In de Middeleeuwen werden de meeste zegelstempels van brons of messing gemaakt. In de 15e en begin 16e
eeuw probeerden de koningen, adel, steden en geestelijkheid van hun stempels een echt kunstwerkje te
maken. Vanaf de 16e eeuw kwamen echter steeds meer de wapens voor als zegelbeeld en werden de afbeel
dingen van uit artistiek oogpunt minder bijzonder.
De zegels zelf zijn meestal van bijenwas gemengd met hars. In de middeleeuwen komen zeer veel rode en
groene zegels voor. Het rood verkreeg men door de bijenwas te mengen met vermiljoen, menie of rode aarde,
groen werd verkregen door toevoeging van kopergroen. Er zijn wel uitzonderingen op het gebruik van was
sen zegels. Zo gebruikte de pauselijke kanselarij loodzegels en zijn er sporadisch goudzegels gebruikt door
keizers in de 12e en 14e eeuw.
Zegel van Zutphen in groene was, 1655.
Oud Archief Zutphen,
inventarisnummer 1510.
Zegel van rode was uit 1487. De zegel is van Rooms-
koning Maximiliaen en Philips.
Oud Archief Zutphen, inventarisnummer 1377, regest 1205
Pauselijke zegel van lood.Paus Sixtus, 1476.
Kapittel van de Sint Walburgis, regest 378
(inventaris in bewerking).
6
Land van Lochem 2008 nr. 2
