Het dagboek van de Lochemse publiciste en feministe Frederike van Uildriks is in boekvorm verschenen. Iedereen kent het verhaal van Aletta Jacobs, de eerste afgestudeerde vrouw van Nederland. Maar wie kent haar tijdgenote, de in Groningen geboren en in Lochem overleden Frederike van Uildriks? Dat is volgens Mineke Bosch (hoogleraar Moderne Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit van Gronin gen) een gemis. Frederike van Uildriks (1854-1919) was in haar tijd een bekende en in hoge mate gewaardeerde publiciste en feministe. Na haar overlijden is zij echter, in tegenstelling tot Aletta Jacobs, in de vergetelheid geraakt. De vondst van het dagboek van Frederike van Uildriks in 1995 heeft er voor gezorgd, dat hernieuwde belang stelling voor deze vrouw is ontstaan. Dit dagboek beslaat een belangrijk deel van haar leven: 1877 tot en met 1910. Het laat ons het leven zien van een dochter uit een gegoede Groningse familie, die pogingen doet allerlei conventies van zich af te schudden. Zij was ook één van eerste vrouwen in Nederland, die op de fiets stapte. Het dagboek laat ons meeleven met haar intense verliefdheid op Jacques Oppenheim, destijds gemeentesecreta ris van de stad Groningen. Een liefde die niet beantwoord werd. Daarnaast laat het ons meeleven met de ontwakende en wel beantwoorde liefde voor de reeds getrouwde Vitus Bruinsma, leraar, vrijdenker, Multatuliaan, radicaal, democraat en oprichter van de Friesche Volkspartij. In zijn tijd een belangrijk man. Na haar leven in Groningen en een kort verblijf in Amsterdam, kunnen we in het dagboek lezen over haar leven in Gorredijk. Ze ging er in 1892 samenwonen met Vitus, haar geliefde, een uitzonderlijk gebeuren in haar tijd. In deze Friese plaats ging ze een totaal ander leven leiden, niet meer te midden van de Groninger elite met allerlei uitjes en bezoekjes, maar omgeven door Friese socialisten, die wel iets anders aan hun hoofd hadden dan bijna dagelijks bij elkaar op bezoek te gaan. Hier begon een leven in sociale afzondering, gevolg vooral van het ongehuwd samenwonen met een getrouwd man. Er was nauwelijks of geen contact meer met familie, vrienden en kennissen uit de Groninger tijd. In 1896 verhuisden beiden naar Lochem, waar hun leven in afzondering aan de Nieuweweg in nog sterker mate werd voortgezet. Bijna al hun tijd besteedden ze aan het schrijven en vertalen van artikelen en boeken. Frederike deed daarnaast allerlei lichamelijke activiteiten buitenshuis. Deze deed ze alleen, omdat de gezondheid van Vitus Bruinsma behoorlijk was aangetast. Frederike was erg gesteld op het maken van lange wandelingen en fietstochten, maar ook op zwemmen (ook 's winters) en kanoën. De meeste tijd bracht ze echter door met schrijven, schrijven en nog eens schrijven. Tot kort voor haar opname in het sanatorium Den Oldenhof in Gorssel heeft ze geschreven. Op 12 juli 1919 overleed ze hier in haar slaap. Het boek geeft een goede indruk van het leven van deze bij zondere en toch ook weer heel gewone vrouw. Terecht heeft ze een plaats gekregen in de canon van de Lochemse geschiede nis. Mineke Bosch heeft zich er voor ingespannen, dat het dag boek in boekvorm kon worden uitgegeven. Zij heeft het dag boek van een gedegen inleiding, een groot aantal annotaties en een register van namen en personen voorzien. Op 21 september 2010 werd het boek in de Senaatzaal van de Rijksuniversiteit Groningen gepresenteerd. Het boek telt 439 bladzijden en heeft de titel 'De liefde en de vrijheid, natuur lijk!' gekregen. Het wordt op de markt gebracht door uitgeve rij Verloren uit Hilversum. Dagboek van Frederike van Uildriks (1854-1919) 28 Land van Lochem 2010 nr. 3

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2010 | | pagina 28