CJeffiseagde llerigtess.
STADSNIEUWS VAN ZUTPHEN.
merik een duitsche dijk is bezweken, achterom den Eltcrberg
op den Ouden Ijssel, en zoo bij Doesborgh op den lJssel.
Welligt ware zulk water tegen te houden door dijken binnen
onze grenzen,, op het zuid-oostelijke der graafschap Zutphen.
Men verneemt van klagtendat de uiterwaarden langs den
Jssel thans meer dan vroeger overstroomd zouden worden.
Indien dit waar is, moet het euvel vergezeld gaan van eenige
aanwinst voor de scheepvaart. En dan vindt de landeigenaar
of landgebruikervoor eenig hooi of gras dat nu of dan meer
dan voorheen schade mogt lijden misschien ruimedoch zeker
gedeeltelijke vergoeding, niet alleen in meerdere bemesting
door het kleislib, maar ook in hoogere prijzen van koorn
hooi en vee, door betere scheepsgelegenheid en beter vertier
der marktsteden. Doch ik betwijfel zeer, of de zaak zelve
van eenig beduiden is. Want vooreerst, als het water zwelt
tot op de uiterwaarden, dan loopt het wel zoo hoog over dc
kribben heen dat de tegenwoordige waterstand niet aanmer
kelijk van den voormaligen kan verschillen. Ten anderen
meen ikdat die klagten nooit vernomen zijn uit de ijssel-
boorden van de inmonding af tot een paar uren gaans, bene
den Deventer toe. Ze zijn, geloof ik, nooit uitgegaan dan
van landlieden die de zwoische markt wel bezoeken, of van
heeren uit Zwolle. Thans weet uien in Zwolle zeer goed
dat buurmans-verdriet' niet bevoordeelt, en dat, sedert de
Will emsvaartde stad meer dan ooit belang bij de vaart over
deu IJssel heeft. Maar eene overoude ingenomenheid tegen den
IJssel moet daar, zeer natuurlijk bij eenige lieden van voor
vaderlijken stempel een afslijtend overschot hebben, achterge
laten. De proef op de som of die klagten gegrond zijn moet
voor den dag kunnen komen uit een onderzoekof de koop
prijs van buitendijksch land alle evenredigheden in aanmerking
genomen, minder gerezen is dan van binnendijksch. Voor
den afvoer van vloedwaler en overstrooming zie ik weinig
heils in overlaten en groene afwegen. De stroom wordt daar
door verdeeld en gebroken. Bij elkander gehouden loopt het
water sneller en gelijkmatiger voort, en veroorzaakt het min
der bezlnkingen. Mogt er een voordeel in liggen dat wordt
deerlijk opgewogen door het nadeel aan de overstroomde
landstreek. Deze ontvangt luttel bemesting van het dunne
slib uit het bovenste rivierwater, en wordt voor veel langeren
tijd doorweekt dan de vrije rivierboorden waar de golvende
stroom overheen strijkt, en waar het beste slib aankleeft.
Wel zou ik eenig voordeel zien in slechting der vele zomer
dijken, welke ook in de laatste jaren veel versterkt en ver
hoogd zijn. Deze zomerpolders zijn zeer nuttig voor de lage
behuizingen die er binnen liggen, immers voor zoolang zij het
zwellend water keeren. Maar voor de landerijen acht ik ze
naadeebg, en die betalen polderlasten toe. Zoolang toch de
zomerpolder droog blijft, berooft hij zichzelven van het slib,
dat vooral de weilanden zou verbeteren. En is eenmaal de
vloed over den zomerdijk geloopendan verkeert de zomer
polder in soortgelijken toestand, als uitwegen achter overla
ten. Dan bovendien moet de pias weder gelost worden door
eene naauwe sluis, en trekt, Vooral uit het bouwland, de
mest in het water. Die plas, zoo als de ondervinding leert,
laat geen of weinig kleislib na. Uiterwaarden zijn veel beter
en veel meer waard, dan zulk binnenland. Er zal ook wel
bevonden zijn dat juist die zomerpolders het minst van slib
zijn beroofd wier dijken het meest zijn stukgeslagen en door
gebroken. Wordt op het vrije builendijksche wel somtijds
iets aan het gewas beschadigd, dit wordt ruim en rijkelijk
door de voordeden opgewogen; olschoon de kleine pachter
vvien de schade treft, dat ligtelijk voorbijziet. Het wezenlijk
ste bezwaar tegen de opruiming der zomerdijken ligt daarin,
dat de gebouwen zouden moeten opgehoogd of verplaatst wor
den. Én van die zomerdijken kan nu nog niet voor den
grooten polder van Veluwe gemist worden de Varkensdijk
een groot uur boven Hattem. De ergste kwaal is te zoeken
daar waar de groote bandijken te nabij tegenover elkander
liggen. Dat wordt liet meest aangetreden tusschen Deventer
en Zwolle. Het afdoendste geneesmiddel zou daarin iggen
om, vooral van Deventer tot aan zee, de baan voor het vloed
water te verruimen, en de groote dijken zóo ver mogelijk
landwaarts te leggen. Het is daarbij van belang dat de ruimte,
hoe nader aan zee, des te wijder zij. Het zou geld kosten:
om dorpen en buurten zou hier en daar een bogt moeten uit
springen; veie huizen moesTen verhoogd of verplaatst worden.
