wpn^dJ^ït#&fLj)dten zij bij volstrekte verhin-
uit te brengen. De staat heeft
evenzeer fict *feg£ 'on> 'vaïr,$f£i burger de vervulling van zijn
I» ligt als k i e z$iy le als die van elke andere, die
het algeméén htdang^ vai^nem vordert. Het is reeds meer
malen gebleken hoe van/'eérie enkele stem de uitslag eener
geheele keuze lnhüug^iedcv stelde zich dus voor, dat zijne
stem de zaak teri goede of ten kwade kan beslissen.
A an zooveel te meer belang is 't dan ook goede keuzen te
doen, althans zoover 't den mensch gegeven is hierover, naar
dc mate zijner kennis, te oordcelen. Men onderzoekezon-
der ii'genomeriheid of vooroordeel, zijn geweten, en late zich
ook in deze gewigtigc zaak hierdoor leidenzoo zal men
ten allen tijde gerust en ruet vertrouwen op zijn werk kun
nen terugzien.
Vraagt men ons nu naar de resultaten van zulk een ge
moedelijk onderzoek dan dringt zich in de eerste plaats en
vóór alles aan ons op, dat de te kiezen personen hartelijk en
opregt de tegenwoordige orde van zaken moeten toegedaan
7.ijnMet onze nieuwe Grondwet hebben wij een geheel
ander regcringstelsel gekregen; het ligt nog in ieders geheu
gen hoe levendig de strijd daarvoor en tegen geweest is.
Teregt wordt echter door 't algemeen begrepen, dat alleen
van de trouwe handhaving en ontwikkeling dier nieuwe
principes het duurzaam en wezenlijk volksgeluk te verwachten
js. Kiest dus vooral mannen, die als opregte voorstanders
dier beginselen bekend zijn die ze ook in 't Gemeentewezen
zullen toepassen en in fcverking brengen. Door mannen van
andere gezindheid te kiezen ('l zij ze zich openlijk ais zooda
nig doen kennen, 't zij ze de nieuwe staatsinrigting als een
fait accompli aannemen, zonder er van hui te mede in te
stemmen, en slechts om daardoor te beter hun verloren
terrein te herwinnen) zoudt ge moedwillig het goede onzer
tegenwoordige instellingen verlammen, en alle maatschappe
lijke verbetering belemmeren en tegenhouden. Hoe bekwaam
deze mannen ook zijn, hoeveel nul ze onder de vorige rege
ring ook mogen gedaan hebben in het tegenwoordige stelsel
passen zij niet; hunne bekwaamheid zou hier slechts te groo-
ter schade veroorzaken.
Daar overigens onze staat meer democratisch is geworden
(dat wil zeggen, meer volksgezindin zoover dit tegenover
't belang van enkele bevoorregte standen staat), daar dus
vooral van handel en nijverheid de bloei en voorspoed van
't algemeen verwacht wordt, zorge men ook zooveel mogelijk
inenschen die de belangen van deze kennen en behartigen in
den raad te brengen. Wij vragen het met vertrouwen,
waar over het aanleggen of verbeteren van gemeentewegen,
waterleidingen, middelen van vervoer, markten enz. enz. zal
gehandeld worden, wie is daar gewenschler, dan zij die bij
ondervinding den invloed hiervan op de algemeene welvaart
kennen? Maar wat meer is, het stedelijk belastingstelsel
moetvolgens dc wet, herzien worden. Van wie kunt ge
nu met den meesten grond verwachten, dat dit niet langer
voornamelijk op handel en nijverheid zal drukken; maar
ieder naar zijn vermogen er in dragen? Het spreekt van
zeiven, dat wij hierom geene andere standen willen uitslui
ten. Integendeel achten wij het zeer wenschelijk, dat de
Raad specialiteiten van allen aard telle, mits zc niet tegen onze
algemeene vereischten strijden.
