w
«f
XM:
Nieuwe feiten
In de lange lijst van publicaties en geschriften door
Jacob Klinkhamer14 wordt een artikel genoemd dat
hij in 1887 schreef voor het bouwkundig tijdschrift
Vademecum der Bouwvakken15, getiteld "Villa's te
Lochem". Hierin beschrijft Klinkhamer een groep
van drie villa's, gebouwd voor rekening van den
WelEd. Heer W.O. Kerkhoven te Lochem, in het jaar
1884. Zij zijn gelegen aan den nieuwen weg van het
station, doch aan den hoogen kant van de genoemde
gemeente, met prachtig uitzicht op den Lochem-
schen berg en den zoogenaamden Paaschberg".
Vervolgens wordt een indruk gegeven van de opzet
en de indeling van de villa's: "Zooals op de situatie-
teekening zichtbaar is, springt de middenste villa
vooruit. Dit en de hoekige aanleg der gebouwen
maakt inkijken van de eene in de andere villa moei
lijk, wat nog meer wordt belet door boomgroepen,
geplant op de scheiding der erven, welke evenwel
nu nog laag zijn, evenals de rest van het nog jonge
plantsoen. Eveneens moeten klimplanten langs de
stijlen der waranden, gelegen op het Zuiden, Oosten
en Westen en daardoor steeds windvrije plekjes
aanbiedende, nog weelderiger worden en vormen
dan met klimop en wingerd tegen de muurvlakken
eene steeds schoone en natuurlijke decoratie". Over
het ontwerp schrijft Klinkhamer: "De indeeling
der plattegronden is uit de teekeningen voldoende
zichtbaar. De beide uiterste gebouwen zijn elkanders
spiegelbeeld en verschillen slechts met het midden-
ste, doordat de toren aldaar nog een portaaltje voor
de vestibule vormt. Deze gelijkvormigheid der drie
gebouwen maakt de bouwkosten kleiner, terwijl toch
de verschillende groepering daarvan alle eenvor
migheid buiten sluit. Het muurwerk is van rooden
baksteen, verlevendigd door witte banden, terwijl
het houtwerk bruin en met kleuren afgezet is. De be
planking der topgevels onder de vier vooruitsprin
gende, veel schaduw gevende daken, is echter van
blank geöliedAmerikaansch grenen hout, evenals de
zoldering der waranden. In Augustus 1884 werden
deze drie villa's aanbesteed en aangenomen voor f
24,934,-- te zamen, door J. Zandvoort te Deventer,
die hen opleverde in April van het volgende jaar.
Amsterdam, JACOB F. KLINKHAMER, Architect
Ingenieur".
Klinkhamer of Berlage?
Er wordt met geen woord gerept over de ontwer
pende architect. Is het Klinkhamer zelf? Of be
spreekt hij hier het werk van zijn niet met naam
genoemde verwant, de jonge Berlage? De verschil
lende krantenberichten uit 1884 en 1885 vallen
17
14 Zie de website van het Nederlands Architectuurinstituut
en Bonas/archiwijzer.
15 Vademecum der Bouwvakken 1887 (jaargang 2) nr,. 9,
blz.1-2 bijlagen.
fes-'
r'.;'
-rr^Vi.
Villa Berlage, Nieuweweg 54 (foto januari 2012)
Land van Lochem 2012 nr. 1
