Hartelijke groeten uit Lochem (15)
Veranderingen langs de oude landweg naar Barchem
CeesJan Frank
Yanaf het einde van de 19de eeuw werd er voor het eerst op grote schaal buiten de grachten van de stad
Lochem gebouwd. Overal op de oude akkergronden rond het stadje werden kleine buurtjes aangelegd,
die langzaamaan met elkaar verweven raakten. Ook waren er enkele grote particuliere initiatieven, die
leidden tot de aanleg van een aantal villaparken, zoals het eerste villapark in de omgeving van de Goorseweg en
de Stationsweg, vervolgens de Nieuweweg en vanaf 1909 Berkeloord. De oude uitvalswegen boden ook aan
trekkelijke bouwgrond, een prima plek om te wonen met zicht op een levendige weg. Rijk en arm woonde door
elkaar, welgestelde renteniers en notabelen naast kleine burgerlieden en hier en daar nog een enkele boer, van
wie de boerderij inmiddels binnen de stadsgrenzen was komen te liggen. Zo ontstond, langs straten als de
Tramstraat, de Zwiepseweg, de Zutphenseweg en de Barchemenseweg een opmerkelijke mix van villa's, kleine
en grote arbeiders- en burgermanswoningen en voormalige boerderijtjes.
De Barchemseweg met zijn prachtige vergezichten over de Paasberg en de Lochemseberg kwam rond 1900
1910 in beeld als geliefde bouwlocatie. Villa de Kiesak (later Huize Elisabetha) en Villa Bergoord zijn enkele
voorbeelden van de eerste grote huizen, die met uitzicht op het schilderachtige heuvellandschap werden ge
bouwd. Op de hierbij afgebeelde ansichtkaarten zien we onder andere de villa's die rond 1910-1915 zijn gerea
liseerd in de omgeving waar de Wilhelminalaan en de latere Dr. Cartier van Disselweg op de Barchemseweg
12
Ansichtkaart "Villa Bergoord-Lochem", in 1911
verstuurd door Pa, Moe, Jo en Marie naar de heer
M. Schoemaker en Mejuffrouw J. v. Hingaarde in
Amsterdam. Villa Bergoord behoort tot de oudste
villa's aan de Barchemseweg en is wat betreft
opzet en stijl verwant aan de villa's, die rond
1900-1905 aan de Nieuweweg verrezen.
Karakteristieke elementen zijn de wit geverfde
"speklagen" in het rode metselwerk en het rijk
uitgewerkte sierspant in de topgevel boven de
serre. De tuin is afgaande op dejonge boompjes
nog maar net aangelegd. Let op de beide fietsen,
die links in de berm liggen. Achter de villa is vrij
zicht op de nog maagdelijke akkers op de helling
van de Paasberg.
Ansichtkaart "Lochem. Barchemseweg", situatie
circa 1915. De blik is naar het noordwesten,
richting Lochem. De vier huizen op de voorgrond
staan er nog steeds. Uiterst links is een gedeelte
van de vroegere villa "Berry" (later Hoogland) te
zien, en uiterst rechts de grote villa uit 1912, die
oorspronkelijk "Ik kiek nog in 't gat" heette. De
villa's zijn ontworpen door architect B.J. Beeftink.
Het huis in het midden van de foto staat op de
hoek van de Barchemseweg en de Dr. Cartier van
Disselweg, het huis rechts daarvan op de hoek
met de Wilhelminalaan. In de verte staat de grote
villa Antoinetta.
Villa Bergoord Lochem.
LOCHEM, Barchemsche weg
Land van Lochem 2010 nr. 3
