raypif
mm
6 «Fanuarij 1849.
1.
11
ZWOLLE DEVENTER
Dit blad verschijnt gerepeld alle Zaturdagcn. De
Prijs van bot abonnement is voor ZwolleDeventer
Zutphen en Apeldoorn 75 cent in de drie maanden
overal elders franco per post87'/2eent. Alle post
kantoren nemen bestellingen aan.
De prijs der Advertenlicn is van éón tot vijf regels
50 cent, en 10 cent voor elke" meerderen regel, be
halve 35cent zegelregt bij iedere plaatsing.
ZCTFHENAPELDOORN*
De AdvertentiPn moeten-vóór Vrijdag middag vier
uur ter Drukkerij le Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten
franoo geschieden hetzij door bemiddeling der Post
kantoren, of te Zwolle hij W. TC. J Tjeenk Willink;
Deventer, ATer Gunnb; ZutphenJ. 11. Melmnk;
ApeldoornB. Gunning.
ierasg.
Zoo is dan het jaar 1848 ten einde, en hoezeer de rust,
welke de winter met zijne snerpende koude over de nutuur
heelt uitgespreid, vreemd blijft aan de werkingen en togten
van geest en hart der menschenkinderenen de gebeurtenis
sen geene stremming kennen in den snellen Inop, waarmede
zij zich opvolgen, en naar geen oude- of nieuwejaarsdag vra
gen, maar mee gaan met den tijd die gelijkmatig afloopt'als
een effen draad, toch heeft de menseh het middel uitgedacht
om in dien eindeloozen draad des tijds op gelijke afstanden
als 't ware een knoop te leggen; en gaarne werpt hij dan
een terugblik op dien afstand en vraagt zieii af, wat is er
nns
dan
weder over t hoofd gerend, wat zijn wij meer gevorderd
een jaar digtcr bij ons graf?
Al kan de tijdgenoot bezwaarlijk een juist bcoordeclaar zijn
der personen en der gebcurlenissen, die hij beleeft, toch
kan reeds zooveel met genoegzame zekerheid bepaald worden
dat het afgeloopcn jaar als een der merkwaardigste in de rol
len der geschiedenis zal aangeteekend staan. Ook dit .kan
men voor zeker houdendat de wijsgeerige beoefenaar der
geschiedenis eenmaal hel verband zal aantoonen tusschen de
gebeurtenissen van 1848 en de vreesselijke schokken die in
het laatste gedeelte dec vorige eeuw den toestand der maat
schappijen, ZOO als deze zich uit de afschudding der middel
eeuwen gevormd hadden, deden daveren cn wankelen, en
die alleen de stalen vuist van eenen Napoleon tot stilstand had
kunnen brengen. Maar of de bewegingen van onze dagen
blijken zullen niets geweest te zijn dan ecne natrilling dier
beroeringen; ol het die omwentelingen zal besluiten en een
tijdvak openen hetwelk constitutionnelcn regeringsvorm, d. i.
wetgeving bij vertegenwoordiging en verantwoordelijke uitvoe
rende niagt, en de volkomen ontwikkeling Van onbeperkte
mededinging en vrijheid van den arbeid, die dè regeling dei-
belastingen naar het vermogen tot noodzakelijke voorwaarde
stelt, tot grondslagen zal hebben; dan wel, of zij sleehls
voortzettingen zijn dier schokken, in de vorige eeuw begon
nen, ep alzoo misschien het begin ecner ontknooping, die
eindigen moet met ecne geheele omkeering van het besta inde;
cn het vestigen der maatschappij op geheel anderethans i.o«
niet gekende grondslagen dit te raden is geen deelgenoot
der gebeurtenissen gegeven, daarvan verblijft de oplossing aan
de toekomst.