Maar alle binnenland, lot uiterwaard gemaakt, zou allengs
verbeteren, en een deel der kosten kunnen dragen. Deze ver
betering zou thans waarschijnlijk ook meer en meer voordeelig
worden. Want het schijnt er naartoe te loopen dat Enge
land ons meer fabrikaat levert en dat wij dat grootendeels
betalen in vee, boter en allerlei verbouw. In eenentijd, dat
een droogmalen der Zuiderzee niet voor dolheid of kwakzalverij
wordt uitgekreten is het misschien niet volstrekt onuitvoer-
lijkvan beneden naar boven te beginnen aan nieuwe ban
dijken door Mastenbroek en waar aan de eene of andere zijde
der rivier maar plaats te vinden is; om die van jaar tot jaar-
te verhoogen en te verlengentotdat ze dienen kunnen
en de oude dijken worden doorgegraven en langzamerhand
geslecht. Moet hier of daar bij eene bewoonde plaats eene
enkele naauwte blijven die zal nog wel iets meer op de vloed-
baan afdoen, dan eene krib op de stroombaan maar toch den
afloop veel minder bedwingen dan eene doorgaande naauwte
wier lengte bij uren of zelts quartieren gaans wordt gerekend.
De 2e kamer zal weder tot na Pasclien vacanlic nemen. De ministers
maken 't liaar wel gemakkelijk. Het Anisterdamsclie brilproces is lot
tyienbare vijandelijkheden tusschen de beide respectieve ad vocalen over
geslagen. 't Is gevaarlijk er den neus in te steken. DC koning van
Pruissen is door een blaauwe scheen verhinderd de kamers te sluiten.
Zijn confrater van Wurteinburg, door de democratische keuzen voor de
ka uier verschrikt, zal voor alle securiteit Stultgart verlaten en te Frie-
Irichshafen gaan resideren. De Luxemburgers schijnen lust te heb
ber» zich van Nederland te scheiden en met Belgie verèenigd te worden.
Van waar toch die algemecne antipatiê legen het Nederl. bestuur? Aan
belastingen ontbreekt het toch niet. l)c bevolking van Turkije be
draagt ruim -86 millioen, en die van Nederland nog geen 3 millioen
neuzen; meest langen. Men is de lang vermiste Hongaarsche konings
kroon eindelijk op 't spoor. Een der belden van den opstand scheen
refer Is bezig haar lot klein geld te maken. Ongehavende krooncn schij
nen hoe langer hoe zeldzamer te zullen worden. De Prov. Groninger C.
is onmerisehelijk genoeg het Gouvernement lot volharding in tie koloni
satie aan de Saramacca aan te sporen. Tc Vilerbo zijn verscheiden
personen gevat, omdat zij 4 honden van verschillend ras te zaaien ge
koppeld aan één been lieten kluiven. De politie zag er eene zinspeling
in op Italië en de 4 aSipaoiujapa mogendheden, die bet zijn te hulp ge
komen. Ten gevolge van de verwerping der wet op de emancipatie der
Joden in Beijeren willen de Beijersche joden dit land verlaten er» zich
elders vestigen. Het nieuwe Keurhessische behouds-ministerie Hassen-
pflutj wordt door het volk het ministerie Hessen fluch" genoemd.
