De erve Ligtenberg te Barchem
Een stukje genealogie
Rob Lichtenberg
Mijn voorouders komen uit de omgeving van Barchem. In 1732 vestigde zich ene Jan (Peters) Bosman
(*30-12-1708 te Eefde) op de boerderij Ligtenberg, gelegen aan de toenmalige Ligtenbergdijk.
Hij was de tweede zoon van Peter Bosman ook wel genoemd Peter (Lucassen) Hietbrink, en Willemken
(Jansen) Pasman.
Datzelfde jaar, op 04-05-1732, was Jan te Lochem in het huwelijk getreden met Berentjen (Groot-) Hellinger
(*21-09-1710 te Vorden). - Berentjen was de dochter van Harmen Hilverdinck, ook wel genoemd Harmen
(Groot-) Hellinger en Derksen Blockhuys.
Voor zover ik kan nagaan is deze Harmen ook bewoner van Ligtenberg geweest, maar hij woonde ten tijde van
het huwelijk van zijn dochter op Groot Hellinger onder Vorden.
Bij zijn vestiging op Ligtenberg ging Jan (Peters) Bosman deze boerderijnaam als achternaam voeren. Dit was
overigens in die tijd zeer normaal in deze streken, Dit zorgt er tevens voor dat een genealogisch onderzoek soms
zeer gecompliceerd doch wel uitdagend wordt.
Jan Ligtenberg is de voor mij oudst bekende voorvader met deze naam.
De naam Ligtenberg
De naam Ligtenberg wordt in de verschillende akten en andere stukken op diverse manieren geschreven. Inmid
dels heb ik al 79 variaties gevonden! In de omgeving van Barchem komt de naam in de 17de en de 18de eeuw voor
als Ligtenberg, Lichtenberg, Ligtenbarg en Lichtenbergh. Ondanks de verschillende schrijfwijzen blijkt er in de
praktijk toch vaak een zekere mate van verwantschap te bestaan, hetgeen onderzoek zeer interessant maakt.
De boerderij
Jan had de boerderij (natuurlijk) niet in eigendom; zoals de meeste boeren "huurde" hij de boerderij van een
grootgrondbezitter. De jaren dat Jan met zijn gezin op Ligtenberg woonde was het eigenaarschap waarschijn
lijk belegd bij ene Heer Aaron Exalto d'Almaras. Zijn naam wordt genoemd in een oude akte in het ORA
Scholtambt Lochem:
Oud Rechterlijk Archief Scholtambt Lochem
Vrijwillige Rechtspraak Protocol van Opdrachten en Vestenissen
Gelders Archief Archiefblok: 0177 - Inventarisnummer 143 - Periode 1759-1765:
de Heer Aaron Exalto d'Almaras, en zijn erven, transp. aan den Heer Jan
Haasebroek en zijn erven, het erve en goed Egelink, en het erve en goed den
Lichtenberg, Scholtambt Lochem, boerschap Barchem, hem toebedeeld bij
magescheid van 20 Juli 1759 uit zijn grootouderljken boedel, 28 Nov. 1763.
Zoals eerder vermeld lag de boerderij aan de toenmalige Ligtenbergdijk, ten zuiden van de erve Egelink en
ongeveer tussen de erven Top en Schooneveld. Ten oosten van Ligtenberg lag de erve Stipperd. Ik gebruik met
nadruk het woord "lag" want zowel Ligtenberg en Stipperd zijn inmiddels afgebroken. De Ligtenbergdijk lag
nagenoeg op dezelfde plek als waar heden ten dage de Enkweg ligt. Op nevenstaande kaartfragment uit de 19de
eeuw kunt U genoemde boerderijen zien liggen.
Anno 2010 staat er aan de Enkweg te Barchem een boerderij genaamd Velderman.
Deze boerderij is daar in de 19de eeuw gebouwd, op of vlak naast de plek waar Ligtenberg gestaan moet hebben.
Vraag aan de lezer
Zoals U zult begrijpen, ben ik zeer geïnteresseerd in alle informatie die betrekking heeft op de erve Ligtenberg:
Wanneer is Ligtenberg gebouwd en weer afgebroken?;
Hoe komt de erve aan haar naam?
Wie waren haar bewoners
Wie waren haar eigenaren?
Bestaan er oude foto's of prenten van de boerderij?
Enzovoort.
10
Land van Lochem 2010 nr. 3
