LETTERNIEUWS-
liet Zondagsblad.
Hoeveel wij in den laatslcn tijd minder met de N. Rott.
Cour. sympathiseerden dan wel vroeger, en vreezen dat ook
zij aan andere b< langen dan de waarachtige belangen des
volks gehoor heeft gegeven, vinden wij 'echter nu en dan
nog vertoogen die van de bekwaamheid en het gezond ver
stand der redactie getuigen van wie wij vroeger zooveel ver
wachting hadden. Zoo wordt in haar nommer van 3 dezer
de zeer algemeene dwaling wederlegddat cene aanmerkelijke
bezuiniging der staatsuitgaven nadeelig op de algemeene wel
vaart zoude werken; 'twclk wij belangrijk genoeg vinden on
zen lezers mede te deelcn.
«Indien gij de ambtenaren minder bezoldigt, of indien gij
overtollige ambtenaren afschaft, zoo redeneert men, dab belet
gij tevens de verteringenwelke deze tot nu toe maakten.
Daardoor lijdt de nijvere klasse cn tevens de schatkist, die
de belasting mist, welke zij uit de verteringen van weelde
trekt, die zij maakten. Eene hoogst laakbare dwaling. In
dien men van eene natie en van nationalcn rijkdom ol natio
nale welvaart spreekt, dan Iet men op geene individuen;
dan vraagt men niet, is deze of gene in staat groote verte
ringen tc maken, komt deze of gene modemaakster, kleedcr-
maker, timmerman of metselaar vooruit; maar dan is de voor
naamste vraagt wordt het kapitaal grooter, dat de natie tot
hare nijverheid bezigt, wordt het geheele volk, dat is alle
individuen te zamen genomen en als cén geheel beschouwd
rijker of armer? Beziet men de zaak uit dit oogpuntdan
zal het antwoord zijnhoe minder improductieve uitgaven ei
door een volk geschieden des te meer geld kan het aan de
nijverheid ten koste leggen des te meer nieuwe rijkdom -kan
het voortbrengen en des te rijker wordt het. Nemen wij tot
voorbeeld de besparingen, die wij van de schatkist verlangen.
Wij stellen, dat zij alle nultclooze ambtenaren moet afschaf
fen. Neemt aan, wij stellen slechts een willekeurig cijfer,
dat daaraan f 100,000 minder door de schatkist zal worden
uitgegeven, indien deze besparing niet wordt gemaakt, dan
geven die ambtenaren te zamen deze f 100,000 meer uit (wij
redeneren nu in den zin van hendie het beklagen dat deze
mntelóoze uitgaven bespaard moeten worden), de een aan
klccderen voor zich, zijne vrouw-en kinderen, de ander aan
sociëteiten komedicn enz. de derde aan meubelende vierde
aan partijen, enz. Indien nu het jaar rond is, dan zijn,
noch de schatkist, die de f 100,000 uitgaf, noch de ambte
naren, die ze ontvingen, een cent rijker geworden. Dit kapi
taal heeft geen nieuwe rijkdom voortgebragt. Eerst in de
derde hand gekomennamelijk van die des ambtenaars"in
die van den winkelier of arbeidsman zal het tot nijverheid
worden aangewend. Geschiedt nu deze nuttelooze uitgaaf
niet, en kan men de f 100,000 in de handen der ingezetenen
laten, dan is er alle waarschijnlijkheid, dat zij geheel, zeker
voor het grootste deel, onmiddelijk in de nijverheid worden
gebezigd. Stel nu, dat het jaar rond is en met dit kapitaal
slechts 6 pCt.d«s f 6000 is verdiend, dan is_de nationale
rijkdom met f 6000 vermeerderd, die nieuwe rijkdom zijn
zal, welke weder in handel of industrie zal kunnen worden
gebruikt, om op nieuw, nieuwe rijkdommen vo'orttebrengen.
Dit voorbeeld gelooven wij, dat genoegzaam aanschouwelijk
maakt, hoe noodlottig het denkbeeld is, dat de besparing
van onnoodige uitgaven doet betreuren. Intusschen heeft die
dwaling reeds tot menige verderfelijke handeling verleid en
nog ziet men haarals of het eene onloochenbare waarheid
was, verkondigen."
Er komen al heel sericuse boekjestractaatjes en artikels
over het bezuinigens-plan der ministers. In den Haag zitten
er zeker ook heel serieus in hun vuistje te lagdhendat de
goede zielen zulke grappen zoo serieus opnemen. Nu de ver
kiezingen bijna zijn afgeloopen, staan er ongetwijfeld al we
der andere grappen op touw.
Toen de nieuwe Grondwet er door moest worden (ge
sleept?) neen gejaagd; toen luidde bet, dat hare gebreken
nader verholpen zouden worden. Uit vrees voor onrustmoes
ten die gebreken er voor het oogcnblik maar in blijven. Wat
is het nu? De Grondwet voor gebrekkig te verklaren, dat
was heiligschennis, oproer, oneerlijke naleving, inbreuk op
den eerbied aan de wet verschuldigd, opruijing van het vreed
zame volk.
In de hofstad cn hoofdplaatsen is men nu den dans
weer ontsprongen. Het gaat er weer een leventje worden
van vrolijken Frans. Wij roepen er bravo op. Zoo komt het
geld onder de menschen. Wat is billijker? Daar kwam het
ook vandaan. Of de stumpers achteiaf ook onder de men
schen behoorenbehoort hier niet in den kring onzer be
schouwingen tc liggen. Wij willen maar zeggen, dat hetgeen
door politiek wordt binnenbezorgddoor weelde moet wor
den goedgemaakt.
