ten heet e de Bolksbekke. Maor 't
geet um dezelde bekke en a'j in 't
Boerderij-en veldnamenboek van
Gorssel kiekt, zee'j dat e door
Schipbeek eneumd wodt.
Heuvel geet wieter:
"Bij dat huisje of hutje, daar moe
ten we wezen, een beetje aan deze
kant. De Watersnip heet het [op
kaarte 05/04,08: de Snippe] en dat
is een goeie naam; men ziet er
meer moeras dan menschen. Als
vader met een voer plaggen huis
waarts keert, begin ik aan het op
zetten van de schadden die Nadus
van de Watersnippe voor enige
dagen met zijn schaddenschuppe
gestoken heeft. 't Is een aardig
werkje. Heerlijk zoo alleen in de
eenzame wildernis. 't Is hier zoo
stil en vredig. Kieviten zwieren met
zwaarmoedig gekrijsch heel dicht
langs mijn hoofd. Ginds bij den
grooten poel, waarop de witte
waterleliën drijven, is het een le
vendig geroep van grutto's, ture
luurs, wulpen en zoo meer". Kö'j
oe dat nog veurstellen?
Nee, want noe he'j hier op zo'n
kilometer afstand de A1 an de ene
kante en de N332 (van Loorne naor
Holten) an de andere kante.
Lao'w Heuvel weer an 't woord
laoten: "Des middags ga ik naar de
Watersnippe, om er mijn boterham
te eten. 't Is een huisje uit een
sprookjesboek; de voorgevel met
de kleine raampjes is van leenwand
en het achterhuis is grootendeels
van turfzooden opgebouwd, waar
over het dak heel laag neerhangt".
Door woont dus Nadus -dén de
schadden veur Heuvels vader
estokken hef. Wat dut Nadus al zo
veur de kost? Hee hef 'n tröpken
schaöpe dee-t e gewoon op ander
mans grond lopen löt. 's Winters
as der snee lig, vönk e knienen, in
't veurjoor zög e kieften- en end-
eneier en in de zommerdag vist in
't Duvelsvenne [kaarte 09/03], de
Zudde [kaarte 01/04] en in de
Schipbekke.
"Als Nadus over dat visschen in
geestdrift raakt, dan reert e 't uut",
schrif Heuvel. "Hij heeft ze gevan
gen met met de foeke, met
klevelgoorn, met de handen uit een
sloot, die hij eerst dikke (troebel)
maakt: Sneuke as speuke, aöle as
paöle".
't Is wel neet arg "to the point",
maor ik wille effen vertellen dat
Gradus neet allene in de Snippe
woont want hee woont door met
ziene vrouwe. Heuvel schrif:
"Nadus woont in de Watersnippe
met zijn oud en rimpelig wijfje, die
in de wandeling "Poes-Jenne" heet,
omdat ze door "poesen" (blazen)
de vlek op het oog kan genezen
(wie neumt dat staar), een kunst
die ze van haar vader-zaliger, Poese
Berend, heeft geërfd. Heel wat
menschen die van heinde en verre
komen, vinden baat". Ik vertelle dit
umdat neet allene Heuvel, maor
ikzelf ok wat met Poes-Jenne heb.
In 't deel van 't WALD De mens
A, op blz. 209 steet namelek dit
citaat.
En, der is nog wat: in 1909 hef ene
doctor Van Andel 'n book uut-
egeven aover volksgeneeskunst in
Nederland en doorin figureert neet
Poes-Jenne, maor Poes-Engele.
Van Andel ontleent zien wiesheid
ok an Heuvel; luuster maor: "Voor
de vlek op het oog gaat men hier
naar Poes-Engele, die ze met 'poe
sen' (blazen), kruisen en bespre
ken, geneest. Zij heeft de kunst van
haar vader-zaliger Poese-Berend
geleerd". Bunt Poes-Jenne en Poes-
Engele zusters van mekare ewes?
Nadus en Poes-Jenne van de
Watersnippe; ons veldnamenbook
hef ze vanmiddag weer effen tut
laeven laoten kommen. En dat is -
vin ik- ok 't bezundere van disse
uutgave.
Natuurlek meer as 4.000 namen
veur boerderiejen en stukken grond
is neet niks. Maor dat dan ok nog
zon prachteg book as Oud-Ach-
terhoeksch boerenleven 'n niej per
spectief krig, umda'j nao könt gaon
woor -wat Heuvel beschrif- zich
precies af-espöld hef, woor Heu
vel precies elopen en eschaatst hef.
Dat maakt dat dit book ok veur leu
dee minder in streektaal geïnteres
seerd bunt, toch heel interessant
is.
As Staring Instituut bu'w der
greuts op da'w vanmiddag hier in
't Lochemse gemeentehuus 't
tiende deel van onze serie presen
teren könt. Ieder van dee tien de
len slöt precies an bie de filosofie
van ons instituut: da'j samen met
de mensen uut de streek -in dit
geval: samen met inwoners van de
gemeente Lochem, 't Historisch
Genootschap Lochem en 't Streek
archief- bezunderheden uut de
streek vaste-legt en dee vervolgens
weer via 'n uutgave an de mensen
uut de streek anbeedt.
Dat is de kracht van ons instituut.
Da'w dat hier vanmiddag samen
met de burgemeester van Lochem
vieren könt, is veural te danken an
de 475 informanten en an 't wark
wat de metwarkers dee'k hierveur
eneumd hebbe, onder leiding van
Jennie Nengerman en Ben Kok,
edaone hebt.
Natuurlek kloppen neet alles pre
cies. Zo heet wat bie Van Bylandt
Hooimaat was, noe Veldzichts-
heujweide en wat noe Heujweide
is, heettn bie Van Bylandt Wester
broek. En veur 200 joor heettn wat
noe Es is, Enk.
18
Land van Lochem 2004 nr. 1
