Wat kan een nieuwe uitgave nog aan zo'n gedegen
werk toevoegen, zou men denken. Het antwoord ligt
al in de titel van het zojuist verschenen boek Land
goed Ampsen. Verleden, heden en toekomst van een
landgoed in particulier eigendom. De auteurs Ru
dolph van Weede, eigenaar van het landgoed, en Peter
Noordanus, bewoner, voegden aan het verhaal van
het verleden van het landgoed een extra dimensie toe:
wat is de stand van zaken op dit moment, hoe func
tioneert zo'n omvangrijk particulier landgoed in onze
tijd en hoe gaan we in de toekomst met dit belang
rijke erfgoed om? In twaalf geheel in kleur geïllus
treerde hoofdstukken passeren uiteenlopende aspec
ten de revue. Zo verhaalt hoofdstuk 2 over de zeer
langdurige bewoningsgeschiedenis van het gebied,
die terugreikt tot het Neolithicum.
Ook is er aandacht voor de laatmiddeleeuwse bodem
vondsten, die bij opgravingen rond 1985 op het
kasteelterrein van Olt Ampsen zijn gedaan. Toen
kwam onder meer een platte zonnewijzer van aarde
werk te voorschijn, die men heeft kunnen dateren
als 16de-eeuws. Wat er bovengronds resteert van de
eeuwenlange landgoedgeschiedenis lezen we in de
hoofdstukken 5, 6 en 7, die respectievelijk handelen
over de monumentale bebouwing en andere objec
ten, de tuin, het park en het Sterrebos en de wegen,
paden en lanen op het goed. Over de bouw
geschiedenis van het kasteel zijn er uiteenlopende
opvattingen. Ben Olde Meierink uitte zijn twijfel al
over hetgeen vroegere auteurs over de oudste bouw
delen van het huis beweerden. Ook in het nieuwe
boek worden de bouwkundige feiten slechts beknopt
aangestipt. Het is niet ondenkbaar, dat een nauwkeu
rige bouwhistorische analyse van het huis veel meer
aanknopingspunten oplevert over het ontstaan en de
ontwikkeling ervan.
Inmiddels zijn we met de tegenwoordige monumen
ten op het goed in het heden aanbeland. Interessant
is het volgende hoofdstuk, dat handelt over één van
de pijlers waar het landgoed op draait, zoals in de
inleiding wordt geschreven: de landbouw. Tegen
woordig ligt de nadruk op de moderne melk
veehouderij, een belangrijke functie die, op geheel
eigentijdse wijze uitgeoefend, nog altijd plaats kan
vinden binnen de context van het monumentale land
goed. Vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op de
bosbouwactiviteiten in verleden en heden er is er een
heel hoofdstuk ingeruimd voor de flora en fauna op
het landgoed. De beschrijving hiervan gebeurt in de
vorm van een botanische wandeling over het land
goed Ampsen en het Ampsensche Veld van de hand
van de veldbiologen L.J. van den Berg en B. te Linde.
Hans van Hoorn van de Vogelwerkgroep buigt zich
over het grote aantal vogelsoorten, die op het goed
voorkomen.
Het beheren van een landgoed als Ampsen, met zijn
historie, zijn rijke natuur en zijn uitgesproken leef
gemeenschap brengt de nodige verantwoordelijkhe
den en zorgen met zich mee, maar ook veel genoe
gen en voldoeningzo begint hoofdstuk 11dat han
delt over landgoedbeheer en de toekomst. We krij -
gen hier een interessant kijkje in de keuken van het
"bedrijf Ampsen". De instandhouding van een histo
risch landgoed in de 21ste eeuw blijkt geen eenvou
dige zaak. Verschillende organisaties en instellingen
dragen hun steentje bij, maar het zijn vooral de hui
dige gebruikers die voor de continuïteit zorgdragen.
Hiervoor is een duurzame en rendabele exploitatie een
randvoorwaarde. Echter, wel met beleid. Men heeft
zich dan ook voorgenomen dat ook in de toekomst
geen activiteiten worden aangetrokken, die strijdig
zijn met de gewenste rust en decorum. Het boek ein
digt met de beschrijving van enkele wandelingen en
fietsroutes over het landgoed.
Landgoed Ampsen is een gevarieerde, prettig lees
bare en informatieve uitgave voor iedereen die geïn
teresseerd is dit unieke historische erfgoed.
Ons Markenboek. Uitgave van de oudheidkundige
vereniging De Elf Marken te Gorssel, 25e jaar
gang, no.1, februari 2007
In Ons Markenboek dit keer een lang artikel van Loek
Kemming over de Kozakkenwinter van 1813-1814,
dat eerder verscheen in Den Schaorpaol, het kwartaal
bericht van het Staring Instituut in 2006. Zoals in het
voorwoord door de redactie wordt vermeld worden
er in veel plaatsen in Nederland nog altijd verhalen
verteld over de aanwezigheid van de Kozakken in
Nederland in de periode 1813-1814. Het is de pe
riode, waarin er een einde komt aan de Franse over
heersing, mede door toedoen van de geallieerde Prui
sische en Russische eenheden, die vanuit het oosten
de Franse bezetters verjagen. Ook de Kozakken, de
"ruige strijders op hun kleine paardjes" maakten deel
uit van de geallieerde troepen. Hun korte aanwezig
heid in onze streken deed heel wat stof opwaaien.
Loek Kemming verhaalt van de bijzondere gebeurte
nissen, bijna 200 jaar geleden. Verder bevat Ons
Markenboek korte bijdragen van G. Verstege over de
op zonne-energie werkende fontein, die in 1979 in
Harfsen werd geplaatst, en J. de Graaf, die vertelt
over de eerste aardappelmeelfabriek in Eefde.
P.L. Slis, De Remonstrantse Broederschap:
biografische naamlijst, 1905-2005: gemeenten,
landelijke organen, predikanten en proponenten,
Delft 2006, 399 p.
ISBN 9059721187
Deze uitvoerige studie is een documentair overzicht
van de Remonstrantse Broederschap in de 20ste eeuw.
Uiteraard komen ook de Lochemse en andere
Gelderse Remonstrantse gemeenten aan de orde.
21
Land van Lochem 2007 nr. 1
