zaalkerk op een rechthoekige plattegrond. Tegen de
achtergevel sluit een lage vijfzijdige uitbouw aan, het
catechisatie- of consistorielokaal ofwel de "Armi-
niuskamer". Dit is het oudste bouwdeel van de kerk
en daterend uit de eerste bouwfase, 1879. Wie goed
kijkt ziet, dat ook delen van de zijgevels in een oude
handvormbaksteen zijn opgetrokken. Ook dit zijn
restanten van de oude kerk, die na de brand werden
ingepast in de nieuwbouw. Het jongere metselwerk
van de herbouw in 1905 en de latere verbouwingen
is in machinale baksteen uitgevoerd. In de voorgevel
tekenen zich nog de dicht gemetselde spitsboogven
sters af, die hier eens zaten.
Boven het uitgebouwde portaal uit de jaren zestig is
de gevel versierd met een zandstenen tekstpaneel met
opschrift EENHEID IN 't NOODIGE, VRIJHEID IN
't ONZEKERE, IN ALLES DE LIEFDE.
In de rechter zijgevel is nog de stichtingssteen uit
1879 bewaard gebleven, een belangrijke herinne
ring aan de eerste kerk. Het opschrift luidt RE-
MONSTRANTSCHE GEMEENTE Gesticht
ANNO 1879 onder het Bestuur van Mr. C.J.
Sickesz, Voorzitter W.C. Kerkhoven, Onder
Voorzitter. M.E. van Harlingen, Administra
teur. A. Huender, Secretaris M. Naeff. W.
Reerink. G.J. Kok.
De Remonstrantse kerk is in 2004 geplaatst op de
gemeentelijke monumentenlijst van Lochem, onder
andere omdat, ondanks de wijzigingen, de oorspron
kelijke opzet nog goed herkenbaar is gebleven en
het gebouw voor de gemeente Lochem nog steeds
een karakteristiek en inmiddels zeldzaam voorbeeld
is van kerkarchitectuur rond 1900. Vooral is er ook
sprake van cultuurhistorische waarde vanwege de
oorspronkelijke (en ook nu nog aanwezige) functie
van kerkgebouw voor de Lochemse Remonstrantse
gemeente. De kerk heeft een bijzondere en belang
wekkende ontstaansgeschiedenis, die niet alleen
verwijst naar de bloei van de Remonstrantse broeder
schap in de tweede helft van de 19de eeuw, maar ook
naar de bijzondere sociale en culturele ontwikkelin
gen in Lochem in deze periode. De aanwezigheid van
een groot aantal gegoede en ontwikkelde burgers in
deze plaats betekende een belangrijke impuls voor
de modernisering en verheffing van het sociale en
culturele leven. Dit uitte zich als snel in de komst
van diverse moderne nutsvoorzieningen, verbete
ring van de infrastructuur en gezondheidszorg, de
aanleg van een voorname villabuurt en de realisatie
van culturele voorzieningen als sociëteiten en een
schouwburg. Ook de oprichting van een vrijzinnig
kerkgenootschap past in deze ontwikkeling. Ver
schillende initiatiefnemers van het Remonstrantse
genootschap waren nauw betrokken bij de genoemde
ontwikkelingen in Lochem.
24
Gevelsteen
Land van Lochem 2007 nr. 3
