Het huis is door Simmelink na hun vertrek lange tijd als schuur gebruikt. Simmelink gaf Gradus en zijn gezin,
na zijn huis gekocht te hebben, voor enige jaren onderdak in een kleine woning van hem aan de Bierstraat. Hier
overleed Grada op 4 augustus 1888, slechts 40 jaar oud. Gradus bleef weer achter met zijn kinderen, die alle
vier nog bij hem woonden. Drie ervan waren volwassen of bijna volwassen. Alleen de 12-jarige Anna Elisabeth
was nog een kind.
Verhuizing naar de Larenseweg
In de jaren '90 verhuisde het gezin naar de Larenseweg nr. 7, naar één van de zo genoemde 'Biljardthuisjes'.
Dit huizencomplex werd ook wel de 'Kolonie' genoemd, vanwege de samenklontering van huisjes en de des
tijds nogal afgelegen ligging op de hoek van de Larenseweg en de Koedijk.
De 'Kolonie' was ontstaan, doordat aan de kant van de Larenseweg tegen het woonhuis van de familie Biljardt
in de loop der tijd een aantal huisjes waren gebouwd. Aan de kant van de Koedijk waren daar in de loop der tijd
nog een huisje en een werkschuur aan toegevoegd.
Omdat de woninkjes klein en primitief waren, werden ze meestal gehuurd door de armste bewoners van Lochem.
De huur bedroeg, al naar de grootte, f 0,75 a f 1,00 per week. Hoe lang Gradus en zijn familie hier gewoond
hebben, is niet bekend. Van hier uit zijn ze nog een keer verhuisd naar de Haalmansweg. Dat was destijds een
achterafweggetje met een aantal kleine huisjes. Daar moet de familie samen met de families S. Stern, J.W.
Beumkes en B. Fleming in een blokje huizen hebben gewoond.
Als laatste adres in Lochem van Gradus en zijn kinderen staat nog een keer de Bagijnenstraat (A816) aangege
ven.
De verkoop van zijn woning en de daarop volgende behoorlijk snel wisselende adressen en ook het soort wo
ning, dat het gezin na het vertrek uit de Bagijnenstraat betrok, maken duidelijk, dat het Gradus in financieel
opzicht niet goed ging. Voor wat betreft de oorzaak of oorzaken hiervan, blijft het gissen. Maar, zoals eerder al
aangegeven, waarschijnlijk zal het veelvuldig drankgebruik door Gradus hier een rol in hebben gespeeld.
Onderzoek naar gegevens over het drankgebruik van Gradus bij het Regionaal Archief Zutphen leverde echter
geen doorslaggevend bewijs in die richting op. In dit archief is een tweetal registers te vinden van opgemaakte
processen-verbaal wegens openbare dronkenschap in de gemeente Lochem gedurende de periode 1886-1895 en
1895-1907. Daarin leverde het zoeken naar de naam G. ten Pas echter geen resultaat op. Met andere woorden:
Gradus kan gedurende zijn leven wel regelmatig veel gedronken hebben, maar voor openbare dronkenschap is
hij in ieder geval in de periode 1886-1896, dus tot zijn vertrek naar Apeldoorn, nooit veroordeeld!
Dat was wel geheel anders bij Reint en Antonie Kelholt, Derk Jan Lenderink, Johan Anton Dieperink, Hendrik
Jan Weppelink, Johannes van der Woudt ('Hans de scherensliep'), Sjoerd Boivin en niet te vergeten Derkjen
Bol, de enige vrouw in dit illustere gezelschap. Deze personen worden in het bovengenoemde 'Register van
opgemaakte processen-verbaal wegens dronkenschap' vele malen genoemd. Het ontbreken van de naam Gradus
ten Pas in genoemd register is het toch opmerkelijk, omdat hij als notoire dronkaard bekend stond en staat.
De 'Kolonie', gezien van de kant van de Larenseweg, getekend door L. Pasman
van Lochem 2010 nr. 3
