2. Het kruis in een stralenkrans, dat de dag van de
wederopstanding symboliseert.
3. Een glas-in-lood raam met een vlinder.
De vlinder heeft meerdere symbolische beteke
nissen, zowel algemene als christelijke.
Als algemeen symbool staat de vlinder voor de
kortstondigheid van het leven. Dit vanwege
zijn teerheid en korte levensduur. Voor christe
nen is de dood een overgang naar een beter le
ven. Bij het sterven ontstijgt de ziel van de mens
haar stoffelijk omhulsel, zoals een vlinder haar
pop. De drie stadia die een vlinder doorloopt
(eitje, rups, vlinder), symboliseren het leven, de
dood en de opstanding.
4. In eigen staart bijtende slang (ouroboros) met in
het midden een achtpuntige geboortester, die de
oneindige kringloop van het leven voorstelt.
En aan de onderkant van deze ramen: een oog gevat
in de vorm van een ruit als symbool van het Alzien
de Oog van God, dat waakt over de mensheid, en
in de bovenlichten van twee deuren de vierpuntige
geboortester, in de oudheid het symbool van welsla
gen en gezondheid. Deze glas-in-loodramen, in Art
Deco, zijn waarschijnlijk ontworpen door iemand
die de grafsymboliek heel goed kende en de be
graafplaats als "Gesamtkunstwerk", dat wil zeggen
als eenheid van parkarchitectuur en architectuur,
ontworpen of bedoeld heeft.
Voorgeschiedenis
Aanleiding tot het stichten van een Nieuwe Begraafplaats was het feit dat de Oude Begraafplaats aan de
Zutphenseweg binnen enkele jaren geen ruimte tot begraven meer zou bieden.
Nieuwsgierig als ik ben vroeg ik me af: 'Wie heeft deze mooie begraafplaats ontworpen en aangelegd?'
Naspeuringen in het archief van de gemeente Lochem laten zien, dat in de raadsvergadering van 30 januari 1929
zonder hoofdelijke stemming is besloten tot de aanleg van een nieuwe begraafplaats op een aan de gemeen
te toebehorend terrein, gelegen langs den Zutphense- weg, kadastraal bekend gemeente Lochem sectie D
nr 617, 618, 619 en 620, overeenkomstig het plan ontworpen door den tuinarchitect Poortman te Diepen-
heim en voorts aan Burgemeester en wethouders een crediet te verlenen voor de uitvoering van het plan tot
een bedrag van f5000,00.
Verder vermelden de notulen van dezelfde raadsvergadering van 30 januari 1929 dat de heer Poortman
ook advies heeft uitgebracht over een spreekkapel. Hierover zal nog in een besloten vergadering beslist
worden.
In een brief van B&W gericht aan de Commissaris der Koningin van Gelderland, werd het raadsbesluit
d.d. 30 januari 1929 inzake het aanleggen van een nieuwe begraafplaats aan de Zutphenseweg medege
deeld. Verzocht werd om twee uitwegen, als op- en afrit te maken ter breedte van achttien meter, met als
doel het voorkomen van verkeershinder voor het verkeer van de begraafplaats naar de Rijksweg. Men
kreeg hiervoor toestemming op 8 augustus 1929.
Archiefonderzoek brengt me vervolgens naar de Wageningen University (WUR).
Daar tref ik in het Kasboek van Hugo A.C. Poortman d.d. 12 januari 1929 de volgende rekening voor Bur
gemeester en Wethouders van Lochem aan:
12 Januari bezoek bespreking en terrein bezien begraafplaats nabij de Luchte. Verzocht werd advies voor
plan van de gemeentearchitect. Kosten auto f7,50
28 Januari gezonden aan Burgemeester een ontwerp op basis van plan gemeentearchitect met uitvoerige
memorie en toelichting (later vernomen dat dit ontwerp ongewijzigd is aangenomen) f200,-
14 Mei 1929 Op verzoek van gemeente architect Wessel bezoek aan begraafplaats halve dag en auto heen/
terug f7,50. Later nog een bezoek langskomende f7,50.
Opgeteld een bedrag van f 222,50. Poortman heeft aangetekend dat dit bedrag betaald is op 21 augustus 1930.
24
Het glas-in-loodraam met gebrandschilderde vlinder als
symbool van de kortstondigheid van het leven en zijn drie fasen
Land van Lochem 2012 nr. 2
