Lochem in de jaren 1940-1945
Een beschouwing over de Nederlandse Arbeidsdienst, de N.A.D. (deel 2)
door Jan Klein Egelink
Naarmate de Tweede Wereldoorlog steeds dieper wegzinkt in het algemene geheugen zullen
- en dit betreft vooral de oudere generatie - bepaalde historische gebeurtenissen uit die
tijd haar herinneringen bepalen. Voor de huidige generatie die geïnteresseerd is in de tijd
van toen heb ik besloten een en ander dat de jaren 1940-1945 voor Lochem brachten aan
het papier toe te vertrouwen.
Een eerste groep verplichte
arbeidsmannen zwaait af
Nog vóór het jaar 1942 ten
einde was zwaaien de
eerste "groene man
nen" die in mei verplicht wa
ren opgekomen in het kamp
Ampsen af. Ook dit ging weer
gepaard met een grote gemeen
schapsavond, nu in zaal Stege-
man te Laren Gld. Ook inmid
dels weer opgekomen meisjes
van de Cloese waren aanwezig
alsmede afgevaardigden van het
arbeidskamp te Eibergen. Ver
dere aanwezigen waren onder
meer de commandant van het 6e
korps, arbeidsleider Kuiper en
hopman Van der Loo. Zelfs de
heer Van Engen, vroeger tand
arts te Lochem, was aanwezig,
waarschijnlijk speciaal uitgeno
digd. De leider van die avond
was aspirant-hopman Ariëns en
natuurlijk ontbrak ook hopman
Reinders, de kampcommandant
van Ampsen, niet.
De zaal was versierd met rood,
wit en blauw en dennengroen;
het zag er allemaal behoorlijk
"Nederlands" uit. Wanneer men
echter de zaak goed beschouwde,
aldus een der genodigden, hing
er wel de sfeer van de "Nieuwe
Orde". Er waren namelijk nogal
wat N.S.B.-ers en pro-Duitse
belangstellenden. Ariëns was te
vens de zangleider die avond, die
omlijst werd met muziek. Ook
werden schetsjes opgevoerd. "De
grootste verdienste van het lied,"
aldus de zangleider, "is dat het de
gemeenschapszin tot uitdrukking
brengt en de zingenden tot een
hechte eenheid samensmeedt!"
Onder zijn leiding hadden tot dan
de arbeidsmannen veel krachtige
liederen gezongen; liederen van
Neerland, van de zee, van den
arbeid en van de "spaden".
Het jaar 1942 is ten einde. Begin
januari 1943 wordt het kamp
10
Bij de installatie van de N.S.B.-burgemeester van Lochem op 27 februari 1943 stond een afdeling van de N.A.D.-Ampsen
aangetreden op de Kleine Markt (Bierstraat). Op de achtergrond links de radiozaak van Carel Langeler (thans Pizzeria da Vinci),
daarnaast de Kerksteeg, vervolgens een woonhuis en naast het woonhuis de toenmalige kachel- en smederijzaak, ook van
Langeler (thans de antiekzaak van F.J. Wiersema; nog net zichtbaar geheel rechts café Scholten.]
Land van Lochem 2002 nr. 2
