl, naar
ontwerp van zijn leermeester André en Poortmans rentmeesterschap aldaar, kreeg hij veel opdrachten van
adellijke opdrachtgevers. Zo maakte Poortman ondermeer ontwerpplannen voor de kastelen Twickel in
het Overijsselse Delden (1886 en 1907), Amerongen in Amerongen (1887), Het Nijenhuis in Diepenheim
(1888), Zypendaal/Gulden Bodem te Arnhem (1890), Zuylenstein in Leersum (1891), De Slangenburg
te Doetinchem (1894), "Moyland" bij Kleef in Duitsland (1908-1909), Middachten in De Steeg (1901 en
1926) en Huis Verwolde (1926). Opdrachten die hij ook uitvoerde.
Het ontwerpplan van kasteel Nijenhuis te Diepenheim is het eerste ontwerpplan waarbij de gemengde stijl
op één tekening te zien is. Voor de geometrische deeltuinen, die meestal symmetrisch waren, maakte Poort
man veel gebruik van taxus en buxus, verwerkt tot hagen en tot vormsnoei, parterre de broderie en berceaus
(loofgangen). Rododendrons en hulst plantte hij ook graag. Daarnaast maakte Poortman ook gebruik van
rozen, éénjarigen en heesters. De vormgeving van de tuingedeelten bij het huis/kasteel herinnert ons aan de
zeventiende-eeuwse baroktuinen in de stijl van Lodewijk XIV.
Het werk bij graaf Aldenburg Bentinck nam meer tijd in beslag dan hij had verwacht. Daarom was zijn
oeuvre bij andere opdrachtgevers niet zo groot en deed hij in 1890 slechts éénmaal mee aan een wedstrijd:
een ontwerpplan maken voor de Eusebius binnen- en buitensingel, de vormgeving van het Velperplein en
de aanleg rondom Musis Sacrum te Arnhem. Hierbij won hij de eerste prijs.
Verder heeft Poortman ook enige parken ontworpen. Voor de herinrichting van park "Sonsbeek" bij Arn
hem maakte hij in 1900 plannen, tezamen met zijn collega Leonard Springer, waarbij het grondplan zoveel
mogelijk intact werd gelaten. Hun ontwerp werd echter slechts gedeeltelijk uitgevoerd. Poortman was ook
geruime tijd adviseur van de plantsoenen van de gemeenten Amersfoort, Arnhem, Delft en Lochem.
Zijn productiviteit en creativiteit in de tuinkunst nemen toe als hij in 1915 weer in Diepenheim, nu op
Huize "Peckedam" woont. Ontwerpplannen en realisaties van het landgoed "Amelte" in Gorssel (1915),
"Middenburgh" bij Voorburg (1917), maar ook de parken in Amersfoort (1918-1920) kwamen tot stand. De
achteruitgaande gezondheid van Poortman was de reden dat hij opdrachten in de buurt aannam en daardoor
niet landelijk bekend werd. Ook het feit dat hij geen reclame maakte, kan een oorzaak zijn.
Poortman heeft slechts zes ontwerpplannen voor begraafplaatsen gemaakt: het Kalverbos te Delft (1894),
het landgoed Morren te Oosterwolde (1911), twee ontwerplannen voor de aanleg van de Algemene Be
graafplaats aan de Dodenweg te Oud Leusden Amersfoort 1927 en 1929), één voor de Nieuwe Begraaf
plaats te Lochem (1929) en die van de Algemene Begraafplaats te Voorst (Zwolle) in 1932. De bewaarde
ontwerpplannen van de Algemene Begraafplaats te Oud-Leusden lijken, behalve de symmetrie, niet op die
van Lochem. De hoofdopzet van de ontwerpplannen in Oud-Leusden was symmetrisch en het geheel doet
klassiek-renaissancistisch aan. Te ouderwets naar de smaak van de gemeenteraad, die vervolgens het ook
,IV«- N
d 'v,
*v
Graven in de bosbegraafplaats te Lochem
Land van Lochem 2012 nr. 2 31
