Recente publicaties
CeesJan Frank
G.J. Beuzel (eindred.), Het hart van
Exel. Over 125jaar Exelse school,
Exel 2005, 139 p.
ISBN: 9019039-02
Jubileumboek, uitgegeven ter ge
legenheid van het 125-jarig bestaan
van de Exelse school. Het hart van
Exel beschrijft de 125 jaar geschie
denis van deze kleine dorpsschool.
Centraal staan gesprekken met tien
tallen oud-leerlingen en anderen.
Hun verhalen zijn aangevuld met
allerlei wetenswaardigheden over
de Exelse gemeenschap, herinne
ringen aan bijzondere gebeurtenis
sen en markante leerkrachten. Het
zeer lezenswaardige boekje is geïl
lustreerd met veel historisch beeld
materiaal van oud Exel (groten
deels uit de collectie van het
Historisch Genootschap), klassen-
foto's en allerlei schoolactiviteiten
door de jaren heen.
E.R. ter Braak, Mejuffrouw Frede-
rike van Uildriks, een opmerke
lijke eend in de Lochemse bijt rond
1900, Daarle 2005, 155p.
De omgeving van het kleine Gel
derse stedeke is een heerlijk oord,
zoo afwisselend en mooi in ieder
jaargetijde, dat het eigenlijk zaak
zou zijn er niet juist in den zomer
't eerst heen te gaan, maar den
winter te kiezen als tijd van ken
nismaking om de dan gevoelde
bewondering in den zomer tot ver
rukking te zien stijgen. Wat volgt
is een bloemrijke, zeer aansteke
lijke en bovenal fraai gestileerde
beschrijving van al het moois dat
de bossen, heuvels en landgoede
ren rond Lochem te bieden heb
ben. Deze tekst is niet, zoals men
zou kunnen denken, afkomstig uit
een toeristengids van zo'n honderd
jaar geleden, maar is ontsproten aan
de pen van de schrijfster en
publiciste Frederike van Uildriks
(1854-1919) en onder de titel "Een
kijkje in de buurt van Lochem"
gepubliceerd in Op den Uitkijk,
Bijblad van De Aarde en haar Vol
ken, van 10 juli 1897. Het is één
van de dertien artikelen, die E.R.
ter Braak heeft verzameld in zijn
zeer verzorgde, in eigen beheer uit
gegeven boekje over deze opmer
kelijke vrouw, schrijfster, vertaal
ster, strijdster in de eerste emanci-
patiegolf aan het einde van de 19de
eeuw en levenspartner van radi
caalsocialist Vitus Brandsma. Vanaf
1896 woonde het ongetrouwde
stel in betrekkelijke anonimiteit in
de villa Labor Vincit aan de Nieu-
weweg in Lochem. De prachtige
omgeving inspireerde Frederike
enorm. Vrijwel dagelijks trok zij te
voet of per fiets de natuur in en zij
publiceerde erover in diverse be
kende tijdschriften. Haar liefde
voor het natuurschoon is één van
de vele aspecten waaraan Ter
Braak aandacht besteed in zijn uit
gebreide inleiding over het leven en
werken van Frederike van Uildriks.
Haar jeugd, vormingsjaren en -
voor vrouwen in de tweede helft
van de 19de eeuw zeer ongewone-
carrière, de strijd voor de verbete
ring van de positie van de vrouw
en haar relatie met Brandsma ge
tuigen van een bijzonder leven,
waarvan zij de laatste 23 jaar in Lo-
chem doorbracht. De uitgave Me
juffrouw Frederike van Uildriks is
rijk geïllustreerd met onder meer
portret- en familiefoto's en een
groot aantal historische afbeeldin
gen (ansichtkaarten, foto's, pren
ten) van Lochem en omgeving. Een
zeer aantrekkelijke uitgave die er
om vraagt uitgegeven te worden
voor een groter publiek!
Ons Markenboek. Uitgave van de
oudheidkundige vereniging De Elf
Marken te Gorssel, 23e jargang,
no.2, april 2005
ISBN: 0169 5819
Nu de fusie tussen de voormalige
gemeenten Lochem en Gorssel een
feit is en de nieuwe gemeente Lo-
chem twee oudheidkundige orga
nisaties binnen haar grenzen heeft,
zal vanaf heden in deze rubriek ook
regelmatig aandacht worden be
steed aan Ons Markenboek, de uit-
gave van De Elf Marken. In het
tweede nummer van 2005 wordt
uitvoerig stilgestaan bij de gemeen
telijke herindeling en het afscheid
van de gemeente Gorssel. De voor
zitters van de Elf Marken en het
Historisch Genootschap Lochem-
Laren-Barchem spreken de wens
uit, dat beide historische verenigin
gen in de toekomst tot vruchtbare
samenwerking zullen komen. Het
Staringproject was al een prachtig
voorbeeld van gezamenlijk optrek
ken. Een belofte voor de toekomst.
Onze voorzitter Henriëtte Mars
man-Slot presenteert vervolgens
het Historisch Genootschap en haar
activiteiten.
Van de op 1januari j.l. na een kort
stondig ziekbed overleden secre
taris van de Elf Marken, Wim van
de Kamp, zijn twee artikelen ge
plaatst. Het eerste handelt over de
sabotage aan de sluis van het
Twentekanaal in Eefde in septem
ber 1944, het tweede heeft ook de
Tweede Wereldoorlog tot onder
werp en is een oproep voor infor
matie inzake een treinbeschieting,
die in augustus 1944 bij Gorssel
heeft plaatsgevonden. Andere bij
dragen over de Tweede Wereldoor
log zijn er van H.G. Pelgrum (over
gedicht van mevrouw W.H.
Heijenk-Klein Hulze) en H.J. Jan
sen op de Haar, die schrijft over
dr. Jan van de Hoeven, loco-burge
meester in oorlogstijd. P. Staal ver
volgt zijn uiteenzetting over de
Dam- en Schaakvereniging 'Ons
Genoegen' te Almen (deel 2).
De werkgroep genealogie presen
teert tenslotte een overzicht van de
historische gevelstenen in Huize
Den Dam in Eefde. In het tegen
woordige huis zijn drie stenen met
de familiewapens van het echtpaar
Van der Capellen-Ripperda en het
jaartal 1599 ingemetseld. Deze fa
milie kwam in 1399 in het bezit van
Den Dam en behield het goed tot
1847.
20
Land van Lochem 2005 nr. 2