Het zal wel niet noodig zijn te zeggen, dat alle verschil
van godsdienstige belijdenis hier geheel buiten aanmerking
moet blijven. Wie de meeste vereischten voor Raadslid in
zich vereenigt, zij dc geliefdste kandidaat, om 't even tot
welke godsdienstige gezindte hij behoort. De Raad is niet
geroepen om als zielenherder op te treden en te leeren op
welke wijze de Godheid behoort geëerd en gediend te wor
den; maar om de stoffelijke en zedelijke belangen der ge
meente te behartigen voor zooverre die voor alle godsdien
stige gezindten dezelfde zijn.
Wat het kiezen van vorige Raadsleden betreftwij zouden
dit vooral zoo spaarzaam mogelijk wenschen. Deze toch
waren gewoon onder geheel andere instellingen en omstan
digheden tc handelen; zullen zij zich even opregt, even wil
lig, even bekwaam naar de nieuwe orde van zaken schik
ken? Zullen zij geen bevangen geest in den nieuwen Raad
medebrengen? Zullen zij geen gevaarlijken invloed daar
uitoefenen; te sterker, wijl ze aanvankelijk met den loop
der zaken beter bekend zijn en dus op de vergadering en de
nieuwe leden eene nadeelige overmagt zouden verkrijgen?
Wij zouden dus in geen geval leden van den vorigen Raad
verkiezen, dan van wie we stellig weten, dat zc de tegen
woordige staatsinstellingen van harte en ter goeder trouw
zijn toegedaan.
Het kiezen van leden der ie of 2e kamer achten wij in
cccn geval wenschelijk. Deze betrekkingen zijn belangrijk
genoeg om een geheel mensch te vorderen terwijl de gedu- i
i ige en lange afwezigheid niet anders dan lastig en schadelijk
oor de belangen der Gemeente zijn kan
willen uitsluiten. Integendeel, daar hier de belanden der
Gemeenten meer ter sprake komen, mecnen wij °dat het
grootelijks zijn nut kan hebben, zoo die daar waardiglijk
vertegenwoordigd worden.
Eene belangrijker vraag is het of de Burgemeesters tot Leden
van den haad behooren gekozen te worden? Na riin overleg
meenen w,j van neen. Immers, in de eerste plaat», verzwakt
men het Gemeentebestuur daardoor eigenwillig met één lid.
Neemt men aan dat het vol getal leden noodig of wensche
lijk is, dan zal in dit geval een schadelijk krnchtverlies ont
staan De burgemeester zweert reeds als zoodanig, dat hij
de belangen der gemeente met al zijn vermogen zal voorslaan
en bevorderen; wat zou men dus van hem' als Lid van den
Laad meer kunnen begeeren? Bovendien zou hij als manda-
ai is ces onings in zeer delicate en moeijelijke omstandighe
den kunnen komen, waar hem opgedragen was een last uit
e voeren of eene zaak te bevorderen waarbij de belangen
van Kijk en Gemeente met elkander in strijd waren. Meent
men dat de Burgemeester die altijd op de meest gewenschte
wijze zal weten te vereenigen, dan ware er geheel'geen Raad
noodig, of zou de Burgemeester dien althans zelf 't best kun
nen kiezen.
W'j gelooven dat ccn Burgemeester, die zijne roeping juist
waardeert, verre van zijne met-verkiezing min of meer als
eene beleedigiog te beschouwenhiervoor integendeel dank
baar zal zijnen deze cumulatie evenmin zal begeeren of
wenschelijk achten. Buiten die toch is hij voor zich zeiven
viijer en onafhankelijker, en verhindert hem niets in de
onbeperktstc mate de belangen der gemeente met al zijn ver
mogen voor te staan en te bevorderen (l).
\V ij meenen hiermede genoeg gezegd te hebben om in en
kele trekken tot goede keuzen te wijzen. Kiest gij in dien
geest, dan beschouwen wij ook deze regtstreeksche verkiezing
als een heil'voor land en gemeente, waardoor gij krachtiglijk
zult medewerken het geluk van het algemeen en dat van
uzelven te bevorderen, en waarop 's Hemels zegen met ver
trouwen mag verwacht worden!
Voor sommige kleinmocdigendie vreezen dat door dc
bekendheid hunner keuzen hun schade of onaangenaamheden
konden berokkend worden, herinneren wij, dat de stembil-
letten vooreerst ongeteekend moeten ingeleverd worden; terwijl
zij voorts de vrijheid hebben die door vrouw of kind of ie
mand anders te doen invullen.
