fcyr V -t
Maar wat aangaat het bestaande ministerie, en den tijd,
jftdien hot zou nondig hebben »om te toonen wat het wil en wat
"bet tón,,s|de linde en -de andere bladen die met de tcgen-
iX5ab*6rdige ministers in-gdnrtmen zijn, doen vergcefsche moeite
met aante spor®n*ont\j/SJ!ger op de ontwikkeling van de ca
paciteiten en talenten' der tegenwoordige ministers te wach
ten; er is tijd genoeg voorbijgegaan om hun wil én hun ver
mogen naauwkeurig te leeren kennen. Wij weten, dat zij wil
len vooreerst: minister zijn, ten tweeden: ridders-grootkrui
zen ten derde: zich aangenaam maken bij het hoften vierde:
bet zich zoo gemakkelijk, ten vijfde: zoo voordcelig maken,
als mogelijk is. Wij weten, dat zij kunnen: redevoeringen
maken zonder gezonden zin, verzekeringen geven zonder op-
rctheid liberaal spreken en fraai redeneren over de gebre
ken in den staat en ze laten bestaan, zoo gemakkelijk van ge
voelen verwisselen als de windwijzer van rigtingde verspil-
hogen van 's lands gelden en de hooge tractementen en de
dure posten en de drukkende belastingen laten voortduren ten
gerijve van de nieuwe vrienden en van de familie en van hun
zeiven.
Onder den titel: Beschouwingen over de Staats-uiigaven
naar aanleiding van het verslag vaniien™adff XeflTdc
aan Z. M. den Koningvan den 13 November 1848 beeft d
heer O W Hora Sicgama eene kleine brochute uitDtgeven
waarvan wij de lezing wel durven aanbevelen
Ziine hoofdbeschuldiging tegen het ministeis
is dat daarin een stelsel, een beginsel ontbreekt It,er en daar
heeft men een greep gedaan en naar bijzo,irleie lnzlgte" il1
of dat overbodig verklaard, waarvan het minstens twijle ach-
ij* is of de afschaffing niet meer nadeel vooi den Staat zal
teweegbrengen, dan er in geld wordt uitgewonnen.
De schrijver wil. dat de bezuiniging naar een vast plan
„„-chiede en geeft 'daartoe het stelsel van decentralisatie en
het 'beginsel aan, dat men uit 's Rijks schatkist geene gunsten
m'A|sbeen'voorbeeld van tijd- en geldverspilling deelt de schrij-
Ve«TeD geiok^ecme^i'nstructie van den 11 Julij 1826 nopens
de comptabiliteit der kleeding- en ligging-stukken van de ge
vangenen werden in der tijd b,j het hoofd-bestuur der ge
vangenissen telken drie maanden uit de groote strafgevange
nissen des Rijks, zware pakken ontvangen, inhoudende meer
dan tachtig staten van kleeding en ligging uit ieder gesticht
on' groot oliphantspapier gedrukt. Zij werden steeds schier
ongeopend in een hoek bijeengegooiden natuurlijk nimmer
ingezien. Het stuitte mij," zegt de schrijver «dat zooveel
panier druk- en schrijfloon nutteloos verspild werden ik
deed dus het voorstel, om het opmaken en inzenden dier sta
ten af te schaffen. Neen dit mngt volstrekt met! Er werd
toen order gegeven dat die staten zouden worden nagecijferd.
Aan die uit déne gevangenis over een kwartaal besteedden
daarop twee beambten gedurende drie achtereenvolgende da
gen al hifn tijd, en dc staten werden onderling aceoord be
vonden en sloten met den laatste» staat «goederen ,n t ma
gazijn." Maar dewijl het magazijn te Leeuwarden was kon
luist dat, waar 't eigenlijk op aan kwam, met worden ge
verifieerd. Het -bleef er bij. De inzendingen gingen hun
gano de pakken werden, naarmate z,j inkwamen, b.j die
der "voorgaande jaren geworpen, en deze voorraad van vruch
ten der centralisatie werd aan de rotten en de verrotting ten
F Omtrent^de gunsten uit 's lands kas bewezenmaakt de
schrijver belangrijke opmerkingen. De personele consideration
hebben ons land altijd zeer veel geld gekost.
Het toekennen van gratificatiën, hetzij onder dien naam,
hetzii onder dien van toelage, of zooals men onlangs door
binnenlandsche zaken heeft bedacht, onder dien van tijdelijke
verhooging van jaarweddeis eene schadelijke gewoonte. Is
de beambte te slecht bezoldigd, men verhooge zijn jaarwedde
maar men geve hem geen aalmoes. Met de gratificatiën wordt
zeer ongelijk te werk gegaan. Len voorbeeld. De boden bij
de Departementen van algemeen bestuur zijn voor het mate
riele werk dat zij verrigten zeer wel beloond bestaat er dus
reden om hen telken jare nieuwejaars-giften uittereiken.
Maar nog veel meer bestond er reden, om bun uithoofde van
de duurte der aardappelen in de laatste jaren gratificatiën
uittereiken? Was dit niet een nadeel, waarin de belasting
schuldige in het algemeen evenzooveel deelde?
