54
richting van zo'n kamp. Heel snel
daarna werd met de bouw ervan
begonnen, midden in de prach
tige natuur. Op 5 mei werden er
de eerste 130 vrijwilligers - drie
groepen en tien kaderleden -
ondergebracht. Bij die vrijwilli
gers waren er die het toekomstige
kader zouden vormen van de ver
plichte Arbeidsdienst voor jon
gens. Het waren mannen beho
rende tot de 3e afdeling van het
4e hoofdkorps van de N.A.D. In
heel Nederland telde begin mei
de N.A.D. 24 afdelingen, 15
daarvan waren volledig bemand.
Weldra bevolkten de mannen in
hun groene pakken Lochems stra
ten. Het op Duitse leest ge-
schoeide verplichte zingen was
een van de nieuwigheden waar
aan de plaatselijke bevolking al
spoedig gewend raakte. Men ging
het zelfs mooi vinden. Allerlei in
gestudeerde arbeidsliederen
klonken uit de kelen van deze Ne
derlandse jongens als ze in
groepsverband door Lochem
marcheerden. Liederen als "Wij
groene soldaten", "Het leger van
den arbeid trekt zingend aan het
werk", "Vroeg in de morgen mar
cheren wij door de bossen, door
de velden" en dergelijke werden
voor de bevolking al spoedig be
kende klanken.
Spoedig hadden de jongens dan
ook het pleit gewonnen, vooral
bij de Lochemse vrouwelijke
jeugd.
Gedurende de zomer en herfst
van 1941 werd een stuk woeste
grond van 4% ha bij kasteel
Ampsen door de jongens in
bouwland herschapen. Iedere dag
werd vier uur aan dit werk be
steed, dat kwam in de tijd van
toenemende schaarste onze
voedselvoorziening ten goede.
Een in die tijd veel gehoorde
slagzin was "Nederland voedt
zichzelf". Invoer was door
oorlogsomstandigheden prak
tisch onmogelijk geworden. Ver
der werden - en dat gold later ook
voor de verplichte dienst - de
dagen doorgebracht met vlaggen-
parade, kameraadschapavonden,
lezingen en vorming, met de na
druk op karaktervorming en niet
te vergeten het stimuleren van
"orde, tucht en kameraadschap".
Over het algemeen viel dit de jon
gens in het begin niet gemakke
lijk. Het lag niet in de Neder
landse volksaard zo'n soort
drilsysteem zonder meer te ac
cepteren.
Het dienstverband van die eerste
vrijwilligers duurde 5% maand.
Op 22 november 1941 was het af
gelopen, maar niet dan nadat op
woensdag 19 november een
plechtig afscheid had plaatsge
vonden. Het was een zoge
naamde gemeenschapsavond, die
gehouden werd in de Lochemse
Schouwburg. De zaal was ver
sierd met groen en de Nederland
se vlag. Aanwezig waren de eer
ste commandant van het kamp
Ampsen, hopman W.G. Reinders
en W. Rigter, inmiddels hoofd-
arbeidleider en commandant van
het 4e hoofdkorps met enkele le
den van zijn staf. Verder was aan
wezig de leidster van de meisjes
N.A.D. Of er van de gemeente
ook mensen waren uitgenodigd
is niet bekend. Wel waren er per
sonen die al in dat vroege stadium
van de bezetting de Nieuwe Orde
aanhingen. We noemen dan de
Lochemse kringleider der N.S.B.,
W. ten Hoopen - hij werd 16-10
13
Land van Lochem 2002 nr. 1
"iarreinan leqei-!nq ArdeicJ&dien^t
Laren (Gld.)
Terrein leExe.1
kod. Becl'e Eb na léié. iqiLï. qecJ.
Dil Ierrein vall onder de Molijurj.choon-^el
EïqGravin C.vAynden v. £wandenWoro|^orj|
Rijksgebouwendienst, terreinen legering Arbeidsdienst.