Yorstcn-zwijnerij behoort onder die wisjewasjes waar een
braaf speculant geene notitie van neemt. In tegendeelhij
bewondert slechts, hij heeft slechts dank en eerbied. Hij
brengt offers, en helpt nog meer offers van anderen bezor
gen, ten einde de zijne eene compensatie vinden.
"Twee nieuwe tijdschriften hebbcii zich aangekondigd,
het Zondagsblad en de Polichinel.
Het Zondagsb'a 1 wil vroom zijn, zeer vroom, letterlijk in
dienst van den «God van Nederland", liet wil ook achting
voor de overheid bevorderen. Zou het inwendig van gevoelen
zijn, dat de ondervinding daartoe te kort schiet, en de loei
er een handje aan moet helpen R°e 'ang Rjn systeem op
zich mettcrnichs, met versleten afleiders het onweder bezwe
ren zal, en de rekening zal doen oploopcnmoet de tijd
uitwijzen.
?iIo"en ondertusschcn de voorgenpmen geestigheden van Po
lichinelmet liare prentjes en haren nadruk, ook bij over
heid en volk achting voor het verstandige bevorderen achting
voor het behoorlijke, voor het regtvaardige en voor ware
orde!
Boeren weten óók hun hof te maken. Als kiezers zijn
zij vrij wel te bewegen om dezulken uit le zoeken die voor
hunne landstreek wat bezorgen kunnen.
Den 2 Jan. heeft tc Almelo de herstemming tot het
lidmaatschap van de Tweede Kamer der Statcn-Generaal tus-
schen dc hceren Mr. D. D. Curtius, minister van justitie en
Mr. J. van Riemsdijk, adv. aldaar plaats gehad en verkreeg
dc eerstgemelde dc meeste stemmen (267 van de 431).
Men is te Almelo van oordeel dat de heer D. D. Cdrtius
zich de benoeming zal laten welgevallen. (Zou men zich hier
door hieenen te verzekeren, dat bij eene eventuele opheffing
van Arrondissements llegtbanken, die te Almelo zal blijven?
Er moet toch eenige reden voor zulk eene onverklaarbare
keuze zijn)
Aan den heer J. P. Koens1 e. s. is concessie verleend,
om eene diligence-dienst aan te leggen tusschen Zutphen en
Lingen zijnde dit eene verlenging van hunne reeds bestaande
dienst van Arnhem tot Zutphen. Overeenkomsten zijn geslo
ten met de Hannoversche post-directietot onmiddellijke cor
respondentie naar Breinen, Hamburg, Berlijn en geheel noor
delijk Duitsehland, zoodat men door deze inrigting gelegen
heid heeft, om dagelijks van Hamburg over den Rijnspoor
weg te Amsterdam vóór beurstijd aan te komen.
Den 2 overleed te Steenwijk Ciiristiaan Wolbrink in
den ouderdom van honderdtwee jaren en tien wekenhij
had cenigcn tijd gesukkeld maar tot aan 't eind zijne geest
vermogens behouden. Hij was afkomstig uit Anholt, waar
zijn vader rentmeester van den Vorst was; opgeleid wordende
voor den priesterstand, ging hij in krijgsdienst, maar vergat
zijn latijn nooit geheel. Te Steenwijk hield hij zich onledig
met hovenierswerk voor dezen en genen. Op zijn honderdste
jaar ontving hij cene gratificatie van onzen Koningwiens
grootvader hij als militair gediend had.
Dc op 4 dezer te Dockum gehoudene hardrijderij op
schaatsen door manspersonen is buitengewoon luisterrijk ge
weest co verhoogd door schoon weder. De prijs bestond
uit honderd dertig guldensdie behaald werd door Evert
H. Schaap van Roordahuizenoud 25 jaren, en de premie,
zijnde dertig guldensis behaald door Jacob Talsma, van
Oudkerk, oud 29 jaren. 112 rijders hebben aan dezen wed
strijd deelgenomen. Door eenige liefhebbers van het schaat
senrijden is aan ieder der 12 laatste rijders, behalve aan de
winners van prijs en premie, eene belooning van vijf guldens
toegekend.
Uitgave van J. L. van der Vliet le 's Gravenhage.
Gedrukt bij C. Béommendaal. Verkrijgbaar le Amster
dam bij J. Noordendorp enz.
Was 1348 een belangrijk jaar, 1849 belooft het niet min
der te zullen zijn. Reeds op den eersten dag van hetzelve
werden wij verrast met no. 1 van het bovenstaande Zondags
blad. De Boudewijniaansche bluff, hadden wij haast ge
zegd humor (meenen wij)die zich zoo onnavolgbaar in
het Letterkundige en de Holloway's pillen vertoond heeft,
zal voortaan ook op het staatkundige en godsdienstige worden
toegepast! Welk een duizelend verschiet!! 't Is waarlijk om
er misselijk van te worden!!! Millioenen cn billioenen aan
alle einden der aarde hebben reeds lang hiernaar gesnakt!
zij zullen er hunne vreugde hun geluk hun zegen in vin
den! Wat de Hollowaypillen voor het ligchaam zijn, zal hit
Zondagsblad voor den geest worden, cn niet minder dan eene
volkomene revolutie in het letterkundige, staatkundige en
godsdienstige te weeg brengen. Was 1843 dus voor eeuwig
vermaard door het instorten van troonen die eeuwen gestaan
hadden, door omkceringen wier schok de geheele wereld
deed waggelen, door de invoering der Holloway pillen; 1849
zal het niet minder zijn door de uitgave van het Zond a gsblad.
God zij met ons (Boddewijn)!