Belangrijk is verder wat de schrijver mededeelt, omtrent
een andere soort van begunstigingwaarbij men sommige be
ambten een zeker getal reizen in het jaar laat doen waardoor
hij dan tengevolge van het hooge tarief, eene met onaardige
verhooging van tractement geniet; omtrent het uitreiken van
medailles, het inteekenen op boekwerken, het aankoopen van
kunstvoorwerpen het afzien van schuldvorderingen ten be
hoeve van het Rijk bestaande, omtrent de gunsten aan be
vriende aannemers toegestaan. De schrijver vreestdat zelfs
bij dc sedert meer dan -2a jaren opvolgenderwijs genomen
finaiitiële maatregelen het woord gunst ook niet altijd bui
ten berekening is gebleven. De strekking van vele dier
maatregelen is soms toegeschenen de groote fondsenhoudeis
zeer te bevoordeelenmet dit gevolg, dat de weleer bij ons
ie lande zoo welgezeten burger zeer is achteruitgegaan, 1
De schrijver is als lid der rekenkamer gewis zeer bevoegd
over deze onderwerpen te schrijven cn hij zal zich verdien
stelijk kunnen maken door de vermelding van feiten, meer
licht te verspreiden over al die noodelooze uitgaven, die als
een kanker aan 'de schatkist knagen.
-J. Uit het 4e kiesdistrikt der provincie Groningen is eene
petitie aan Z. M. gezonden, in denzclfden geest als die uit'
het 2e kiesdistrikt, waarvan wij in ons vorig nominer spra
ken. «Zal het waarlijk beter worden (zeggen zij onder andere)
dan moet door V, Sire! een offer op het altaar des vader
lands worden gebragtgepaard met het bevel ter afschafling
van een heirleger der hoog cn minder bezoldigde ambtenaren
alsmede gcene pensioenen op kosten van den Staat te verlee-
nendan in zeer buitengewone gevallen met een woord
ccne huishouding van Staat worden ingevoerd, welke met
oudvad.rlijke cordaalheidin den regten zin des woords
zuinig met overleg worde bestuurd."
Men verneemt, dat men zich tegenwoordig bij het minis
terie bezig houdt met het ontwei pen der organieke wetten die
naar aanleiding van art. 5 der additionele artikelen van de
grondwet, aan de Staten-Gencraalin hunne eerste zitting,
zullen worden aangeboden. Daartoe behooren 1°. het ont
werp van Wetregelende het kiesregt en benoeming van af
gevaardigden ter Eerste en Tweede Kamer; 23. dat der pro
vinciale en gemeentewet; 3°. dat betreffende de verantwoorde
lijkheid der ministers, 4'J. dat tot uitoefening tan het regt van
vereeniging en vergadering, enz. Er zijn bovendien een aantal
andere ontwerpen van wet in bewerking; zoodat het te ver
wachten is, dat de aanstaande vergadering der Sta ten Generaal
geruimen tijd zal duren.
Na de bekendwording der fameuse circulaire van den minis
ter van justitie is men zeer benieuwd hoe er die wetten wel
uit zullen zien.
In Amsterdam hecrscht sterke oppositie tegen de boter-
bclasting (zoo wij meenen in 1830 voor de hulpbehoevende
betrekkingen der uitgetrokken schutters ingevoerd), en willen
zich verscheiden boterkooperskomenijswinkeliers enz. veree-
nigen om deze belasting wettelijk afgeschaft te krijgen. We
der een voorbeeld te meer hoe gemakkelijk het is eene belas
ting ingevoerd, maar hoe bezwaarlijk ze afgeschaft te krijgen.
De Zicrikzeesche Nieuwsbede bevat een brief van den
Heer A. v. d. Moer die uit N.-Amerïka in het vaderland is
teruggekomen; maar «geenszins om in mijnen vroegere» el-
lendigen staat terug te kecren (zoo zegt hij); «alleen mijne
zoo naauwe, achtergeblevene betrekkingen hebben mij doen
besluiten naar Europa terug te komen en ik zal njij haasten
zoo spoedig mogelijk naar Amerika terug te keeren naar een
land waar een iegelijk ruim bestaan kan vinden enz.
De Amsl, Ct meldt, uit Zwolle 23 Jan.: «Heden zijn
«geveild 3 stuks aandeelen a /"5ÜÜ in de Maatschappij tot ver-
betering van 't Zwolsche Diep, waarvoor f 350,000 is gene-
«gotieerd. Een derzelve is a f 330 gegund, de andere twee
«stuks zijn a f 332 en f 3-34 opgehouden."
Tot verduidelijking en aanvulling van dit berigtdeelen wij
't volgende mede uit een bij ons van zeer goeder hand ont
vangen brief: «Van de drie aandeden in de Maatschappij is
er één verkocht; de aandeelen waren van de HH. Schutte-
vaertwee werden, zoo men zegt door een vriendingezet
op f 340 en /"32Ü, het derde door een speculant de Wolf
op 330, waarvoor dit laatste dan ook is afgestaan. De twee
eerste werden aangeboden aan den hr de Wolf a /'30Ümaar
hij had geen lust. Zoo UE. het plan mogt hebben om een
honderdtal optedoenwij gelooven dat ze lang geen 50 pet
behoeven te kosten: zij zitten er zoowel mede aan den grond
als wij schippers met de kribben." (D. C.)
In 't R. C. dagblad de Tijd leest men: Veertien da
gen nadat prof. des Amorie van der Hoeven, remonstrantsch
ieeraar te Amsterdam, zijne gemeente voorging met eene bede
voor den thans verdrukten Pros IXis in 't armzakje dier
gemeente eene gift van f 100, in 10 goudstukken, gevonden
met de volgende woorden: «Uit hartelijke dankbaarheid dat
«ik den tijd heb mogen beleven, waarop in eene prot. kerk,
«op eene christelijke wijze gebeden is voor den doorluchtigen
i balling dien vele christenen vereeren als hun zigtbaar opper-
uhoofd: van een lidmaat der Gereformeerde Kerk, die in eene
«heilige algemeeue christelijke Kerk gelooft."
