Prins Hendrikschool 1903-2003 (deel 3)
Cees den Otter, J. van der Molen en B. Mooibroek
In het voorjaar van 2003 werd met een uitgebreid feestprogramma het honderdjarig bestaan
van de Prins Hendrikschool gevierd. Ter gelegenheid van een eeuw christelijk onderwijs in
Lochem verscheen het "Jubileumboek Prins Hendrikschool 1903-2003)"3dat aan leerlingen
en oudleerlingen, leerkrachten en andere betrokkenen werd uitgereikt. - In deze aflevering
de jaren 1960 tot 1989.
De periode 1960-1989, meester van der Molen
Wie meent dat er nu rustiger tijden aanbre
ken vergist zich.Weliswaar beschikken we
in Lochem omstreeks 1960 over nieuwe
schoolgebouwen en een nieuw benoemd hoofd voor
de lagere school maar een periode van rust breekt
allerminst aan. De heer Van der Molen schrijft hier
over zelf:
"Na een daling van het leerlingenaantal tot zo'n
160 leerlingen en vijf leerkrachten in 1961, kwam
er een vrij stormachtige groei waarvan de top be
reikt werd in 1975 met 305 leerlingen, tien leerkrach
ten, een part-time kracht en drie vakleerkrachten.
Steeds was alles in beweging, personeel moest wor
den aangetrokken, lokalen moesten worden ingericht,
tafeltjes, stoeltjes, boeken, schriften, leermiddelen,
alles moest er op tijd zijn en het was er.
De medewerking van gemeente en inspectie was bij
zonder goed en ook al moest er weleens geïmprovi
seerd worden, het kwam steeds weer terecht.Wij zwier
ven overal rond: zaten bovenin de oude
V.G.L.O.-school, in de oude school 1, nu instructie-
bad (zo was het in 1978, nu staan er op die lokatie
tussen Zuiderwal en Achterstraat appartementen -
red.), in de oude school 2, in een noodlokaal aan de
Rembrandtlaan, een klas in de kamer van het hoofd
en zo voort. De bouw van twee lokalen in 1967 gaf
toen eerst enige uitkomst. Later in 1971 kregen we
nog de beschikking over twee noodlokalen aan de
Prinses Irenelaan. De top is nu voorbij; in 1978 telt
de school 278 leerlingen en krap tien leerkrachten.
De daling van de geboortecijfers gaat ook onze
school niet voorbij en zal voor geheel nieuwe ont
wikkelingen zorgen. Ook de kleuterschool groeide.
In 1969 kwam er een derde leidster bij en werd haar
klas ondergebracht in de oude V.G.L.O.-school aan
de Nieuwstad.
Per 1 januari 1970 werd deze klas omgezet in een
zelfstandige tweede christelijke kleuterschool,die in
1971 een beter onderdak kreeg aan de Irenelaan en
daar uitgroeide tot een tweeklassige kleuterschool
(De Zonnehoek). Door de volledige financiële ge
lijkstelling voor kleuterscholen in 1956 werd het le
ven voor het personeel ook daar rooskleuriger en
hoewel zij ook daarna van rijkswege nog jarenlang
onder het minimumloon blijven, is dit in de laatste
jaren volledig rechtgetrokken.
Enkele opmerkelijke punten uit de toeloop van leer
lingen waren:
De komst van gerepatrieerden uit Nieuw Guinea, dat
aan Indonesië werd overgedragen. Wat hadden deze
mensen een moeilijk leven achter de rug: eerst al
gevlucht uit Indonesië, dan weer opgejaagd, hier in
Nederland van plaats naar plaats gestuurd onder soms
zware omstandigheden. De Princenhof aan de Zwiep-
seweg in Lochem was ook zo'n tussenstation met in
iedere kamer één of twee gezinnen. Het gebeurde toen
nog wel dat er een kindje in de schoolgang stond,
verbaasd, angstig en alleen, geen woord Nederlands
kennend, ja hij moest hier op school! Wat moet je.
En toch, als zij later vertrokken omdat zij elders een
huis kregen, was het wederzijdse afscheid moeilijk.
De kinderen van de buitenlandse werknemers. Geen
woord Nederlands kennend, daar kwamen zij. Op een
hoekje van een enveloppe een onbegrijpelijke naam
gekrabbeld, kwamen zij hier onderwijs halen. Toch
lukte het. De Harfsense kinderen. De school daar
kende een tijd van deining en jarenlang pendelde
een groep voor de vijfde en de zesde klas vrolijk op
en neer. Of het nu regende, of het nu glad was of dat
het hagelde, zij waren er. De rust in Harfsen is later
hersteld.
In menig opzicht was de afgelopen periode storm
achtig, ook op onderwijskundig terrein zou er veel
veranderen. Eerst werd er zwaar gestoomd: rijen jaar
tallen, rijen plaatsen opdreunen, de meest ingewik
kelde sommen, verraderlijke dictees, toelatingsexa
mens, iedereen wist niet beter of het hoorde zo. Toen
kwam de kentering. Bij de toelatingsexamens wer
den aardrijkskunde en geschiedenis afgeschaft en
daarna stonden ook rekenen en taal op de wip. Even
kenden we nog de zogenaamde proefklassen maar
daarna kwam de toelating via een test: de grote span
ning uit de zesde klas verdween. Nog altijd wordt er
in de zesde klas stevig gewerkt maar het is niet meer
te vergelijken met het vele wat er vroeger bij de leer
lingen ingestampt moest worden.
De speelleerklas kwam. In 1969 startte onze PH-
school als eerste in de omgeving en juf en hoofd
gingen weer naar school om te leren hoe dat nu met
32
Land van Lochem 2005 nr. 1
