Het teren op de massa.
Mettray ©P Ifcijsselt.
warmeer y~ genoegzame voorbereiding plaats
bad-j is g^schK^,ó'n3r nfiy-èis§«agder mannen er van te doen
t-entgdekric'^ j dzm^^ieK."staatsmannen en vertegenwoordigers
iji lien. liigel zi^n^^öV-o-ns -aangaat al zouden wij die moei-
A n i e t\a Is o m*ré r k omel i j k stellen, en rekenen dat
%TM^üacfeel van dnwjovergapg" spoedig door de voordeelen van
cenen volkomen vrijefPTiandel naar binnen en naar buiten
en van eene door niets belemmerde nijverheid zou hersteld
worden wij zijn te zeer overtuigd zoo als wij reeds aan
merkten dat bij ons aan zulke radikale maatregelen niet
te denken valt om niet met eenige vooringenomenheid de
Redering te beschouwen daar zij ten minste eenige deelen
van het bestaande verderfelijke stelsel aantasten, en er eene
eerste schrede door gedaan wordt op den weg tot verande
ring al zou ook de ondervinding doen zien dat het niet
alle° verbeteringen waren. Wij worden in deze onze gunstige
zienswijze versterkt, wanneer wij het oog slaan op de voor
schriften, welke het ontwerp van Gemeentewet omtrent
de beperking der gemeente besturen in het belasten der
verbruiksmiddclen, en het spoediger overgaan tot direkte
belastingen voorstelt. Uit eene vergelijking dier voorschrif
ten en dezer wijzigingen blijkt, dat de Regering wenselijk vei -
lifting en vei beteringen wil aanbrengen, en gaan alle deze
voorstellen door,, dan is er geen -twijfel aan, of er is in het
bestaande stelsel eene belangrijke bres geslagen.
Tegenover die goede burgers welke gaarne naar vermogen
goede zaken helpen bevorderen, staat, helaas, nog eene me
nigte, die altijd gaarne teren op het gemeenschappelijke. On
der dezen kunnen de landlieden geteld worden welke de
verdeeling van gemeene gronden tegenwerken omdat zij zich
vlcijeneen grooter- genot van het onverdeelde te kunnen
afstrijken dan hunne mededeelhebbers. Er kunnen onder ge
teld worden die beambten en krijgslieden wier vaste stelre
gel is, niets aan gemeene kassen te schenken, en welke al
les inpalmen wat maar onder ecnig voorwendsel ciaaiuit te
vatten of te behouden is. Er kunnen onder geteld worden
die belastingschuldigen weike er steeds op uit zijn om het
wettige te ontduiken, en nagenoeg eene soort van smokkelaars
zijn. Eg kunnen onder geteld worden die aanspraakmakers
op bedieningen en bevorderingen die nooit in de hersens
krijgenom zelve zich eene kostwinning op te zetten. v Er
kunnen onder geteld worden die onhandelbare vasthouders
welkobij onteigeningen1 ten algemeenen nutte, zich een
lapje grónds niet uit de handen laten breken dan tegen
schrceuwende prijzen. Er kunnen onder geteld worden die
voorstanders van eigene stad of plaats welke meer winstge
vende inrigtingen naar zich willen trekkendan redelijke
uitdeeling toelaat. Dat teren en willen teren op de gemeene
middelen is eene lands plaag. Het Loont, hoe weinig wij,
met alle onze verwaandheden, nog gevorderd zijn in goede
opvoeding, in billijkheid, in bloote reglvaardigheid. Het
toont, hoe menig een door de bemoeijingen onzer bescha
ving in den waan is gebragt, dat hij het groote middel
punt is waar al de rest maar maken moet om rond te komen.
Een schrijver heeft opgemerkt, dat de voorwaarde voor
eeDen .knaap om bij de rijsselter menschenliefde te worden
aangenomen, daarin bestaat, dat hij verwaarloosd zij; en dat
die ouders het gereedst door die menschenliefde zuilen woi-
den ontlast welke het opzettelijkst hunne kinderen laten in
't wild loopén en tot dieven en boosdoeners opleiden. Wij
hebben daar bij te voegen dat een diploma van verwaar-
loosdheid nog niets baten zalzoo het niet bekrachtigd
wordt 'door een diploma Van protestantisme. En wij hebben
aan die menschenvrienden te vragenof dan in Nederland
de ergste verwaarloosden gevonden worden onder protestant-
sche vlagzoo neenwaarom zij dan niet liever hunne men
schenliefde besteden aan niet-protestanten. Wij hebben hun
verder tc vragenhoe zij aan de neusjes van verwaarloosde
knaapjes zien, welke al ol niet protestantsch zijn; of hunne
menschenliefde het regt aan opvoeders toekent, om kinderen
te dwingen in het vrij en onbelemmerd aannemen of verwer
pen van iets kerkelijks; of hunne jnenschenli niet veeleer
veriuaarloosde-prolestanlen-\\QÏi\e zou moeten heetencn van
waar hunne rnenschenMtf&z liet regt heelt om te heerschen
over de rigting van den geest van wecrlooze kinderen.
Niet van onderen af, maar van boven af, had er wel 1
mogen begonnen worden aan de nederlandsche verwaarloosd-
heidwelke nog niet eens bij landbouw en bij menschen
liefde de kerken kan laten rusten.
Of, als er dan volstrekt iets kerkelijks bij te pas moest
komenwaarom dan niet liever iets gekozen dat thans geheel
onzijdig en onpartijdig is? Bij voorb. de grieksche en ro-
meinsche fabelleer Maardie is misschien voor verwaar
loosden oneindig te hoog en oneindig tc diep. Of de rijs
selter opvoeders zullen er misschien te weinig vatbaarheid
geest en smaak toe hebben.