In Frankrijk worden hulpbanken opgerigt banques de prefs d'hon/ieur
om eerlijke lieden op hun woord renteloos gelden ter leen te verstrek
ken. Hier te lande worden ze met papier geholpen (patent, aanmaning,
citatie, renovatie enz. enz.) Om de 5 jaren zullen bij afwisseling in
Noord- en Zuid-Holland tentoonstellingen van nijverheid gehouden wor
den. De onderhandelingen tusschen de Erven Willem II en een Euro-
peesch (geen Israëlitisch?) bankier ter bekoming van een voorschot van
6 millioen z:jnzegt men, afgesprongen; dat geen verblijdend uitzigt
voor de bij dien boedel belanghebbenden oplevert. Onder de specu
la tien van den dag behoort het plan tot de uitgave van al de preken
die zondags gehouden worden. Wie zou die willen koopen? wie lezen??
De generaal de Castellane heeft aan al de regementenonder zijn
commando staande, het belang ijk bevel uitgevaardigd, het haar en de
knevels niet langer te laten groeijen dan bij de reglementen is voorge
schreven. De verplaatsing der Delftsche academie naar Breda is nog
niet besloten. Een dubbele hyacint van de Haarlemsche tentoonstel
ling is Willem III genoemd. Twee Noord-Hollandsche Burgemeesters
zijn met Hun Edel Achtbare Echtgeneoten den Amslerdamschen schouw-
burg uitgezet, dewijl ze op besproken plaatsen waren gaan zitten.
Een koopman f.e Haren is tot f 5 boete en de kosten van het proces
veroordeeld wegens het zonder permissie verloten van eendvogels. (Wat
zouden de N.-Amerikanen spotten met ons Wij leven vrij, wij leven
blij!" als ze wisten in welke keutelarijen de Regering dc neus al moet
steken!) Bij een gesprek dezer dagen in eene dorpsherberg gehouden
zeide een boer dat de gaten die onlangs in de dijker» zijn geslagen niet
voordeeliger konden gedigt worden dan met onze oude en nieuwe
gepensioneerde ministers. De minister van Binnenl. zaken is begon
nen met knollen (voor citroenen?) uit te .geven. De Portugesche
schatkist verkeert in dezelfde situatie als de Nederlandsche, zijnde de
fondsen voor dc ambtenaren gebruikt. Ooslenrijksche troepen zullen
in Rome en in Wurtemburg binnenrukken. Prof. Thiersch le Mar
burg heeft eene nieuwe Christelijke sekte geslicht, daar hem de reeds
bestaande nog niet genoeg schenen. De gouverneur-generaal Rochus-
sen lijdt aar» dyssenterie, en vindt het Moederland hiervoor geschikter.
Te Oudewater heerscht een bedenkelijke geest van onrust en rebellie.
Moge zich die niet algemeen beginnen te vertoonen. Te Leeuwarden
is in de woensdagavondkerk eene Russische obligatie a f 1000 gecollec
teerd.
CORRESPONDENTIE.
De ingezonden aanmerkingen op de Leesbibliotheek van 't Nut hooren
bij de Commissie dier instelling te huis.
Eenige ongefraukeerde brieven zijn weder geweigerd.
Van goederhand hebben wij vernomen, dat de Ueercn Dekking, eerste
violoncellist, en Hageman eerste violist en pianist, beiden élèves van
het conservatoire te 's Hagc, in den loop dezer maand hier ter stede,
een Concert zullen geven, terwijl tevens hun voorneipen bestaat, de
overige steden van Overijssel, alsmede Groningen, Vriesland en Drenthe
te bezoeken, ten einde hunne talenten te doen hooren.
WATERHOOGTE te DEVENTER, 's morgens S ure.
3 Maart 46 palm 9 duim.
4 45 «4
5 43 6
6 41 5
7 Maart 39 palm 4 duim.
8 37 4
MARKTPRIJZEN te ZWOLLE, 8 Maart 1850.
TARWE f 6.50 A f 7.75. ROGGE (Oude) f 4.80. (Nieuwe) f 3.70
A f 4.50. BOEKWEIT f 3.90 a ƒ4.70. GARST f 3.80. ERW
TEN (groene) f 5.75. BOONEN f 4.10 A 4.40. AARDAPPELEN
f 1.00 A 1.55.
BOTER n. p. f 0.65 a f 0.77!/2. Vs ton f 15.00 A f 17.00.
