Schoolkinderen zie je er niet. Iets als een school
plein evenmin. En het enigszins klimmende
grindpad tussen de bomen door naar de ingang,
oogt weinig belopen. Maar het gebouwtje zelf heeft
alles van een schooltje, zoals ouderen dat uit hun jeugd
kennen. Het heeft de karakteristieke gevel met drie
keer twee in vakjes verdeelde schoolramen. Die voor
gevel ligt overigens niet naar de Dochterense weg
gekeerd, maar naar de Nengersteeg, die evenwijdig
aan de spoorlijn in de bocht rechtdoor gaat en heel
lang zandweg was. De entree op de kopse kant biedt
een vertrouwde aanblik en binnen kun je de bovenra
men openen en sluiten met een hendel die je even
eens nog bekend is. Maar het is geen school meer,
het is het huis van Henk en Ria Tijhof. Aan hen ligt
het dat dit gebouwtje, dat tussen 1926 en 1979 aan
de leerlingen van de Openbare Lagere School Groot
Dochteren onderdak gaf, nog sprekend een school
gebouw is. Zij hebben er een mooie, ruime woning
van gemaakt, maar het karakter van schoolgebouw
onaangetast gelaten. Het is niet moeilijk de kinderen
erbij te denken, hun spelen en leren voor ogen te
halen en de bekende schoolgeluiden te horen. De
wegen waren eerst nog onverhard, zelfs de
Dochterenseweg richting de Berkel, volgens me
vrouw Riek Harmsen-Aalderink in Geschiedenis en
anekdotes van een plattelandsschool, samengesteld
b.g.v. de schoolreünie van 2006. Zij kwam in 1929
op school, drie jaar na de oprichting. 'Over die zand
wegen kwamen de leerlingen lopend naar school,
meestal op klompen', schrijft ze. Uit haar relaas en
dat van andere oud-leerlingen over die eerste en la
tere perioden komt een beeld van het leven op de
school naar boven dat de stoutste nostalgische droom
bevestigt. Ot en Sien alledaagse werkelijkheid in Groot
Dochteren.
O L S Doehteren, ooit een van de vele in
Lochem-Laren-Gorssel
Plattelandsschooltjes, in Oost-Gelderland waren ze
talrijk. Vele ervan zijn in de eerste decennia van de
twintigste eeuw ontstaan. Dat had te maken met de
Leerplichtwet van 1901, maar ook met de Lager
Onderwijswet De Visser van 1920, waarin het open
baar en bijzonder onderwijs gelijkgesteld werden.
Maar ook: men wilde een school dichtbij huis. De
wegen waren minder goed begaanbaar, de vervoers
mogelijkheden beperkt. De kinderen gingen veelal te
voet. In de streek Lochem-Laren-Gorssel lijkt het
aantal plattelandsschooltjes extra groot. En het wa
ren meer dan elders openbare scholen, ook na 1920.
De gezinnen waren overwegend vrijzinnig protestant.
De ouders verwachtten kennelijk goed onderwijs van
de openbare school en vertrouwden op hun eigen
vermogen om door een wekelijkse catechisatieles of
de zondagschool voldoende godsdienstige vorming
te geven. O L S Groot Dochteren voldeed naar wens.
1926
De oprichting van de Dochterense school was in een
mum van tijd een feit. Het begon met een advies van
de inspecteur tot een lokaal extra in de Dorpsschool
in Laren. De gemeente Laren boog het oktober 1925
om naar een besluit tot een nieuwe school in Groot
Dochteren, de zevende in de gemeente. Veel ouders
vonden dat uiteraard ook nodig. De tekening naar het
voorbeeld van de school in het Larense Broek was
gauw gemaakt. Geen bezwarenprocedures! Voor
20.400 gulden werden school en 'meestershuis' ge
bouwd. En wellicht zat de pomp op het schoolplein
er ook in. De heer Bruinsma werd schoolhoofd.
Maandag 11 oktober 1926 gingen 52 leerlingen voor
het eerst in Groot Dochteren naar school, 36 van
21
BEGQH-B <=^C>JVO
De oriiginele plattegrond van het schooltje. (tekening gemeente Laren)
Land van Lochem 2008 nr. 3
