leg en exploitatie van het telefoon
net door het Rijk geregeld zou
den worden. Zo ook voor Lo-
chem. Het Rijk deed een beroep
op het V.G. om degenen die al
hadden ingeschreven en even
tueel andere belangstellenden
voor een speciale vergadering bij -
een te roepen. Van Rijkswege zou
dan nadere informatie verstrekt
worden over de nieuwe voor
waarden. Ook zou nogmaals het
belang van telefoonaanleg ook
voor Lochem worden benadrukt.
Dit lukte en er werd spoed ach
ter de zaak gezet. De kosten wer
den nu ook lager. Het Rijk bere
kende ƒ25,- per jaar voor een
abonnement, 0,025 voor een lo
kaal gesprek en ƒ0,30 per drie
minuten voor interlokale gesprek
ken. Geleidelijk aan begon men
in Lochem het nut van zo'n com
municatie in te zien. Niettemin
gingen de ontwikkelingen tergend
langzaam maar de PTT toog aan
het werk en de "bovengrondse"
telefoondraden werden aange
bracht.
Op 1 juli 1905 was het zover.
Officieel heette het: "De minis
ter van Waterstaat, Handel en
Nijverheid, gezien het adres van
den Directeur Generaal der Pos
terijen en Telegraphie d.d. 28-6
1905 no. 2157 heeft goedgevon
den te bepalen dat een interlocaal
Rijkstelefoonbureel wordt geves
tigd te Lochem dat met ingang
van 30 juni 1905 voor het alge
meen verkeer zal worden open
gesteld."
Sinds die datum was dus ook voor
Lochem de telefoon een feit en
van toen af stond de 4500 inwo
ners tellende stad aanhoudend en
gemakkelijk in verbinding met de
centra van handel en verkeer. Dat
heeft zonder twijfel voor veel
plaatsgenoten langzamerhand
grote betekenis gekregen.
Op dat moment waren er onge
veer zestig aansluitingen. Het
duurde niet lang of de telefoon
begon aardig in te burgeren. Het
nieuwe en vreemde ging er al
gauw een beetje af en met de
bediening van het toestel raakte
men aardig vertrouwd. Twee
plaatsgenoten, de dames Wy-
brands en Van Doorn, die nog in
opleiding waren, werden alvast
aangesteld als telefoniste.
Met ingang van 17 juli 1905 werd
het telefoonnet in de stad opge
nomen in het buitenlandse com
municatiesysteem en kon men
ook internationaal bellen. Wat aan
vankelijk zeer moeizaam op gang
kwam, werd in toenemende mate
populair. In de eerste maand van
de openstelling (juli) werden er
door de Lochemers 543 lokale en
311 interlokale gesprekken ge
voerd. Er waren 110 binnenko
mende gesprekken en het aantal
inkomende internationale ge
sprekken bedroeg in die eerste
maand al zeven.
In augustus 1911, ruim zes jaar
na de invoering, zat Lochem te
gen de honderd aansluitingen aan.
De technische ontwikkeling hij de
PTT ging van jaar tot jaar met
rasse schreden vooruit. In het
begin van de jaren dertig werd
begonnen met de automatisering
van het telefoonnet. In verband
met de toen heersende economi-
realiseren en zo maakte de oude
slingertelefoon plaats voor de
kiesschijf. Er werden moderne
telefoontoestellen ontworpen
waarvan vlak voor de tweede
wereldoorlog door ongeveer 400
Lochemse abonnees werd ge
bruik gemaakt. Helaas echter van
betrekkelijk korte duur.
Oorlog en herstel
De oorlog maakte voorlopig een
eind aan de verdere ontwikkeling
van de telefoon. In de loop van
de bezetting werd een groot deel
van de Lochemse telefoons af
gesloten. De toestellen werden
door de Duitse militaire instanties
in beslag genomen. Was het hier
bij gebleven dan had onze PTT-
directie alleen maar tevreden kun
nen zijn. Het terugtrekken van de
Duitse troepen op 1 april 1945 had
voor de Lochemse telefooncen
trale echter een tragisch gevolg.
In de beruchte winter daarvoor
was in ons postkantoor en in de
centrale die erachter lag een
Duits "Sprengkommando" ge
huisvest. Degenen bij de Lo-
chemse PTT die wat meer wis
ten, hielden hun adem in. Een van
de deskundigen in die periode
was de sectorchef H. Evers uit
sche crisis en de toegepaste be
zuinigingen verliep dit proces
nogal traag. Toch lukte het de
automatisering voor Lochem te
Lochem. Omdat hij de boze plan
nen kende die de bezetter koes
terde bij een eventuele terugtrek
king, zag hij die winter kans en-
5
De dames en heren belast met de bediening van noodhandcentrale van de PTT,
kantoor Lochem (1945). Chef-telefoniste mevrouw Van Lunteren, en de dames
Lichtendahl, Avenarius, Postel en Sipsma; staande de heer Evers, sectorchef en
de heer Schippers, monteur.
Land van Lochem 2003 nr. 3