De geachte redactie van den Kalcidoskoop wordt verzocht om aan het
volgende, over de verkiezing van de raadsleden te Deventer, in haar
veel gelezen wordend blad eene plaats te willen inruimen:
Bij vroegere verkiezingen is er veel geklaagd over het zoogenaamde
veldwachterendat is: dat veldwachters en ook meerdere aan gemeen
tebesturen en andere authoriteiten ondergeschikte personen werden be
last met bel aanbevelen van candidaten niet alleen, maar zelfs niet het
invullen van stembriefjes, zoodat het grootste gedeelte der kiezers zelve
niet eens wisten op welke personen zij gestemd hadden ja dat zij de
zelve niet eens kenden.
En daar ik iuij verleden woensdag oin andere zaken bij ccn kiesbe-
vocgde alhier ter stede bevond, en deze mij de vraag deed waarom hij
nu een stembriefje had ontvangen en niet in het vorige jaar, zoo gaf
ik hem hieromtrent de noodige inlichting, namelijk dat het toen de
verkiezing van leden voor de staten generaal en voor de provinciale sta
ten, doch dat het nu dc verkiezing van leden voor den stedelijken raad
gold, terwijl toen kiezers waren die ƒ30 belasting betaalden, terwijl
nu dc betaling van f 15 voldoende is om kiezer te zijn, doch op mijne
vraag op welke plaats het stembriefje moest ingeleverd worden, het zij
op liet Raadhuis, op de Stadswaag of in de Pontsteeg, zoo kreeg ik tot
mijne verwondering het volgende antwoord: «Dat weet ik niet, ik
had dc brief pas ontvangen of mijn buurman H. kwam die afhalen
»cr: zeide dat de notaris-klerk M. dc invulling van het stembriefje wel
«zoude verriglen," verklarende men tevens dat niet gevraagd en
ook niet opgegeven was op wie men gestemd of welke namen" men
ingevuld wilde hebben.
Nu dacht ik dadelijk aan het zoogenoemde veld wachterenen kwam
willekeurig het denkbeeld bij mij op of nu ook soms niet belangheb
bende particulieren dat werk in praclijk zouden kunnen en willen bren
genzoodat ook nu met dc verkiezing van raadsleden weder verkeerde
handelingen in het werk gesteld zouden kunnen worden.
En daar ik het bij de eerste volgens de nieuwe gemeente-wet tc
doene keuze van leden voor den raad der stad Deventer van zeer groot
belang acht, dat men goede keuzen doet, en alzoo burgers kieze die
het goede willen, die kennis van zaken hebben en die tevens kracht
van handelen bezitten om het goede in het leven te roepen en tot stand
te brengen, en het kwade te doen verdwijnen, en alzoo tie vele ophan
den zijnde veranderingen in de stedelijke verordeningen ten goede Ie
kunnen helpen regelen, zoo acht ik het oogenblik thans daar dat dc
welgezinde burgers niet slil blijven zitten, maar op eene welvoegelijke
wijze bet hunne aanwenden urn alle ter sluips. in het werk weslehl
wordende verkeerde handelingen tegen te gaan, waarvan, zoo als van
zelve spreekt, liet begin moet zijn om alle vrees voor mcnschen, waar
die nog mogt bestaan, af tc leggen.
Ik noodige dus anderen uit om mijn voorbeeld tc volgen, waarmede
ik vertrouw dat wij onze medebnrgers geen ondienst zullen doen, na
melijk om publiek te maken dc gevallen, die hun bekend mogten' wor
den en het vermoeden raogten opleveren dat men misbruik kan of Mil
maken met het invullen van stembriefjes voor onkundige kiezers.
(1) Wjj spreken hier in 't algemeen, en ofschoon wij de Burgemees
ters van die plaatsen, voor wier orgaan wij ons blad meer bijzonder
houden, de hoogste achting toedragen en van hen wel het minst mis
bruik dier dubbele betrekking vrcezen houden wij ons echter van dc
Deden vai provinciale Staten zouden wij echter geenszins juistheid onzer beschouwing in principe overtuigd.
