voltooid en fascinerend dat het publiek anderhalf uur
aaneen geen gelegenheid werd gegeven voor een bij -
gedachte of ook maar een voetschuifeling. In zulke
tekenen bevestigt zich een meesterschap".
Berkhemer trad o.a. op voor de Koninklijke Familie,
vele Volksuniversiteiten, deU.N.E.S.C.O.-conferen- "Laatste oordeel" (detail). Westelijk timpaan van de
tie in het Muiderslot, in regeringsopdracht met En- kathedraal te Autun. Datering 1130-1135
gelse Bijbelvertaling, vele andere conferenties in
regeringsopdrachten zoals voor de Londense studenten, professoren en lectoren in N.A.T.O.- verband, lan
delijke Conferentie Beroepsverenigingen van kunstenaars in opdracht van de gemeente Arnhem, tal van ker
kelijke instanties, talrijke Nutsdepartementen, een Amerikaanse Vrouwenclub, etc. Zijn menselijkheid, vroeg
ontwikkelde welsprekendheid en religieus inlevingsvermogen voerden hem tevens tot eigen poëtisch werk op
jonge en oudere leeftijd. Berkhemer regisseerde ook religieuze lekenspelen.
De ommekeer
In 1954, op zijn 37ste levensjaar en wonend met zijn gezin in Arnhem, zou Berkhemer, als voordrachts
kunstenaar, nu in de Engelse taal, op tournee in Amerika, zijn werk voortzetten, hiertoe uitgenodigd door het
Amerikaanse Bijbelgenootschap. Iedereen wist dat Willem ondanks zijn grote kennis van de Bijbel, buiten
kerkelijk was, maar dat deerde niemand.1 Zijn gezin zou hem na een jaar achterna reizen. Maar vlak voor hij
zou vertrekken kwam daar als een donderslag bij heldere hemel zijn innerlijke verzet. Willem Berkhemer: "Ik
gleed innerlijk uit. Er voltrok zich een aardbeving van binnen. Een maand lang was ik het spoor helemaal
bijster. In de duisternis en verwarring die mij overrompelde rees de kathedraal van Chartres voor mij, het
oostportaal met de rijzige beelden, het bebeeldhouwde tympanon, de torens. Ook de Romaanse kathedralen
zag ik voor me, Beaulieu, Autun, Moissac, Vézelay (afb. 11). Ik kende ze van foto's sinds mijn twaalfde, toen
ik van een kunstschilder, die een particuliere academie runde en mij tekenles gaf, Hamann 's Geschichte der
Kunst moest aanschaffen. Ik had twee liefdes: Rembrandt in het Mauritshuis en de grijze foto's van Middel
eeuwse Franse beeldhouwwerken in Hamann 's standaardwerk.
17
M.i.
Afb. 9 De harpiste Rosa Spier.
Afb. 10 De voordrachtkunstenaar Berkhemer op 29-jarige
leeftijd toen hij samenwerkte met de beroemde harpiste
Rosa Spier.
Veel later in zijn periode op de "Velhorst", zal hij zich aansluiten bij de Christengemeenschap in Zutphen.
