jLaaadfeoeawscInooü te MBorcsal©.
deBöaeaagdle IlerlgicM.
hoogc ambdenorepf Vergjlmmdv Zhhura Z^Estc. aldaar aankwam
werd hij doorben ;jviti:c( I mfi ïhj.v c r n c u i>G e n e ra a 1 R och lis
sen met vele? feompfimcnlen. jpnf vangen waarna deze eene'
sierlijke* rede lueblwcike^dooY den heer Duijmaer van Twist
beantwoord kort. Zondag avond was er
receptie cn maahjq^^n^i^ënj. had de overname van het bestuur
plaats, waarop aiunttoüit-s 'voorstellingen enz.
Dc indruk, «lien Z. Exc. in 't algemeen gemaakt had, was
die van ccn braaf man tc zijn; overigens meende men dat hij'
alles doen zou om het moederland zooveel maar mogelijk was
te mesten. Met bezuinigingen was 'hij reeds begonnen na
melijk hij had geweigerd aan wie het ook ware, op 's lands
kosten, postpaarden te verschaffen. De Raad van Indië du
Puy behoorde onder degenen die deze weigering ondervon
den hadden. Een goed begin in 't kleine.
Dc in werking zijnde Grondwet heeft zonder twijfel reeds
veel gedaan, om de sluimerende krachten van den nationalen
geest in beweging te brengen het volk is verheven lot eene
medewerkende massa aan het algemeen belang, maar voor als
nog bekrompen, eenzijdig, niet zoo rondom wakker, dat elke
regeringsdaad, die aller belangen raakt ook aller belangstel
ling opwekt. Bij de Tweede Kamer der Staten-Gencraal
is aanhangig een ontwerp van wetschijnbaar van weinig
beduideniswerkelijk overwaardig aandachtig overwogen en
veelzijdig beschouwd te worden. Vermoedelijk hebben de
dagbladen reeds artikelen voor en legen eene landbouwschool
te Borculo opgenomen; schrijver dezes heeft ze niet gelezen
en vermeende ook zijne beschouwingen ter dezer zake, onaf
hankelijk van anderen te mogen openbaar maken.
In het wetsontwerp wordt gezegd: »alzoo wij in overwe-
ging genomen hebben, dat het tot bevordering van den
i landbouw kan strekken, indien Js Rijks Domeinen, vêrbon-
nden aan de opgeheven koninklijke stoeterij te Borculotijde-
lijk in gebruik worden afgestaan aan het zedelijk ligchaam
onder den naam van Tandem tot oprigling aldaar van eene
landbouwschool. Zoo is het" enz. De memorie van
toelichting bij het ontwerp gevoegd zet nader uiteen waarom
die afstand tot bevordering van den landbouw kan strek
ken als
1. er is meer en meer dringende behoefte aan eene land
bouwschool op groote schaal cn
2. op dc voorgestelde wijze wordt alleen eene betrekkelijk
geringe ondersteuning van Rijks wegc vereischt.
S.
Wij willen niet ontkennen de behoefte aan landbouw
kundig onderwijs, maar wel dat daartoe eene landbouwschool
op groote schaal zou vereischt worden. Het klinkt schoon
eene soort van hoogeschool voor boeren te stichten om er
te vormen mannen van wetenschap die zich oeconomen later
welligt candidaten, doctors of meesters in de landhuishoud
kunde noemen, toch meenen wij het er voor te mogen hou
den, dat de Minister Thorbecke ditmaal eenigzins misleid is
door zijne zucht om 's lands welzijn te bevorderen. Eene
partij in den lande, juist niet de zijne, jaagt voortdurend en
altoos even onvermoeid naar haar doel, dat is aristocratie.
Die boom had diepe en stevige wortelen geschotenhij bloeide
rijk en lang, maar zijne vruchten waren zuur en onaange
naam, het algemeen verkoos er niet van gediend te worden,
gebrek aan ondersteuning deed hem eensklaps verouden en
verwelken! Dat zagen de bevoorregle planters en treurden,
en peinsden op middelen om het verloren paradijs weder te
vinden, en ziet! daar stonden vier »practische" mannen op...
»Dit is een verblijdend teeken van vertrouwen op eigen krach-
»ten, die niet alles op de zorg der Regering laat aankomen,
maar zelf handen aan het werk wagen te slaan. Het pu-
bliek zal vertrouwen schenken aan hen die op zich zelfver
trouwen; het zal daar een waarborg van grondige kennis en
«wetenschap in zien, eene zekerheid dat alle pogingen zullen
xworden aangewend, om de instelling, door krachtige werk
zaamheid, op de hoogte te doen stijgen van de hedendaag-
>sche vorderingen."
Het oude liedje:
Een paar klompen met een bos stroo er in,
Dat is er den boer al naar zijnen zin,
De boer is toch een boer
Draai hem eens om cn 't is nog een boer!
De domme boer moet niet meespreken over politiek niet j
vragen wie zijne belangen in lands- of plaatselijke raadzalen
zal vertegenwoordigenhij moet terug naar den akker
arbeiden zweeten zwoegen,- zorgen niet voor zich zelf,
znaar voor de »practische mannen" die nu zijn en nu staan
gevormd te worden en hem zeggen zullenwat cn hoe hij
werken moet om veel veel honig in den korf te brengen
lot voeding der dartelende hommels! In één woord: breng
de aristocratie over op den landbouw, verdring er de kleine
grondbezitters, maak den eigengecriVlen boer pachter of
werkbaas; jnnge baronnen, zonen van oude volle »eMzakken
ijlt naar Borcolomaakt u meester van de beste boerderijen,
cn weg met dc boeren; leven de oeconomen!!
