Hartelijke groeten uit Lochem (8)
Jeugdherberg "'t Locheym"
CeesJan Frank
"Villa Nova" was de naam van het imposante 19de-eeuwse herenhuis, waarin zich in 1930
jeugdherberg 't Locheym zou vestigen. Het huis, gebouwd rond 1870 door de gefortuneerde
familie Haarsma, behoorde tot de eerste villa's, die in deze periode aan de toenmalige
Stationsweg werden gerealiseerd. Het was een voorname buurt, in feite het eerste villapark
in Lochem, met grote herenhuizen, zoals Villa Nova, Villa Welna, de Endepol en Bella Vista.
Rondom de villa's lagen fraaie tuinen met grote bomen, monumentale hekwerken en soms
schilderachtige waterpartijen.
G overt Willem Haarsma, de
eerste bewoner, overleed in
1898, waarna Villa Nova in
1904 in handen kwam van mr. H.P.
Berlage, die in de villa een corres
pondentschap van de Nederland-
sche Bank vestigde. In 1908 werd
de villa aangekocht door de rijke
industrieel H. J. Selkers. Van hem
is bekend, dat hij de eerste was in
Lochem, die een automobiel bezat.
Ongetwijfeld was deze gestald in
het grote koetshuis, dat ooit naast
de villa stond. Na Selkers' dood in
1914 zou zijn weduwe, mevrouw
Selkers-Jennes er nog tot 1921 blij
ven wonen. J. Kneppelhout, direc
teur van de Nationale Bankvereni-
ging, was de laatste particuliere be
woner. Na zijn vertrek naar Hen
drik Ido Ambacht, waar hij als bur
gemeester was geïnstalleerd, wer
den villa, koetshuis en de zeer grote
tuin geveild. Uiteindelijk kwam het
koetshuis in 1929 in handen van
C. van der Noort, die er op 30
maart 1929 zijn garagebedrijf
"Nova" begon. De villa zelf werd
aangekocht door een combinatie
van aannemers, maar bleef voor
lopig onbewoond. Daar kwam ver
andering in op 7 juni 1930, de dag
van de feestelijke opening van de
eerste jeugdherberg in de Achter
hoek, een belangrijk initiatief van
de Vereniging tot Stichting en In
standhouding van jeugdherbergen
in de Gelderse Achterhoek. Ruim
een jaar van discussie over locatie,
exploitatie en naamgeving was
hieraan vooraf gegaan. Uiteindelijk
viel de keuze op het fraai gelegen
Lochem, dat de jonge bezoekers
veel te bieden had: natuurschoon,
zwemgelegenheid, allerlei uitspan-
ningen en uitstekend openbaar ver
voer.
Via een prijsvraag op initiatief van
de Lochemsche Courant werd ge
zocht naar een passende naam voor
de nieuwe jeugdherberg. Het werd
uiteindelijk "'t Locheym", naar de
officiële naam van Lochem, zoals
deze voorkomt in de oude oor
konde van de stadsrechtverlening.
Toen de villa als jeugdherberg in
gebruik werd genomen veranderde
er aanvankelijk weinig aan het huis.
Het statige interieur met zijn grote
hal, vestibule, marmeren vloeren
en rijk gedecoreerde trappenhuis
bleef grotendeels intact. De grote
kamers op de verdieping werden
als slaapzalen bestemd en ingericht
met een groot aantal houten bed
den. Een deel van de inrichting
werd door de Lochemse bevolking
ter beschikking gesteld.
De exploitatie van de jeugdherberg
was onmiddellijk een groot succes.
Het aantal overnachtingen nam
gestaag toe. In 1938 kwam men
tot de conclusie, dat de oude villa
veel te klein werd en dat moest
worden uitgezien naar een nieuw
onderkomen. Plannen voor nieuw
bouw aan de Vordenseweg wer
den zo concreet, dat wat al te
voortvarend werd besloten tot ver
koop van de oude villa en een voor
lopig onderkomen te betrekken aan
de Nieuweweg. Zo verhuisde 't
Locheym naar de villa Iled (Nieu
weweg 12), een tijdelijke situatie,
was de veronderstelling. De onze
kere tijd vlak voor de Tweede We
reldoorlog gooide echter roet in het
eten. De nieuwbouwplannen raak
ten in het slop. In 1941 moest de
jeugdherberg op last van de bezet
ter zijn deuren sluiten, het defini
tieve einde van de Lochemse jeugd
herberghistorie.
Villa Nova was in maart 1938 ver
kocht aan A. Enthoven uit het
Utrechtse Bosch en Duin. Hij ves
tigde er, na een ingrijpende verbou-
6
Land van Lochem 2005 nr. 2
