NIEUWS- EN
ADVERTENTIE-BLAD.
De Zntphcuscbe Cournut en dc liieswct.
- 1.
De tweede grief van de Zutphensclie Courant tegen het ont-
werp van kieswet is de verdeeling van het Rijk in kiesdistrik-
ten, die, zoo als zij zegt, buiten twijfel,op alle Zutphenaren
een hoogst ongunstigen indruk gemaakt heeft. Wanneer zulk
een ongunstige indruk kntstaat uit het doorzetten van een
nuttig en nooJzakelijk beginsel, welks vestiging bij eene natie
bemoeijelijkt wordt door ingegroeide vooroordeelen zooals
hier de rigting. van aller streven op het algemeen belang in
plaats van den naijver voor het belang van plaats af gewest
I dan zal de regtsehapen man, gelijk ieder eerlijk nieuwsblad,
de gelegenheid aangrijpen om dien ongunstigen indruk weg te
nemen, het beginsel toe te lichten en ingang te doen vinden,
het verkeerde van het vooroordeel aan te wijzen en het te
doen wijken; maar de Zulphensche C. doet het omgekeerde:
zij koestert en vleit het vooroordeelen stelt de toepassing
van het beginsel in een zoo valsch mogelijk licht, omdat zij
in vooroordeelen en bekrompenheid het beste steunsel harer
bedoelingen vindt.
Zien wijhoe zij het daartoe aanlegt. Bij de voorgestelde
verdeeling «wordt Zutphen toch, zegt zij, als hoofdkiesdistrict
«weggecijferd en onder het district Deventer gebragt. Op zich
«zelve mag die opmerking van weinig gewigt schijnen, omdat
toch de kiezers hier tèr stede even goed hunne bevoegdheid
«behouden en niet naar Deventer behoeven te loopenom
«hunne stemmen uit te brengen, maar inderdaad is zij van
«groot gewigt. Niet alleen toch, dat de moreele invloed
van een hoofddistrict op de onder-kiesdistricten niet is te
«ontkennen, en wij dien invloed evenzeer aan deze stad als
«aan hare naburen wenschten te zien verleend, is de rang
sschikking onder Deventer in meer dan één opzigt nadcelig
«en strijdig met onze belangen."
Dat Zutphen als hoofd-kiesdistrict niet kon weggecijferd
worden, wijl er zoolang dit ontwerp niet tot wet verheven
is, geene hoofd-kiesdistricten bestaan, in 't voorbijgaan maar
waaróm de dubbelzinnige uitdrukking onder het district
Deventer gebragt" in plaats van tot het d. D. gebragt? Dat
is woordenvitterij, zal de Zutph. C. ons toeroepen. Wij
wenschten orn wille van de eerlijkheid van dat blad, dat
het zoo ware; maar uit het vervolg blijkt wel degelijk, dat
het woord onder opzettelijk gebruikt is. De Zutph. C. volgt
eene zekere opklimming in hare uitdrukkingeneen weinig
verder heet het «rangschikking onder Deventer," om het ein
delijk ronduit te noemen «eene onderwerping van de eene stad
«aan de andere." Ziedaar nu eene voorstelling van de zaak
die ieder nadenkende doet lagchen om hare dwaasheid, maar
zoo geschikt als iets om den onnadenkende of den door den
ouden naijver tusschen de beide steden vooringenomene te
te verontrusten en ontevreden te maken. Wanneer dit dcfel
bereikt, de hoogst ongunstige indruk maar versterkt wordt,
dan wil de partij des Behouds zich het verwijt van onkunde
en valsche voorstelling gaarne getroosten. Doch wij hopen
dat valsche licht, waarin de betrekking van hoofd- en onder
kiesdistricten gesteld wordt, voor de ware voorstelling ge
makkelijk te doen tanen.