Doch welken rang eenmaal het 1848ste in de reeks der
jaien zal bekleedendit is zeker, dat, wanneer men het met
de lijden van 1/85 tot 95 vergelijkt, het den onbevooroor-
deeldcn beschouwer duidelijk wordt, dat de menschheid sedert
in Europa is vooruitgegaan. Al staan ons, wegens oui den af
stand, de gruwelen dier dagen niet zoo levendig voor oogen
al heeft cetie te goedwillige kritiek gezocht het gruwzame te
verzachten en een dichterlijk genie getracht er zelfs een blin
kend waas over tc werpen, terwijl de journalisten zich om
het zceist beijveren de gebeurtenissen van den dag met dc(
gulste kleuren af te malen en ze op het ijsselijkste voor te
sklicn toch is het onderscheid tusschen toen cn thans te
groot, om niet in 't oog te vallen. Ook thans, even als
toen, streefde dc boosheid naar de heerschappij; ook thans,
even als toen, woelde in de beroering der maatschappij al
haar schuim naar boven; ook thans, even als toen, waren
alle booze hartstogten losgelaten en kampten tegen het betere
beginsel met'de krachten der wanhoop; doch toen behaalden
zij de "overwinningthans werden zij bedwongen. Het betere
behield de overhand, cn terwijl toen de onmenschclijkhcid
ten troon verheven, tijden, achtereen "haren bioedigen scepter
vcruiogt te zwaaijenen er regters waren om duizenden bij
duizenden onder het schijnheilig mom van, -regterlijk vonnis tc
verwijzen om vermoord te wordenen trawanten om die
moorden te volbrengen, en bevolkingen om ze toe te juichen
was thans de eerste daad, toen de teugel van wet en over
heid verbroken was, een slagboom tegen de mogelijkheid dier
gruwelen te stellen door de doodstraf voor staatkundige be
drijven af te schaffen. YYrrcedheden zijn er gepleegd, maar
het was met dc wapens in de hand en verwoed door de hitte
des gevechts. Moorden in koelen bloede, zoo als die van dc
afgevaardigden te Frankfort door het gepeupelcn te YVeenen
door het krijgsgeregtzijn uitzonderingenals toenmaals be
hoorden tot den regel. Stelsels worden gevormdgepredikt
cn gevolgd, die de maatschappelijke orde en persoonlijke vei
ligheid bedreigen, maar geen beredeneerd stelsel, hoe dwaas
of dreigend li t ook wezen en hoe veel aanhangers het ook
verwerven moge, is zoo gevaarlijk als de woeste kreet, die
een hoop blinde volgers tot leuze strekt.
Zonder twijfel staat die vooruitgang, ook zigtbaar in het
minder boozein verband met de belangstelling, welke zich
sedert die tijden al meer cn meer ontwikkeld heeft in het
lager onderwijs, en pogingen om de vruchteó van verlichting
en beschaving ook voor de beqedendsle standen der maat
schappij toegankelijk te maken door verbetering en uitbrei
ding van het volksonderwijs, 't Is hier de plaats niet om
dit wijder uit een te zetten, maar wij herinneren slechts,
dat Nederland welks lager onderwijs meer dan eens aan Eu
ropa ten voorbeeld gesteld werd, en België, welks thans han
delend geslacht onder datzelfde onderwijs is opgegroeid ook
die landen zijn, wier vaste tred bij de voortschrijding hun
ner politieke vrijheden en rustige houding der onderste
klassen ten voorbeeld gesteld worden; terwijl Italië, waar
de belangstelling in opvoeding en onderwijs de minste aan-
k-weeking vond, cn mitsdien het volksonderwijs nog weinig
in de volksklassen is doorgedrongen, tevens ook dat land is,
welks bevolking zich het meest door laaghartigheid, sluip
moord, laffe wreedheid -en wraakzucht en verguizing van
hetgeen heilig is, heeft gekenmerkt.
Hoog boven al die lage hartstogten van wraakzucht, ban
deloosheid eigenbaat en afgunstzweeft de edele zucht naar
ware vrijheid, die zich onderwerpt aan de wetten, maar in
die wetten billijkheid en gelijkheid verlangt voor allen; die
edele zucht, ontstaan njet uit een verlangen naar slooping
of regeringloosheidmaar gegrond in het gevoel dat men*
gerijpt is tot den leeftijd, die in staat is zich zeiven te be
sturen; in de bewustheid, dat men eerlijk het goede wil.
en vermag een oordeel over hetgeen goed is, uit te brengen -
in dc overtuiging, dat men regt heeft als mondig lid des
grooten gezins zijn woord mede tc spreken, in de algemeens
belangen van dat gezin. Vervolg hierna.)
