Grenspaal tussen Lochem en
Zutphen
Ben de Graaf, juli 2008
Tijdens een van mijn fietstochten door de omgeving belandde ik in de Wildenborch, nu ge
meente Vorden. Ik stond voor het bordje langs de weg met daarop geschreven "de Belten".
Misschien is het bosgebied u wel bekend, maar ik wil er toch even op terug komen. Het
gebied is nu een landgoed met een pinetum. Het pinetum is omstreeks 1960 aangelegd. Er
zijn of waren circa 1000 soorten coniferen en naaldbomen aangeplant. Op het landgoed be
vindt zich een duinlandschap(zandkopjes), dat is ontstaan in de periode na de laatste ijstijd.
Het zand dat zich hier bevindt, valt geologisch gezien onder de Formatie van Kootwijk en
wordt stuifzand genoemd. Het tijdvak is Holoceen 10.000 v. Chr. .tot ca. 1000 na Chr. Door
ontbossing werd het zand weggeblazen. Het Grote Veld op de grens van de Wildenborch is
zo'n gebied rond 1800 en eerder werd het ook wel "Lochmer heide" genoemd Het komt
voor op een kaart van Kraijenhof 1809-1822. Later is het gebied weer bepoot met dennen en
andere naaldbomen om verstuiving tegen te gaan. Een wandeling ter plaatse is zeer de moeite
waard.
Wandeling
We beginnen bij het bordje "de Belten". Hier bevindt zich een oprit(pad) van de Wildenborchseweg.
Na 100 meter kunt u ook uw auto parkeren op een zijpad. Op de weg naar het landhuis rechts van
de weg ziet u een lange zuil staan. Dit is de zogenaamde grens- of marken steen. De huidige
eigenaar, die ik tegen het lijf liep wist mij te vertellen dat de steen hier ooit is geplaatst door ene dokter Hertz.
Deze was toen eigenaar van het geheel. De steen heeft bij het Muldershuis gestaan, vlakbij de Wildenborchse
molen waarvan alleen de verhoging in het landschap nog over is. Hier lag ooit de Markengrens of beter de
grens tussen Lochem en Zutphen. Deze grens is nu nog steeds dezelfde maar nu van Vorden.
Wildenborch behoorde voor 1795 deels tot het Scholt-ambt Lochem en deels tot Zutphen, tot 1797 onder
Lochem en van 1817 tot het Vordense schoutambt.
Op de kadastrale kaart van 1832, gem. Lochem, sectie C, Veen, tweede blad, is de grens aangegeven. Op deze
markegrenzen lagen zogenaamde zandhopen, soms met een paal er op. Het lijkt waarschijnlijk dat onze paal
daar ook heeft gestaan De scheidingslijn Lochem-Vorden wordt aangegeven door een kielspit, een wigvormig
uitgegraven greppel. Er stonden volgens de kaart ooit drie grenspalen waarvan één op een aardheuvel.
Op een kaart van de gemeente Lochem uit 1866 (kadastrale Atlas), zijn de zandkopjes of stuifzandheuveltjes
mooi te zien. De huidige situatie is dat tussen de Belten en de Vordensebinnenweg alles is vergraven. Het
6
zarWAoep
V Fiolen vonden
lw Wildenberg.
Hier zijn de stuifzandkopjes nog mooi te zien.
Kadastrale
Land van Lochem 2008 nr. 3
