richt tussen de Zuider- en Wester-
wal, waar deze een hoek maakt.
Omdat hier geen poort en brug
was, beschouwde men deze
vooruitstekende hoek als een ge
vaarlijk punt, van waaruit een even
tuele vijand de stad gemakkelijk
zou kunnen binnendringen, van
daar deze versterking."
De stadswallen werden rond 1750
afgebroken, het bolwerk de Blauwe
Toren liet men echter staan. In
1782 werd het zelfs nog verbouwd
en uitgebreid. Het gebouw heeft
hierna nog dienst gedaan als
gerechtshuis, gevangenis, kost
school en wees- en ziekenhuis.
'i-vM
a,,~~
a.
LOCHEM omstreeks 1650
Franse kostschool
Het was in 1819, dat de Franse kostschool voor meisjes er in werd ondergebracht. Vanaf 1 juli 1823 stond de
kostschool onder de leiding van mevrouw Marie Anne ten Sijthoff-Valeton. De school was tot 1868 in de
Blauwe Toren gehuisvest. Zelfs leerlingen uit Amsterdam kwamen naar Lochem om, gezien de gezonde
ligging van de plaats en de goede reputatie van de school, hier onderwijs te ontvangen.
Haar man, Isaac ten Sijthoff, gaf tekenonderwijs op de school. Hij heeft het echter nooit als zijn beroep
opgegeven. Marie Anne ten Sijthoff verdiende het geld voor hen beiden. Hij hield zich voornamelijk bezig met
schilderen. Zij is op 15 augustus 1846 in Lochem overleden, 62 jaar oud. Haar man is blijkbaar in Lochem
blijven wonen want hij is er op 18 november 1857, 69 jaar oud, overleden.
De schenking
Het aanbod voor de schenking kwam voor het Historisch Genootschap Lochem, Laren en Barchem geheel
onverwachts. Begin september kwam bij het secretariaat de vraag binnen, of het genootschap belangstelling
had voor een schilderij van de Blauwe Toren van de hand van de schilder Gradus ten Pas. Natuurlijk werd hier
positief op gereageerd.
De naam van de schilder was het Genootschap al wel bekend. Zij is al in het bezit van een prachtig schilderij
van hem met daarop een kijkje op een stuk Bagijnenstraat en de toren van de Gudulakerk.
Hoe kwam de familie Maronier er
nu toe om het schilderij aan het
Historisch Genootschap af te staan?
Daarvoor is de relatie van de fami
lie Maronier met de vroegere
kostschoolhoudster Marie Anne ten
Sijthoff-Valeton en haar man Isaac
ten Sijthoff heel belangrijk. Me
vrouw Maronier is namelijk een
nakomeling van deze familie.
Wanneer het schilderij van de
Blauwe Toren in de familie is ge
komen, is niet bekend. Het echt
paar Ten Sijthoff-Valeron kan het
niet zelf gekocht hebben, aange
zien beiden voor het jaar van het
ontstaan van het schilderij al wa
ren overleden. Waarschijnlijk heeft één van hun kinderen het schilderij uit affiniteit aangeschaft. Het schilderij
stond in de familie bekend als 'Kostschool de Blauwe Toren'. Daarna is het schilderij tot het moment van de
schenking aan het Historisch Genootschap Lochem, Laren en Barchem in de familie gebleven.
Mevrouw Maronier heeft haar vader bij zijn overlijden in 1993 beloofd het schilderij terug te brengen naar
waar het eigenlijk thuis hoort. En die belofte heeft ze nu vervuld.
Het schilderij is weer in Lochem, de stad waar de Blauwe Toren heeft gestaan en waar Gradus ten Pas het
beeld er van in 1864 zo fraai vereeuwigde.
7
Ru ■txa.T^utfihtn
?u~' i -
c/Atm tr, btrjh-
*J jSlauHV/vtetrr»
y o
P Cf
Secretaris en penningmeester nemen het schilderij in ontvangst
Land van Lochem 2009 nr. 3