Om het werk der verkiezing te doen voortgaan wordt het
Rijk in afdeelingen gesplitst van 90000, enkele van 45000
zielen; daartoe worden eenige gemeenten, tot het vereischte
zielenbedrag, bijeengevoegd onder den naam van hoofd-kies-
distrikt; den naam ontvangt het van de gemeente, waar de
stembussen geopend worden. Maar dat beteekent niet, dat
die gemeente, naar welke bet hoofd-kiesdistrikt genoemd
wordt, eenig voorregt boven de andere gemeenten zou heb
ben of deze in eejiig opzigt onder of beneden de naamge
vende gemeente staan zouden zij staan allen in gelijken rang
naast en nevens elkander, en hebben allen één en denzelfdeu
last, een volksvertegenwoordigèr voor Nederland te kiezen,
één en hetzelfde belang, tot die betrekking den waardigste
te kiezen. Die dit niet dadelijk inziet, bedenke slechts, wat
er Dog nader gebeurt, voor de stemming aangaat; namelijk
de verdeeling van het hoofd-kiesdistrict dat is de gansche
verzameling der gemeente in zoogenaamde onder-kiesdis
tricten nu wordt de naamgevende gemeente zelve een onder-
kiesdrikt, in niet eenig opzigt onderscheiden van de andere,
die met gelijke regten gelijken rang, dezelfde bedoeling,
hetzelfde belang naast hetzelve staan, om gezamelijk het
hoofdkiesdistrict uit te maken.
Deze ware voorstelling van de zaak tracht de Zutph. C. ge
heel te verduisteren door hare voorstelling van eene rang
schikking ondereene onderwerping aan het zoogenaamde
hoofdkiesdistriktterwijl zij de hoofdzaak, «dat de kiezers
van Zutphen even goed hunne bevoegdheid behouden en niet
naar Deventer behoeven te loopen om hunne stemmen uit
te brengen als zoekt weg te moffelen onder het groote ge
wigt van twee punten, waarom Zutphen door deze rang
schikking benadeeld wordt. Het eerste dezer punten is: «de
moreele invloed van een hoohlkiesdistrikt op de onderkiesdis-
trikten." Deze opmerking heeft te meer schijn vati waar
heid, wijl zulks bij de meeste kiesdistrikten zoo als zij vol
gens het voorloopig kiesreglement waren zamengesteldde
voornaamste stad eener streek, met eenige dorpen er om
heen, werkelijk zoo was. Gewis hadden de sterke kiescol-
legiën van Zwolle, Kampen, Deventer en Zutphen, hij de
vorige verkiezingen een overwegenden invloed over de klei
nere onderdistrikten die er aan waren toegevoegd, en die bij'
sommige geen vijfde of vierde van de stemmen uitbragten
van het hoofdkiesdistrikt. Gewis hadden daarbij die hoofd-
kiesdistrikten ook een aanzienlijken moreelen invloed, want
wat kon het onderkiesdistrikt met zijne 19 tot 50 stemmen
tegen de 400 tot 600 van het hoofdkiesdistrikt? Het eenige,
wat zij doen konden wilden zij hunne stemmen niet als in 'k
water werpen was dit te volgen.
Maar wie ziet niet in, dat dit overwigt ophoudtdat deze
invloed geheel te niet gaat tusschen steden als Deventer en
Zutphen, die bijna gelijk staan in bevolking, en misschien
geheel in het aantal kiezers? Het verlies aan invloed is aan
de zijde van Deventer even groot, als aan die van Zutphen,
KALE
ZWOLLE, DEVENTER
ZETPSIEN, APELDOORN.
DU blad verschijnt geregeld alle Zaturdagen. De
Drijs van het abonnement is voor Zwolle, Deventer
Zutplien en Apeldoorn 73 cent in de drie maanden;
overal elders franco per pos t $T/2cent. Alle post
kantoren nemen bestellingen aan.
De prijs der Advertentiën is van één tot vijf regels
50 cent, eD 10 cent voor eiken meerderen regel, be
halve 33cent zegelregt bij iedere plaatsing.
De Advertentiën moeteD vóór Vrijdag middagvic
uur ter Drukkerij te Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten
franco geschiedenhetzij door bemiddeling der Post
kantoren, of te Zwolle bij W. E. J. Tjbenk Willink
DeventerA. Ter Gunne; Zutphen J. H. Mellinx;
ApeldoornB. Gunning.
