m
10 Mei lödl.
MKllVS- F.V
JÉ
ADVERTENTIE-BLAD
IV0. 19.
MS
;Vv
*3Wm
Wat willen «Ie Socialisten?
f\h&
HALEIDOSKOOP
ZWOLLE, REVENTES5
Dit blad verschijnt geregeld alle Zaturdagen. De
prijs van het abonnement is voor Zwolle, Deventer,
Zutphen en Apeldoorn 75 cent in de drie maanden
overal elders franco per po» 187l/2oent. Alle post',
kantoren nemen bestellingen aan.
De pr(js der Advertentiën is van 6êa tot vijf regels
50 cent, en 10 cent voor eiken meerderen regel, be
halve óoeent zegelregt bij iedere plaatsing.
•,V~
ZUTPHENAPELDOORN.
De Adverteotifn moeten vóór Vrijdag middag ie
uur ter Drukkerij te Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten
franco geschiedenhetzij door bemiddeling der Post
kantoren, of te Zwolle bij W. E. J. Tjeenk Willmk;
DeventerA. Ter Gus.vis; Zutphen, J. II. Mellwk;
ApeldoornB. Gunnikg.
[Vervolg).
Wij hebben gezienwat een eerste vereischte is van den
heilrijken staat, die onder den naam van socialistische repu
bliek het geluk van het volk voor nu en altoos op onwrik
bare grondslagen zal vestigen, namelijk dat het volk zelve
als soeverein regereen zulks onmiddelijk en zonder eenige
tusschenkomst van vertegenwoordiging of' opdragt. De poli
tieke republiek, de Amerikaansche zelfs, is niets waard,
want het volk is de regering niet, het heeft eene regering.
Het denkbeeld eener regering, welke niet het volk is, welke
hooger staat dan het volk, en tot taak heeft het te leiden
is het denkbeeld van een Geest, die de ruwe materie elfent
en vormt, dat is de godsdienstige en monarchische onge
rijmdheid, waar de republiek, tegen kampt, dat is Jehovah,
dat is de monarch, de symbolische vertegenwoordiger der
Voorzienigheid op aarde. De republiek, namelijk de socia
listische, is geene allegorie, zij heeft niets symbolieks, zij is
de zaak zelve, zij vertegenwoordigt niets, zij is de natuur
lijke inrigting van het lot mondigheid gerijpte leven.
Het denkbeeld eener overdragt der souvereiniteit aan eenige
verkozenen is volstrekt monarchaal en geheel verkeerd. De
vrije mensch kan zich niet ontdoen van zijne souvereiniteit en
nooit onder het- juk van zijne uitgebragte stem vervallen.
De vertegenwoordiging is de huichelarij, de. monarchie onder
het masker der republiek. De socialistische republiek heeft
hare gedelegeerden hare zaakwaarnemers, maar zij kiest
;h geene heeren om hare souvereiniteit te repraesenteren
.j kiest zich dienaren en geeft hun een bepaalden lastbrief
ia maakt hen voor ieder votum veiantwoordelijk. De verza
meling der verkozenen is geen souvereinstaat niet boven
het volk. In 't algemeen beslaat er niets boven den vrijen
mensch, volstrektclijk niets, zelfs geene versteende grondwet.
Maar hiermede is de zaak niet voltooiddit is slechts de
politieke zijde van het socialistisch vraagstuk nu komen de
e:schen van de maatschappelijke zijde. Want, was het vroe
ger om revolutionair te heeten genoeg republikein te zijn,
zoo goedkoop is die titel niet meer, thans is er geen ander
revolutionair dan de socialist. Geen mensch wordt gedwon
gen revolutionair tc zijn maar die zich onder de banier der
revolutie schaart, neemt daardoor alles wat uit het beginsel
volgt aan, en mag niet vergeten, dat ook de revoltie ver
bindt (1).
