Boerderij- en veldnamen in Lochem (2)
Veldnamengroep: het werk zit er op, het boek is uit!
Lex Schaars
Inleiding van de redactie
In het najaar van 2003 verscheen het boek Boerderij- en veldnamen in Lochemeen uitgave
van de Stichting Staring Instituut en de Mr. J.J. Steenbergenstichting. Het eerste exemplaar
van het boek werd op 8 oktober 2003 aangeboden aan de burgemeester van Lochem, mevrouw
E.J. van Duijn. Eén van de sprekers bij deze gelegenheid was de heer drs. Lex Schaars van
het Staringinstituut, die de toehoorders in dialect aan de hand van het boerderij- en
veldnamenboek en de jeugdherinneringen van meester H.W. Heuvel meenam op een rondtocht
door de gemeente Lochem. Om nogmaals de aandacht te vestigen op deze belangrijke
publicatie vindt u de boeiende voordracht van de heer Schaars in het Land van Lochem
afgedrukt. Het verhaal is het best te volgen met behulp van de kaarten in het boerderij- en
veldnamenboek. De bijbehorende kaartnummers zijn in de tekst tussen haakjes weergegeven.
'n Old-Borklosen dén wat zeggen
zal aover Lochemse veldnamen? Ik
vinne dat dat mot können; allene
al umda'k jorenlange dageleks van
Borklo naor Lochem, naor de hbs
ginge. Dat beveel mie zó good -
rekken maor nao: 1955 tut 1962-
da'k der zeuven joor aover edaon
hebbe, wa'j in viefjoor mosn doon.
Hen -'s morgens vrog um half
achte- gink 't altied gewoon aover
de grote weg, aover Barchem en
de Kiezak naor de Barchemseweg,
woor de hbs ton nog ston. En
weerumme vake aover den
Zwiepsenbarg. Net buten Lochem
ging ie dan van den Zwiepsenweg
af -ik wet noe dat dat is bie
Naeffsland [kaarte 34/07]- en dan
fietsen ie aover Harkinksdaal
[kaarte 40/04], langs 't Grote
Stukke van Dikkeboom [kaarte 34/
11], den Vaarnkamp [34/12] en Enk
[40/04], den barg op. Baovenop
den Zwiepsenbarg ko'j ton nog
makkelek bie 't huus de Zwiep
[kaarte 41/01] kommen. Door kö'j
's monsvrog de zunne prachteg op
zeen kommen; ie kiekt dan aover
de Hangzolder naor de Zwiepse
Mölle [41/02] en achter de beume
an den einder zee'j dan de zunne.
Dee steet buten de gemeente Lo-
chem dus op onze veldnamen-
kaarten spölt e gin rolle. A'j moch
ten denken: "Hoo wet e dat
allemaole?", is 't antwoord: 'k
Hebbe 't der zelf vake ezene. Al-
lene de namen, dee ken ik pas de
laatste tied. Dankzij dat mooie book
woor wiele vanmiddag veur bie
mekare bunt. A'j trouwens
baovenop den barg neet linksaf
naor 't huus de Zwiep gaot, maor
rechtsaf zon zandpad in, en dan
altied maor links anholdt, dan kom
ie op wa'k vrogger 't mooiste plek-
jen van onze streek von.
't Hef gin naam -door baovenop
den barg hebt de busse nargens
namen- maor ie kiekt der prachteg
uut aover wat ze volgens mie 't
Parradijs neumt, 'n name dee trou
wens neet op-etekend is. In de
wiedte zee'j de karke van Borklo -
dat sprök mie dan weer an- en jam
mer genog tegenswoordeg ok nog
dee lilleke piepen van de melk
fabriek.
A'j dan tussen 't Lange Stukke en
de Bree deur naor onderen gaot -
feitelek is dat pad 'n holle weg
woo'j vrogger nooit konnen fiet
sen- dan kom ie uut op de
Zoerinkstege bie Lindeboom. Gao
door dan de Haijtinkstege in, gao
bie de Harmelinksbult [41/11]
rechtsaf en dan weer bie 't
Rammelgoor linksaf, dan kom nao
zon vief menuten fietsen bie 'n
prachtege lange lane. Bie de veld-
nameninventarisatie hef e gin name
ekregen, op 't bordjen steet:
Enteldijk en op olde kadastrale
kaarten wordt e "de Weg van Lo
chem naar Borculo" eneumd. Maor
volgens mie heet e van olds de
Grote Allee. As schooljonge ha'k
door nog gin weet van maor ton'k
lane de Grote Allee, vandoor dat e
volgens mie zo heten mot. In dee
boekholding hef Van Bylandt nog
völle meer namen op-eschreven:
Enk, Huttenkamp, Inshorst, Ho-
genkamp, Havermaat, Hooimaat,
Slangenbos en Morgenster.
As der in 1970 dit veldnamen-
onderzeuk ewes was, ha'k dee na
men zo können localiseren. Kiek
maor op kaarte 47, door staot ze
op. Noe mos ik der zelf achteran.
Ton'k doorveur bie Nijhof -den
boer dén ton op 't Entel zat-
kwamme en vroog: "Wet ie
miesschien woor de Inshorst lig?",
zei e met-ene: "O jawal, de
Enshorst lig hierachter". En ok van
dee namen van de andere stukken
grond kon e zeggen woor ze leien.
Veur mie was dat ton 'n hele
bezundere belaevenis: namen dee
al in 1758 op schrift esteld bunt,
waren meer as 200 joor later nog
springlaevend umdat ze van
ginneratie op ginneratie aover-
egaon waren.
Kö'j begriepen dat ok in dat stuks
ken Lochem dus mien harte lig?
En, as der één argument is um 't
belang van disse inventarisatie te
duudn, dan is dat 't feit dat de
veldnaamm zoas ze noe nog be
kend bunt, vaste-elegd bunt. Veur
de ginneraties nao ons. Historisch
onderzeuk, bodemkundeg onder-
zeuk, taalkundeg onderzeuk könt
der dankboor gebruuk van maken.
16
Land van Lochem 2004 nr. 1
