Den Vaderlant ghetrouwe
Lochemse korporaal sneuvelt op de Grebbeberg
Peter W. Nieuwenhuis
Het is dit voorjaar 70 jaar geleden dat de Slag om de Grebbeberg plaatsvond. Vele Neder
landse militairen lieten in mei 1940 het leven tijdens hun poging de oprukkende Duitsers
weerstand te bieden. Eén van hen was korporaal Cornelis Nieuwenhuis, afkomstig uit Lochem.
Hij woonde aan de Poststeeg. Cornelis (Cees) leerde het bakkersvak bij Bakker Heusinkveld.
Deze bijdrage is aan hem gewijd.
Strijd om de Grebbe-Iinie
Op 28 augustus 1939, drie dagen voor het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog, kondigde men in Ne
derland de algemene mobilisatie af. Het Nederlandse
leger was beslist te zwak om het hele land te be
schermen. Dat zou wel zo lang mogelijk geprobeerd
worden, maar uiteindelijk dacht men slechts in staat
te zijn de zogenoemde "Vesting Holland" langdurig te
verdedigen. Daarmee werd het gebied bedoeld dat
achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie, het Hollands
Diep en het Haringvliet lag, derhalve de beide provin
cies Holland en het westelijk deel van de provincie
Utrecht. De mobilisatie van de Nederlandse troepen
concentreerde zich in de laatste maanden van 1939
dan ook in deze liniegebieden.
Cornelis Bernardus Johannes Nieuwenhuis uit
Lochem, korporaal, ingedeeld bij de Staf van de af
deling Verbindingen van het Derde Bataljon 11 Regi
ment Verbindingstroepen (III-11 RI), was in septem
ber 1939 aan het begin van de mobilisatie gelegerd in
Hoorn. In oktober 1939 werd hij overgeplaatst naar
Amerongen. Hij verbleef daar bij het burgergezin Van
Straten. Later bevond hij zich te Leersum, waar het
III-11 RI legerkorpsreserve was. Het bataljon heeft
gesteund bij evacuaties, deed patrouillegang en be
waakte munitieopslagplaatsen. Op 10 mei 1940 is het
volgens plan verplaatst naar Leersum, waar het bu
reau zijn intrek nam in kasteel Broekhuizen. Dat blijkt
bijvoorbeeld uit een verslag van kapitein Franssen.
Voor de 10de mei heeft Nieuwenhuis dienst (telefoon-
wacht) gedaan op kasteel Amerongen.
11 Mei 1940 schreef hij zijn vrouw Gerritje de laatste
brief: "Alles is en blijft voorlopig goed zullen we ho
pen. Hou je kalm en wees niet ongerust over mij. We
moeten de moed er maar in houden en verder maar
afwachten..."
III-11 RI naar de Grebbeberg
Een dag later kreeg de sectie, waartoe Nieuwenhuis
behoorde, het bevel om de stoplijn op de Grebbeberg
te versterken. En zo belandde Cees Nieuwenhuis in
het gebied waar in deze meidagen het felst werd ge
streden. Bij de Grebbe is de stormloop van de Duitse
troepen het langst weerstaan, er werd een zware strijd
geleverd. Hier zijn in Nederland de meeste strijders
gevallen. "Der Teufelsberg" - de duivelsberg werd
het door de stormers genoemd. De Berg scheen on
neembaar. Boven op de berg, in het beukenbos met
zijn diepe insnijdingen, met zijn wondere net van
heuvelpaadjes en veilige schuilplaatsen, had het Ne
derlandse leger zich vastgebeten. De strijd was ver
schrikkelijk. Eten en drinken konden niet meer wor
den aangevoerd. Het verlaten van de loopgraaf bete
kende in vele gevallen de dood.
6
De trouwfoto van Cees Nieuwenhuis en Gerritje Hofland,
Nog geen vijf maanden later zou Cees sneuvelen.
Land van Lochem 2010 nr. 1