Hij, die het geringste titteltje van de christelijke, feudale,
of Koorasche wereld wil behouden, is geen revolutionair-
integendeel zal hij vroeger of later een vijand der beweging
worden. De revolutionaire idee van onzen tijd is volstrekt
onbestaanbaar met de bestaande Europesche inrigting. Er
moge komen, wat wil, maar van twee zaken is slechts eene
(I) Wij volgen bij deze opgave der kenmerken van liet socialisme
geenszins een dolzinnig bulletin, of een opgewonden dagblad, maar de
bedaarde, koele beschouwingen welke een reiziger lusscfien bet ver
haal zijner waarnemingen invleélit.
mogelijk: of de oude Europesche inrigting zal zich staande
houden en dan is het met de Europesche revolutie gedaan
of het socialisme zal de overhand verkrijgen, en dan vervalt
de gansche politieke, staathuishoudelijke en godsdienstige in
rigting van Europa.
Gewoonlijk meent men, dat de sociale republiek geen an
der doel heeft, dan de vraag van het kapitaal en den arbeid
te regelendan de menschenplagerij in al hare beschaafde
vormen af te schaffen. Dat is eene dwaling. De staathuis
houdkundige vragen, hoe gèwigtig zij zijn, maken slechts een
deel uit van het geheel der organiserende en kritische ideeën
die niet slechts het misbruik van het eigendom zoeken te
vernietigen, maar ook al wat ruvmarchaal wat cki iotolïjk
wat feudaal, wat Roomseh is, zoowel in het openbare als
in het bijzondere leven, zoowel in de regering ais in de
denkwijze en de moraal willen uitroeijen.
De vernietiging van het gezag is de eerste en onvermijde
lijke pligt der republiek, die niet bestaat zonder vrije nien-
schenhet gezag doodt de bestemming van den onafhanke-
lijken geest. Dc republiek behoeft geen anderen grondslag
dan de noodzakelijkheid van het gemeenc welzijn zij ver
klaart en ontwikkelt de natuurlijke voorwaarden der vrije
menschel ij-ke vereenigingdie zoo waar, algemeen en begrij
pelijk zijn, dat iedere maatschappij zonder dezelve onmogelijk
wezen zou en ineen zou storten. Met de monarchie zoo als
ook met de godsdienst is zelfs het ware begrip van zedelijk
heid onbestaanbaarde passive gehoorzaamheid heft met de
verantwoordelijkheid tegelijk de zedelijkheid op; het gezag is
de ontkenning van alle mcnschelijke waarde en zelfstandig
heid zoo als het geloof de ontkenning van alle nadenken is.
De heerscher is het cenige zedelijke wezen wijl hij de ee
nige vrije is. Maar het grondbeginsel der replubliek is de
gelijkheid; zij kent niets hoogers en niets lagers-, hare gods
dienst is de mensch haar God is dc mensch en zij heeft
geene andere goden.
Men zou zeggen: dat alles is te dwaas, dan dat met .ernst
aan de verwezenlijking zou gedacht worden; wanneer het soci
alisme zulke buitensporige eischen aan zijne volgelingen doet,
dan is er weinig vrees dat zij talrijk genoeg zullen worden
om ernstige beroeringen te veroorzaken. Maar wij zijn nog
niet ten einde met onze opgaven van wat de .socialisten wil
len wij gaven slechts de besluiten der redenerende mannen
van de partij op; maar zij heeft ook hare practische mannen,
die zeer goed weten dat er veel te veel gezond verstand ook
in Frankrijk isdan dat zulke beginsels op eenigen duur van
heerschappij zouden kunnen rekenen en er niet meer van
gebruiken dan noodig is om zekeren glimp van gegrondheid
te geven aan hunne vijandelijke pogingen tegen staat en maat
schappij. Deze laten het niet bij den theoretischen poespas,
maar hebben nog andere eischcn aan de volgelingen hunner
banier.
Het eigenlijk gepeupel en in 't algemeen de geringe man
