beelding van de Markt, getekend
door Jan de Beijer in 1743. Tot voor
enkele jaren stonden ook in de
Molenstraat nog enkele oude hui
zen met resten van vakwerkmuren,
die uiteindelijk door sloop zijn ver
dwenen.
In de loop van de 18de eeuw kwam
het versteningsproces, mede door
regelgeving van de stedelijke over
heid, op gang. Oude en nieuwe
vakwerkconstructies werden van
stenen vullingen voorzien; soms
werden de oude voorhuizen ver
hoogd met een verdieping en nieuw
opgetrokken in baksteen, terwijl de
lagere achterhuizen hun oorspron
kelijke constructies behielden. Ook
verrezen er nieuwe, geheel in steen
opgetrokken huizen.
Wat bleef waren de smalle diepe
bouwkavels en de nauwe gangen
tussen de huizen, de zogenaamde
osendrops. In deze smalle druip-
gangen werd het regenwater op
gevangen, afkomstig van de daken,
die vroeger nog geen goten beza
ten. Ook hadden ze de functie van
brandgang. De bredere osendrops
dienden ook als gang naar de
achtererven.
Beknopte geschiedenis van
Molenstraat 16
Er is ten behoeve van het bouw
historisch onderzoek geen uitge
breid archiefonderzoek gedaan
naar de bewonersgeschiedenis van
Molenstraat 16, omdat dit voor het
doel van het onderzoek niet nood
zakelijk was. Wel is oud beeld
materiaal, zoals kaarten, platte
gronden, foto's en bouw
tekeningen, bestudeerd. Uit het
bouwhistorisch onderzoek is ge
bleken dat het huis oorspronkelijk
deel uitmaakte van een groter ge
bouw, mogelijk een stadsboerderij.
De oorsprong van de nog be
staande bouwonderdelen gaat ze
ker terug tot de 17de eeuw.
Historisch kaartmateriaal uit de late
16de en vroege 17de eeuw geeft aan
dat in die periode al een heel inten
sieve bebouwing aanwezig was aan
weerszijden van de Molenstraat.
Hoewel de kaarten niet zeer gede
tailleerd zijn, is er wel uit op te
maken dat de bebouwing een wis
selend beeld van smalle diepe hui
zen en brede dwarsgeplaatste hui
zen te zien gaf. Deze situatie is ook
nog goed herkenbaar op de eerste
kadastrale kaart van 1832 en ook
tegenwoordig nog in de straat te
ervaren. Molenstraat 16 behoorde
tot de dwars geplaatste huizen (dat
wil zeggen dat het met de lange
gevel aan de straat staat), waarvan
op oude foto's nog het een en an
der is te zien.
Volgens de kadastrale gegevens van
1832 was het pand met bijbeho
rend erf aan de achterzijde in het
begin van de 19de eeuw in het bezit
van de bakker Aalbert van de Riet.
Het zeer diepe achterterrein be
hoorde evenwel aan de winkelier
Joachimus Wilhelmus Albertus
Nijman, vanwie ook het kleine huis
aan de Molenstraat was, dat op de
rechter zijgevel van Molenstraat 16
aansloot. Dit gebouw was in ge
bruik als pakhuis. Nijman had zijn
winkel aan de overzijde van de
Molenstraat. Op de kadastrale
kaart uit 1832 is verder te zien dat
Molenstraat 16 in deze periode een
bredere opzet had dan het huidige
pand. Het strekte zich verder uit in
zuidelijke richting en omvatte ook
een deel van het perceel van Molen
straat 14.
Historische foto's laten de oude
23
VERKOCHT
JAI&1N
Voorgevel Molenstraat in juni 2004
Land van Lochem 2006 nr. 1