FR EMERY.
Dcbaliotage in de Besognekamer schenkt, nog grooler ver
moeden van burgerdeugd, dan in de Witte sociëteit Deze
echter huist evenzeer in den Haag. Een vermoeden als
door haar aan den heer de Fremery toegekend is niet te
versmaden. Dat vermoeden evenwel is nog geen volledm
bewijs. Zoo er eene vlek op dien heer ligt, hopen wij dat
de vrije pers die aan den dag zal brengen.
0eaüceEaspraak vftsa eeaa UBiSEïïsgeg» M,g-eSs22steB*dL
Die aristocraten met hun eigenbelang, die daarvoor altijd
den boventoon willen hebben die zich daarvoor boven wet
pligt en gevoel verheven wanen, alles voor tn door ons en
onze vrienden1' is hunne eenige leus. Zoo eel mogffijk ont
wijken zij mij en eenige mijner collega's, maar wij voelen
des te beter hunne werken, en spreken zij nog tot ons, dan
klinkt het als of de syllabe ^-tweemaal wordt' uitgespro
ken iEr-Excellentie. Men kan zien dat die beteekenis hun
goed doet. Die ruwe zielenvolgens de voorschriften der
Modet cij huichelarij opgevoedbeschaafd Die strelitzen
ja, dat zijn zij voor de- Natie. Ik hoop niet, dat zulke
o hervormingen' oók met hennoodig zullen worden! Maar,
of zij, zoo voortgaandehet gemoed niet eenmaal in bewe
ging zullen brengen der bedaarde vredelievende Nederland
sche Burgerij? steeds zoo deerlijk gefopt, vroeger met: '»de
Heeren moeten dat weten11 (in zake het land betreffende)
cn later met de Vaderlijke regeringen. liet zoude evenwel
de eerste maal niet wezendat Hollands Burgerij zelf regt-
dag hield; dat heeft in vroegeren tijd wel plaats gehad om
veel mindere beweegredenen, dan thans, naar mijn inzien,
daarvoor aanwezig zijn. En wat men hierbij wei degelijk in
aanmerking moet nemen, is, dat de Burgerij, door de regt-
streekschc verkiezingen enz., zelve aandeel in de verant
woordelijkheid der feitelijke regering heeft genomen. Heeft
zij niet reeds uitgecijferd dat zij 15°/0 cn de grootste atris-
tocraten.2%, van hunne'inkomstenvoor het land moeten
opbrengen in de belastingen? De groote van Hall zelfs
konde deze uitrekening niet weerleggen met zijne cijfers;
maar nog mooijer, hij gaf als zijne mccuing te kennen, dat
men den gcmeencti man het jeheele budget van uitgaven bij
elkander moest laten schrapen; want, zeide hij immers, de
belastingen den daglooner opgelegdkomen ten slotte toch
neer op degenen die hen werk geven!" Zorgde hij slechts,
dat geen daglooner van honger konde sterven dat ware veel
Als deze meening van van Hall de uitspraak is zijner
aristocratische partij, dan willen zij neen Rusland in het
kleine,1' om daarna als de strelitzen op te treden, voor ons
en de Burgeringezetenen. Tot welken graad wij die Russi
sche koude weerstaan kunnenzal de tijd leeren. Het scheen
er was nog te veel Russisch in onze huishouding van staat,
zoo als ik, tijdens de discussiën -over.de uitgaven meen be
speurd te hebben aan de mannen van volk in de 2de
kamer, ja zelfs, bij de geheele burgerij in T land, volgens
het eenparig verslag van onze getrouwe correspondenten.
Die nijvere klassen kunnen zich geen denkbeeld vormendat
wij in onzen werkkring ook zoo belemmerd worden., tegen
wil en dank, en dat iets gewonnen reeds veel gewonnen is.
Moeten wij bestendig trachtenom er maar tusscheé*door
te komen? Of met behulp der eene de andere partij ver
in orsel en
Zal er ten allen tijde op een gewilligen geest bij den sol
daat kunnen gerekend worden? Ook nog als het op zijne
ouders, broeders en zusters gemunt is?
Wordt de soldaat soms ook te Russisch behandeld?
Om, in eene zoo donkere toekomst, het pad «voorwaarts'1
te vinden en te kunnen houden kwam mij dan ook sinds
lang even onmogelijk voor, als de zeevaart zonder Noordster...
Eindelijk meen ik hem toch gevonden te hebberïyj Onze
Noordster kan niets anders zijn dan de eenvoudige Regt-
vaardigheid zonder uitzonderingen. Du choc des opinions
jaillet la vériténeggen de Franschenen ik zeg het hun
na, nu ik door den strijd vansgevoelensvermeen het regte
pad gevonden te hebben. Laat ik nog eens nagaan. Wij
hadden dan na overleg in onzen raad bepaald om dit jaar
f 7,500, in plaats van 12,500 (zoo als gewoonte was) als
subsidie aan het Nederlandsche Instituut toe te kennen. Wij
redeneerden daarbij hebben de door die geleerde mannen
uit te gevene werken voor het publiek geene waarde genoeg,
de kosten uit de opbrengst goed te kunnen maken, dan kun
nen zij even goed in manuscript rond gaan bij.de leden,
althans het gouvernement kan de kosten van uitgaaf, enz.
enz. niet verantwoorden. Hoe moeijclijk zoude het niet gaan