Er bestaat behoefte niet aan eenc landbouwschool maar
aan duizend maar men moet beginnen met het be«in en
Tandem" kan over eenc halve eeuw te pas komen; elke
dorpschool behoort in zekere mate eene landbouwschool le
wezen, en kan het gemakkelijk zijn, wanneer men den on
derwijzer beduidt dat het beter is boerenkinderen te lecrcn
hoe cn waar men allerlei vruchten teelt, in plaats der bijzon
derheden van de Behringstraat en de namen der dorpen, ri
vieren en heuvels van China of Japan. Door de massa te
ontwikkelen zullen zich specialiteiten van zelve vormen; door
eene landbouwschool op groote schaal vormt men eene land-
bouw-aristocratic 0111 den eigenlijken boerenstand te vernie
tigen.
SS.
De ondersteuning van Rijks wege wordt betrekkelijk gering
genoemd en dat zou zij inderdaad wezen, indien men de ver
heffing, de ontwikkeling van den eigenlijken boer voorop
had gesteld. Nu achten wij de ondersteuning reeds te groot,
wanneer de ministers van Binnenlandsche Zaken en van Fi
nanciën ecnige hunner kostbare uren aan het ontwerp be
steedden wanneer de leden der beide kamers ei* hunne aan
dacht aan moeten wijden. Maar ook op dat cijfer van
3584.85 als kadastraal belastbaar inkomen opgegeven kan
niet stevig gebouwd wordenschrijver dezes is niet genoeg
met Borculo bekend om andere grondslagen aan tc nemen
dan bij de memorie van toelichting opgegeven zijn, doch ge^
let dat van de 226 bunders grond die tot dit goed bebooren
omstreeks 90 bunders wei- en hooilanden allergunstigst langs
de Berk el gelegen zijn dan verkrijgen wij den tegenvvoor-
digen prijs der vaste goederen in aanmerking nemende:
voor 90 bunders wei- cn hooiland f 800 per b. f 72000
s 40 heide 100 4000
96 bouw- en boschgrond p 600 p 57600
voorts uitgebreide goed onderhoudenc gebouwen voor
af braak20000
eene totale koopwaarde van f 153600
of wel eene jaavlijkschc huurwaarde of rente van f 7680:
zijnde onder deze berekening niet eens begrepen de heerlijke
regten de jagtregten de twee en veertig zitplaatsen in de
hervormde kerk enz.
Het spreekt van zelve dat de koophandel, 'net fabriekwezen
en andere takken van volksbestaan aanspraak kunnen en zul
len maken op gelijke ondersteuningen nogtans zouden wij
het drie of meermalen verdubbelde cijfer niet te hoog noe
men indiener de verheffing, de beschaving en verlichting van
het geheele volk mede werd beoogd. Men stichte scholen
men verbetere het onderwijs, men bestede daartoe schat
ten, doch een ieder, rijk en arm, aanzienlijk en gering moet
er de vruchten van kunnen'inoogsten. Of is het zoogenaamde
gemeen niet voor verhoogde of verfijnde denkbeelden en in
drukken vatbaar? Wij hechten ongelukkig uiterst weinig aan
een edel, veredeld, volbloed mcnschenras, berekend bij stam-
boomen en kwartieren maar houden vast dat God den mensch
niet eenigen hunner, schiep naar Zijn beeld en Zijne gelij-
henis, dat, wil men het kenvermogen, dc vatbaarheden en
de welvaart van het Nederlandsche volk bevorderen de
middelen daartoe moeten zijn algemeen alle klassen doorloo-
pen en bepaaldelijk voor den landbouw in de eerste plaats
werken op hen die bestemd zijn ploeg en spade zelf te bestu
ren en te gebruiken.
Elke poging welke strekking heeft, den boer zijnen akker,
den werkman zijne werkplaats te ontnemen zij leidt tot ver
derf, ondergang en omkeering, wij moeten haar met ernst
en kracht bestrijden. Wij moeten hopen, gelooven en ver
wachten dat de tweede kamer der Staten Generaal het ge
heele volk vertegenwoordigende, door deze en dergelijke over
wegingen aangespoord, de onderwerpelijke voordragt zal we
ten te wijzen van de hand.
AJul ij 1851. Een oude boer.
De kroonprins van Wurlcmburg (broeder onzer koningin) is thans op
't Badhuis le Scheveniogen gelogeerd. Te Utrecht zijn twee winke-
liers in f 50 boete geslagen wegens 't verkoopen van Urbanus-pillen.
Do. Rutgers v. d. Locfif le Leiden heeft voor het beroep van Groningen
bedankt. Volgens 't verslag van Gedep. Stalen van Overijssel zijn
het koolzaad en dc knollen welig getierd. Op het schuttersfeest te
Kleef hebben de Doesborger boogschutters den prijs behaald. Volgens
een Dcensch dagblad moet de lijst der nieuwe ministers eerst naar Pe
tersburg ter goedkeuring zijn gezonden. Dc Sardiriisclie kamer van
afgevaardigden heeft op 1 Julij de regering gcmagligd om het traclaat
met dc Nederlanden ten uitvoer te leggen. 150 landlieden uit den
